Quand a Mantua pia li sansali

 

 

Quand a Mantua pia li sansali

 

 

Commedia in dialetto mantovano

Tre atti di Franco Zaffanella

 

 

 

Gabbiana – Goito – Castellucchio

2010

 

 

Personaggi:

 

 

GIUVAN – Lo stradino

 

REBECCA – Una signora

 

RINALDO – Un signore

 

GISTO – Un altro signore

 

GIULIANO – Terzo signore

 

PAOLINA – Un’altra signora

 

RENATA – Una terza signora

 

DIRCE – Una ragazza

 

MARIANO – Un ragazzo

 

 

Questa commedia racconta la storia di alcuni personaggi che si avvicendano in una famosa piazza di Mantova (Piazza Virgiliana). Fra vari aspetti della vita cittadina si incontrano diverse persone che danno vita a conflittualità e complicità di vario tipo, a volte anche nel comune intento di poter rimediare a situazioni inverosimili, senza però tener conto che quand a Mantua pia li sansali . . .

 

PRIMO ATTO

 

(La scena si apre su una scenografia di Piazza Virgiliana a Mantova, con un distinto signore seduto su una delle due panchine, mentre legge il giornale)

 

Scena 1

Rinaldo a seguire Rebecca

(Rebecca entra in scena mostrando un certo interesse nel vedere Rinaldo,un signore che non aveva mai visto prima. Dopo averlo guardato bene si avvicina e si va a sedere nella stessa panchina. Cerca di attirare la sua attenzione ma non riuscendovi inizia a chiamarlo prima a voce bassa poi più forte)

REBECCA – Signore!

RINALDO – Disla a me?

REBECCA – Certu cha dighi a lu, me quand a ciami, ciami sempar an qualdun.

RINALDO – Me inveci quand a ciami, ciami nisun.

REBECCA – Sal ciama nisun, cusa ciamal da fa?

RINALDO – Acse, fagh finta ch’agh sia an qualdun e al ciami.

REBECCA – E cuma as ciamal?

RINALDO – Ah ma cuma völa cha sapia cuma a sciama, al cunosi mia.

REBECCA – Ma alura lu a ciamal un ch’al cunos gnanca?

RINALDO – Parchè ades le cusa ala fat?

REBECCA – Ahhh, l’è vera, infati am par da vil mai vest che in piasa Virgiliana.

RINALDO – La vest ben, stagh a Mantua da tre matini, tri dopmesde, tre seri e tre not. (indicando anche con le dite i vari momenti)

REBECCA – Dad se tant temp! Ma èl insiem a la su famiglia?

RINALDO – No, su da par me.

REBECCA – (Udendo questo si sposta sulla panchina avvicinandosi a Rinaldo) Meglio solo che male accompagnati.

RINALDO – Brava, E la varda cha gh’u gnanca intensiun da cumpagnam ades.

REBECCA – Dipend sempar da chi pudres esar, me am ciami Rebecca e lu cuma as ciamal?

RINALDO – Rinaldo.

REBECCA – Ah cume Rinaldo Bonacolsi quel cha gh’era prema di Gunšaga.

RINALDO – Ma le la cunos la storia ad Mantua.

REBECCA – Certo, an su me ad robi, sal che in cla piasa che na volta pascolava li vachi.

RINALDO – Dabun?

REBECCA – Certu, che gh’era pien da vachi.

RINALDO – Second me na qualdona la gh’è restada.

REBECCA – A dit? Ohh scusa tu dat dal te.

RINALDO – Ah ma fa listes, comunque ades che gh’è restà sul dli sansali cha pia matina, dopmesde, sera e la not. (Rifà il gesto con le dita per indicare, poi si rimette a leggere il giornale)

REBECCA – Se ma che a Mantua urmai som abituà.

RINALDO – Mèi par vuatar sa si abituà. (Entra in scena Renata lasciando cadere qualche briciola di pane per i piccioni)

Scena 2

Rebecca – Renata – Rinaldo

REBECCA – (Tra se) Oh l’è rivada vè.                                                                         

RENATA – Toh pisun sa, avanti pisunsin gni a magnà al bun panin, dai cha vu purtà da magnà, varda che fam chi gh’ha, sagh fos mia me ch’agh porta quèl. (Rebecca fa un gesto a Rinaldo per dirgli che Renata non è mica tanto normale)                           

REBECCA – Varda Renata che i pisun ti vedi sul te in dla tu testa.                             

RENATA – Cusa sèt te, varda cuma i magna, me a li besti agh vöi ben e lori lim völ ben a me.

REBECCA – L’it völ atse ben che ades an pisun al ta cagà in sna scarpa.

RENATA – Induva? Va cha ta ta sbagli, lasa le valà, ades am senti. (Si siede sulla panchina dove c’è Rinaldo e Rebecca, sedendosi vicino a Rinaldo)

REBECCA – Sculta ma pudevat mia sentat in cl’atra panchina?

RENATA – Par Diu am senti sempar che me, al ma scusa né siur s’am su sentada ad band a lu. (Rivolta a Rinaldo)

RINALDO – Li panchini iè da töti.

RENATA – E’t sentì cusa la det, l’è püsè inteligen da te cara. Ma me però lu mai vest che in piasa Virgiliana.

REBECCA – (Intervenendo) Certu ch’at l’è mai vest, a sta a Mantua da tre matini, tri dopmesde, tre seri e tre not. (Facendo il segno con la mano come ha appena fatto Rinaldo)

RENATA – Dad se tant temp. Ma te cuma fèt a savil?

REBECCA – Parchè me su püsè infurmada da te cara, né cha ta stè a Mantua da tre matini, tri dopmesde, tre seri e tre not?

RINALDO – Se ma cuminci ša a pentim.

REBECCA – Cuma as fa a pentis da sta a Mantua, na cità atse bèla,varda che bèla piasa cha gh’oma che.

RINALDO – Speri cha gh’an sia anca ad i’atri induva andà?

RENATA – Oh agh né ad piasi, ma lu cuma as ciamal? (Interviene Rebecca)

REBECCA – Varda Renata cha sevi dre me parlà cun lu, e sat vö savil a sciama Rinaldo.

RENATA – Ma Diu Rinaldo cume al mè puvr’om! (Portandosi più vicina a Rinaldo)

REBECCA – Ma te gh’èt mia da fa al cruciverba?

RENATA – Certu ch’al faghi, parchè me su buna, mia cume te. (Estrae dalla borsetta una rivista) Al ma scusa né siur Rinaldo s’am meti a fa li paroli incrusiadi.

RINALDO – La faga pör, bisogna fa lavurà la testa.

REBECCA – A lavurà cun cla la testa piculina cla gh’ha, par esar al par da ch’iatar bisogna cla faga almen an per d’uri da straordinari töti i de. Pu la sa mai gninte, l’è sempar dre a dmandà a chi’atar.

RENATA – Ma cara te. Varda che bèl, am par da esar cume na volta quand a gnevi cun al mè Rinaldo, me a favi li paroli incrusiadi e lu al leševa al giurnal, che bèl ah? (Rivolgendosi a Rinaldo).

RINALDO – Eral felice al su om da sta cun le?

REBECCA – Ohh! L’è mort dal dispiaser!

RENATA – La la sculta mia, l’è sul invidiosa parchè le la sé mai spusada, nuatar as metevum che in sla panchina e pasavum an per d’uri bèi tranqui, ogni tant lu al tirava föra al salam . . . (Interrotta da Rinaldo)

RINALDO – Ah ma me al salam a gh’al tiri mia föra vè!

REBECCA – Sta atenti Rinaldo, che cha le lat met al guinsai al col e lat porta a ca.

RENATA – Me gh’hu mia nisun guinsai, e lasa le da fa d’iuservasiun, l’è mèi cha faga an qual cruciverba valà. (Inizia a fare le parole crociate mentre Rebecca dal portamento più signorile rispetto a Renata dalla borsetta prende una spazzola e uno specchietto,   continuando a spazzolarsi i capelli. Poi entra in scena Gisto che si mette vicino all’altra panchina come indeciso se sedersi o no)                                                                

Scena 3

Rebecca – Renata – Rinaldo – Gisto

RENATA – Questa la su mia: ”Faceva il bagno nel latte d’asino”.                                

REBECCA – Nel latte d’asina sumara! Cuma fal n’asan a fa al lat.                               

RENATA – Oh am su sbagliada a lèsar, te petnat valà, in dla vita at sé stada buna ad fa atar, petnas e lecas!

REBECCA – Valà latte d’asino!

RENATA – Lu la sal siur Rinaldo ch’iel cha fava al bagn in dal latte d’asina?

RINALDO – Dipend se al bagn al la fava a la matina, al dopmesde, a la sera, u la not.

RENATA – Gontia da scrivar töta cla roba le?

RINALDO – No, l’è sul na dmanda, l’as faga n’atra dmanda e pu las daga na risposta.

RENATA – (Rimane titubante) Forsi lè mei ca cambia cruciverba.

RINALDO – Lu det me cl’an fines gnanca un. (Si accorge di Gisto) Ciau Gisto tevi mia vest, d’induva saltat föra?

GISTO – A ma su pena rivà, su dre pensà se sentam u andà dret a casa.

REBECCA – Ma sentat, cha spaga mia a sentas in sli panchini dal Cumun.

GISTO – Eh brava, giösta par quel, èt mia sentì che al Cumun al völ fa pagà quei ch’as senta in sli panchini comunali.

REBECCA – Ma ch’iel cha ta cuntà na stupidata dal genar?

GISTO – Ma quala stupidata, ia det chi met a töti an bagai taga al cul,e quand a tha senti al comincia a cuntà al temp cha ta stè sentà.

RENATA – Ma lasa le, che bagai èl?

GISTO – Su mia, second me visto induva i la met i la ciamarà “culometro”. (Ride) Pu l’è mia fnida, igh fa la misura a töti e püsè th’agh l’è gros püsè at paghi.

RENATA – (Intervenendo ridendo) Alura te Rebecca cun al cul ch’at gh’è at paghi par du. (Ride).

REBECCA – Redi, redi, latte d’asino.

GISTO – Vè me cun al disturb cha gh’ho i gh’ha mia da vegnam tant a fa dli misuri, (Ride)

REBECCA – Va se me comunque a credi na roba dal genar, te cusa dit Rinaldo?

RINALDO – Dipend sempar se cla roba che i la decisa la matina, al dopmesde, la sera u la not. Parchè vardè cha pöl cambià tant.

REBECCA – Sl’è vera second me i la decis na qual not ch’iera imbariach.

GISTO – A gh’è mia da dil do volti. Vè Renata sempar dre fa li paroli incrociate ah?

RENATA – Se vè.

GISTO – Urmai at sé dventada n’esperta.

REBECCA – Ohhh.

RENATA – Chesta l’è facile: “Anziana seduta sulla panchina”. La gh’ha sta giöst . . . Rebe cca.

GISTO – Ciapa Rebecca.

REBECCA – Pensat da esar spiritosa, sa su ansiana me, te cusa sèt ch’at gh’è n’an da pö?

RENATA – Cusa cunta, me an dimostri ad men cara, te Rinaldo, at dagh dal te parchè al me om gh’hu sempar dat dal te. . .

REBECCA – Va cl’è mia al tu om chal le!

RENATA – Ma tasi, vulevi dmandat second te chi l’è fra nuatri do la püsè giovanile?    

GISTO – (Intervenendo) Se giovanile, (Ride) va cusa am toca sentar. (Ride di nuovo sedendosi)

RENATA – Dim quant tè fni da redar che dopu ad mandi da via al cul!

RINALDO – No ma me pos mia rispondar a na dumanda atse, am metì in imbaras.       

GISTO – In imbaras? Ma digal ch’iè do vèci!

REBECCA – Vè Gisto! Ades at lasi le né, varda ch’at pudevi tirà dret inveci cha th’at sé fermà che a di dli stupidadi anca.

GISTO – Varda che la piasa l’è da töti, è di tutti! (Entra in scena lo stradino Giuvan con ramazza, paletta e borsello a tracolla)

Scena 4

Rebecca – Renata – Rinaldo – Gisto – Giuvan

GIUVAN – L’è mia pusibul! Varda se töti li matini a gh’è dal pan che par tèra.

REBECCA – At gh’è mia d’andà tant luntan par vedar chi è sta.

GIUVAN – Al so cl’è stada la Renata.

RENATA – Faghi quel da mal sagh daghi da magnà an qual pisun?

GIUVAN – Ma quai pisun? Al pan a l’è töt che par tèra.

RENATA – Insoma i gnarà.

GISTO – L’è gnamo ura ad disnà. (Ride)

GIUVAN – Tra l’altro as pöl mia dagh da magnà ai pisun, varda ch’at pö ciapà la multa.

RENATA – Alura lasomli morar da fam sta puvri besti.

GIUVAN –  A vöt capì cha gh’è l’urdinansa dal sindach.

RENATA – Bèli robi, sa vedi al sindach a gh’al digh me.

GISTO – Anca me gh’u da parlagh par via da cla lege par chi as senta in sli panchini (Alzandosi)

GIUVAN – Brau cha tham l’è fat vegnar in dla ment. (Estrae dalla borsa un metro da sarta)   

Parchè gh’i da savì che al Cumun al ma incaricà da segnà quei ch’as senta in sli panchini e misuragh la circonferenza.

REBECCA – La circonferenza dla vita?

GIUVAN – No dal cul. (Sentito questo le due donne si alzano arrabbiate)

REBECCA – Par piaser al cul a me tha mal misuri mia!

RENATA – Ma gnanca a me! Figurat se te th’am meti li man in sal cul!

GIUVAN – Oh quanti foli.

GISTO – No l’è in Cumun chi s’inventa li foli! Pagà par sentas in sli panchini!

GIUVAN – Sas pagà par parchegià, as paga anca par sentas in sli panchini.

GISTO – Se aspeta e spera, at salot caro. (Se ne va seguito dalle due donne che imprecano contro Giuvan).

GIUVAN – Ma va che fat, al vest a iè scapà sul parchè gh’hu da fagh na misura, d’altronde gh’om mia töti i cui uguali.

RINALDO – L’è propria vera.

GIUVAN – Al varda se lu al leva sö me a gh’al misuri, l’è na roba svelta.

RINALDO – (Alzandosi) Ma al faga pör cun comud e as töga töt al temp chal völ.

GIUVAN – Ohh finalmente un ch’al critica mia. Alura gh’è da misurà da che a che. (Si appresta a fare la misura) Alura, iè nuvantot centimetri, ècu ša fat, agh völ tant? Su mia me.

RINALDO – Ma al fat la misura giösta?

GIUVAN – Se a post, ades al segni. (Estrae dal borsello carta e penna) Cum’èl ch’al sciama lu?

RINALDO – Rinaldo, Rinaldo Passera.                                                                    

GIUVAN – (Scrive) Passera, cume i pasarin. (Ride)                                                  

RINALDO – (Sedendosi) Al varda però che sicome la misura la cambia durant la giurnada sares mèi misuram anca al dopmesde, la sera e la not.                                        

GIUVAN – Ohh ades al gh’avrà mia an cul fat a fisarmonica. (Ride) Pu la not cuma faghi a misuragal?

RINALDO – Al vegn a ca mia, a staghi in via Corridoni.

GIUVAN – Se ma su mia se dopu al Cumun am paga, parchè alura duvria fa i straurdinari.

RINALDO – Però pudria sucedagh na roba straordinaria.

GIUVAN – Oh chisà che roba straordinaria pudria sucedum a vegnar a ca sua la not a misuragh al cul . . . (Giuvan intuisce che le intenzioni di Rinaldo sono ben altre)         

RINALDO – Me al speti . . .  fin a mesanot a su in pe. (Se ne va) arvedas . . .

GIUVAN – Arvedas, arvedas. Valà Rinaldo Passera, che gh’è quel cha quadra mia. Va se me a vaghi stanot a misuragh al cul! Ohhh! (Rimette tutte le sue cose nel borsello, mentre entra in scena Paolina con una borsetta)

Scena 5

Giuvan – Paolina

PAOLINA – Cusa gh’èt da vardam atse ohh! Cun cla facia ad maniaco!

GIUVAN – Va cha me gh’hu mia nisuna facia da maniaco.

PAOLINA – Cume mai a gh’è nisun stamatina?

GIUVAN – Al su mia vè, su pena rivà, ma sentat šo Paolina at sarè straca.

PAOLINA – Vigh al temp da sentam, gh’hu mo d’andà in posta a pagà la lus e al gas, gh’hu d’andà in banca, dl’asicuradur, incö a gh’hu l’apuntament dal dentista, dla petnadura, e su pena gnida via dla sartura cla ma scurtà na sutana.

GIUVAN –  Par sié mes dopu at gh’è pö gnint da fa.

PAOLINA – E se, dman gh’hu d’andà in butega, gh’hu da strapiantà suquanti pumdor . . . (Interrotta da Giuvan)

GIUVAN – Ma sta mia dim töt quel ch’at gh’è da fa anca dman, sentat valà . . . (Quasi costringendola a sedersi)

PAOLINA – Va ben am sentarò an qual minù, a gh’hu ša li gambi a st’ura cl’im fa mal. Ades mè gni in ment cha gh’hu anca d’andà in farmacia. (Nel frattempo Giuvan ha ripreso carta e penna e il metro, scrivendo il nome di Paolina) Parchè at gh’è da savì cha gh’hu anca al mal da schena, su dre ciapà do punturi al de, me ša gni an cul gros acse.

GIUVAN – A pruposit da cui Paolina, ades cha th’at sé sentada bisogna cha th’al misura.

PAOLINA – (Alzandosi) Sèt dventà semu!!! Spurcaciun d’an spurcaciun!

GIUVAN – A vot capì cl’è na roba cha decis al Cumun, parchè quei ch’as senta in sli panchini bisogna chi paga na tarifa, in base anca a la dimensiun dal cul.

PAOLINA – Ma chi le iè mat! I sa pö induva tacas par binà di bèsi.

GIUVAN – Dai alura ch’at faghi li misuri.

PAOLINA – At misuri me an gasun, sat lasi mia le! Ma va a tra i sturli! (Se ne va brontolando)

GIUVAN – Ma varda che robi, ades i sla tös cun me, che culpa a gontia se al Cumun la decis acse, dim te cuma fom nuatar stradin a misurà töti i cui cha gh’è a Mantua, I vigil i la völ mia fa e alura as toca fal nuatar . . . (Nel frattempo prende ramazza e paletta e se ne va) Varda che furb i vigil, ia fat l’asemblea e ia det: “Nuatar li man in si cui di mantuan ghi metoma mia”. Certu, parchè lor li man i gh’ia met in dli bisachi induva i gh’ha al purtafoi.

(Poco dopo entra Mariano si va a sedere su una panchina e inizia a leggere un libro. Subito dopo entra in scena Dirce che va a sedersi sull’altra panchina)                          

 

Scena 6

Mariano – Dirce

DIRCE – Buongiorno.

MARIANO – Buongiorno Dirce, buongiorno. (Dirce si appresta a leggere una rivista)

DIRCE – Incö l’è natar de chisà . . . .                                                                     

MARIANO – L’è vera sperom, as sa mai chi s’pöl incuntrà.

DIRCE – L’è tant temp cha speti, che dli volti ma dmandi sa gh’hu an qual difet, anca me madar la mal dis.

MARIANO – Anca me dli volti pensi da vigh an qual difet,però speri sempar prema o poi da catam la murusa.

DIRCE – Anca me vuria catam al murus.

MARIANO – Me po cuma tu ša det ancor gh’hu mia dli grosi pretesi, am cuntentares dna pütèla semplice.                                                                                                      

DIRCE – Ah ma mal dis sempar anca me madar.

MARIANO – Me am pias mia andà föra, ma na qual volta forsi sares mei andagh.

DIRCE – Se brau, me madar la mal dis sempar anca le: “Va föra, va föra”, vures tant andàgh, ma cati mai al curagiu. Però me al murus al vures sul mantuan.

MARIANO – Certu anca me na mantuana cume murusa.

DIRCE – Sèt che na volta evi cunusì uno cha stava giöst in sal cunfin con la provincia ad Veruna.

MARIANO – Dabun?

DIRCE – Se, al gh’eva la cušina in pruvincia ad Mantua e al cèsu in pruvincia ad Veruna.

MARIANO – Alura al magnava in sal mantuan e al sa scaricava in sal verunes. (Ridono)

DIRCE – Ades a leši an po valà.

MARIANO – Anca me. (Entrambi si mettono a leggere, poi entra Giuliano, un personaggio un po strampalato, si guarda attorno con fare pensieroso, prima pensa di sedersi sulla panchina dove sta Dirce, ma poi si ritrae e si avvicina all’altra panchina dove sta Mariano, qui dopo alcune incertezze si siede mettendosi i gomiti sulle ginocchia tenendosi su la testa con aria  preoccupata. Poi estrae il portafoglio piuttosto velocemente e in modo quasi maniacale conta ripetutamente i soldi che ha dentro)

 

FINE PRIMO ATTO

 

* * *

SECONDO ATTO

 

Scena 1

Giuliano a seguire Renata

(Giuliano seduto sulla panchina sta contando i soldi che ha nel portafoglio, guardandosi ogni tanto in giro come per non farsi vedere. Poco dopo entra Renata che da briciole ad immaginari piccioni)

RENATA – Avanti pisunsin gni a magnà dal bun panin, andom, (Si accorge di Giuliano) ohh vè al cunta i bèsi,i sarà sliši chi bèsi le, iè sempar quei chal cunta. (Tra sé - si siede sull’altra panchina. Giuliano smette di contare e si rimette il portafoglio nella tasca, controllando bene che sia stato messo bene e che non possa uscire,rimettendosi poi nella posizione sua consueta già descritta, mentre Renata continua a buttare qualche briciola per terra. Poi si rivolge a Renata)

GIULIANO – Vè sèt te quanti bèsi a gh’hu in dal purtafoi?                                        

RENATA – Certu ch’al su, sentquindas euro. (Giuliano rimane meravigliato si rimette nella stessa posizione di prima pensieroso, poi improvvisamente riprende il portafoglio e si rimette a contare i soldi)                                                                                             

RENATA – (Tra sé) L’è propria mia an chilu. L’è mei cha faga li mè paroli crociati. (Entrano in scena Rebecca e Rinaldo che chiacchierano)

Scena 2

Giuliano – Renata – Rinaldo Rebecca

RENATA – Oh vè, av si bèla fat murus?                                                                  

REBECCA – Iè mia afari tui!

RENATA – At sé la solita villana.

REBECCA – Te la solita impiciuna!

RINALDO – Calma calma, buongiorno.

RENATA – Buongiorno Rinaldo, èl gni anca stamatina a lešar al giurnal?                    

RINALDO – Sa gla cavi, sino al druvarò par fam aria, sperando da mia pagà par sta sentà in sla panchina, parchè a Mantua ades i na parla töti da cla roba che. (Giuliano sentendo questo rimette subito via il portafoglio e scatta in piedi, addirittura si pulisce i pantaloni, poi si risiede cercando di stare seduto sull’ angolo della panchina)

RENATA – Ma sentat che ad banda a me Rinaldo, e che quei dal Cumun i vaga da via al cul, lor e quei cha ia vutà!

REBECCA – Va cha iu vutà anca me.

RENATA – Alura va da via al cul anca te!

REBECCA – Sempar la solita. (Intanto Rinaldo si siede vicino a Renata che è sulla destra della panchina e Rebecca si appresta a sedersi sulla stessa panchina nella parte sinistra con al centro Rinaldo).

RENATA – Ben ma te pudresat mia sentat in sa cl’atra panchina?

REBECCA – Va sa vagh a sentam ad banda a Giuliano, vagh te in sa cl’atra panchina.

RINALDO – Ma gh’ha stoma töti dai.

RENATA – Se ma te sta püsè in la che atseta Rinaldo al fa püsè bèl a lesar al giurnal.

REBECCA – Püsè in la, sa vagh püsè in la am senti par tèra.

RENATA – Mei par te che atseta at la paghi mia la tasa.

RINALDO – Ani fa gh’èra mia dli tasi dal genar, gh’era la tasa in sal macinato . . .

RENATA – Ades a gh’è la tasa in sal cul!

REBECCA – E pu chisà cusa in san tacarà ancor.

RINALDO – Parlom mia ad pensiun po.

RENATA – A queli i dis ch’igh da na bèla sbasada

REBECCA . Dabun?

RENATA – Se cara, meša dla nostra pensiun i sla tira via.

REBECCA – Ma an gh’è dobi che me im tira via mèša pensiun.

RENATA – Ohh at sarè mia la püsè bèla.

REBECCA – Ma varda che me i sa mia induva staghi, voi vedar s’im cata. (Mentre parlano Giuliano se ne sta in silenzio, sempre nella stessa posizione pensieroso e assente)    

RINALDO – Ma lasem lèšar al giurnal ades.

RENATA – Certu, varda me a faghi li paroli crociadi.

REBECCA – Se fa queli atseta at tasi par an po.

RENATA – Certu almen me a fagh quèl te at sé atarchè buna da petnat. Ah sa sa püdes catam n’atr’om cume al mè puvar Rinaldo, magari ch’as ciama cume lu. . .  (Guarda Rinaldo che fa finta di non sentire mentre legge il giornale)

REBECCA – Varda Rinaldo che sa th’at meti cun cla le tè bèla fni da vivar.

RENATA . Cusa set te!

REBECCA – Va ch’al su che vita cha tha gh’è fat fa al tu om, sempar adre cume an cagnin.

RENATA – Che esagerada ch’at sè.                                                                        

REBECCA – Varda gh’ha scumeti che dentar in dla burseta at gh’è ša al guinsai prunt.

RENATA – Vè lasa le né! Che me at dagh an sciafun!

REBECCA – E me a vagh dai carabinier! (Rinaldo spazientito)

RENATA – Se ma anca sat vè dai carabinier al sciafun it la tira mia via na volta cha tl’è ciapà. E sapiat che me n’om al fares veramente felice, matina, dopmesdé sera e not, propria cuma dis Rinaldo.                                                                                   

REBECCA – Ma che schifu, varda se na vècia la gh’ha da fa di discurs acse.

RENATA – Ma che vècia vè!

REBECCA - Varda ma sposti, pütost a vaghi sentam cun Giuliano.

RENATA – L’è mei varda. Sculta Rinaldo pudres nasar quèl tra nuatar du?                          (Renata si va a sedere nell’altra panchina dove ci sta anche Giuliano e si pettina)        

RINALDO – Varda che me su mai sta insiem a na dona.

RENATA – Mai insiem a na dona!? Ben ma Rinaldo, sat ve cun me, at fagh sentar l’emusiun d’andà insiem a na dona.

REBECCA – L’è püsè facil cha th’agh faga scaresa.

RENATA – Cusa vöt savì te, ma parla cun Giuliano cl’è un a tu pari.

RINALDO – Però Renata bisogna ch’at diga che me a m’emusiuni da pö quand a vaghi insiem a n’om.

RENATA – Ahh!? Cun n’om!!! Et sentì Renata?

REBECCA – U sentì, te a i’om th’agh fè cambià orientamento sessuale! (Ride) Va che ciavada cha tè ciapà, ansi at l’è mia ciapada! (Ride di nuovo)

RENATA – Redi, redi, cusa gh’è da redar po.                     

RINALDO – Am dispias ma me su acse, e ades lasèm lesar al giurnal?

RENATA – Se, se lesi pör. (Renata rimane molto delusa, mentre Rinaldo riprende a leggere il giornale e Renata a fare le parole crociate,mentre Giuliano è sempre nella solita sua posizione. Poi Rebecca parlando sottovoce cerca di dire a Giuliano che Rinaldo è un omosessuale,ma Giuliano non riesce a capire quello che Rebecca cerca di dirgli, fino a che desiste. Giuliano si rimette nella sua solita posizione, mentre Rebecca non si accorge di essersi messa nella stessa posizione)

RENATA – Vè! Varda cha tè ciapà la stesa pusisiun da Giuliano. (Rebecca si ritrae subito) Th’agh manca sul ch’at tira föra al purtafoi e th’at meta a cuntà i bèsi. (Ride)

REBECCA – Cuma at sé simpatica. (Subito dopu Giuliano scatta in piedi perché ha capito cosa Rebecca voleva dirgli)

GIULIANO – Ahh! Ades u capì! U capì! (Se ne va velocemente).

RINALDO – A l’era ura, che strano cl’è.

RENATA – Strano? No ch’al le l’è mia an chilometro.

REBECCA – Te se ch’at sé an chilometro.

RENATA – A pruposit da chilometro va cha riva al Gisto.

REBECCA – Via uno an riva n’atar.

Scena 3

Rebecca – Renata – Rinaldo – Gisto

(Gisto entra con una sedie apribile in mano, saluta, apre la sedia e si siede)

GISTO – La.

RENATA – Che scoperta èla cla le Gisto?

GISTO – Eh cara, fatta la legge, fatto l’inganno,atseta quei dal Cumun i ciavi, va se me gh’hu da pagà par sentam in sli panchini.

RENATA – Ma me quand a vegn an qualdun dal Cumun a levi so e i pöl di gnint.

REBECCA – Certo, va se pö me am fagh misurà al cul.

GISTO – Vè, me stagh ben anca at se, e pu cati sempar post che in piasa Virgiliana.

RENATA – Ma at vurè mia che töti i de a töga sö na scragna da ca.

GISTO – Sempar mèi che pagà. Ma sèt che dopu it met an sensore in dal cul e apena th’at senti, track ca part al temp.                                                                       

RENATA – Me apena ch’am senti track a part na scuresa!

REBECCA – A riva Giuvan leva sö!                                                                         

RENATA – Se se. (Tutte due si alzano velocemente e fanno finta di niente)

REBECCA – Rinaldo gh’è al stradin leva sö.

RINALDO – Me no.

REBECCA – (Rivolta a Renata) Ma chestu oltre a esar quel cl’è, al dorum mia poch.

RENATA – Ah ma l’è bèla da capì, töti che in piasa Virgiliana i gh’ha da vegnar?                                                                   Scena 4

Rebecca – Renata – Rinaldo – Gisto – Giuvan

(Tutti lo salutano quando entra Giuvan)

GIUVAN – Vardè cha vu vest cha sevu sentadi in sli panchini.

REBECCA – Cusa dit cha som pena rivadi.

GIUVAN – M’èt tolt par an lucot.

GISTO – Vè Giuvan a me at pö mia di gnint parchè me su mia sentà in sli panchini.

GIUVAN – Ma varda che furb, la tolt so la scragna da casa.

GISTO – Certu me acse a paghi nisuna tasa.

GIUVAN – Pian nisuna tasa, at gavrè na ridusiun, an scunt.

GISTO – (Alzandosi dalla sedia) E parchè!? Va ch’am su mia sentà in sli panchini!

GIUVAN – Occupazione del suolo pubblico, ansi at saresi anca in multa per occupazione abusiva.

GISTO – Ben alura ades am seraro sö in casa e gnarò pö föra.

GIUVAN – No ma ve pör föra, però bisogna cha th’at senta in sli panchini.

GISTO – Ma cherasa.

REBECCA – Ma te Giuvan cusa vöt savì ch’at sé an stradin.

GIUVAN – Su an stradin, però su dre fa al curs par dventà vigil.

RENATA – At vö propria ruvinat.

GIUVAN – Quindi su mes stradin, e mes vigil.

GISTO – Valà te at sé mes e basta, varda che spurch cha gh’è sempar in gir, varda che par tèra.

GIUVAN – Par forsa l’è la Renata cla sagueta da al pan ai pisun.

RENATA – Certu, sinò cusa magnli, bisogna chi magna anca lor.

GIUVAN – Ben vè ades intant cha si in pe av misuri al cul. (Estraendo il metro dal borsello)

REBECCA – Agh né dobi.

RENATA – E pu parchè a gh’al misurat mia a lu? (Intendendo Rinaldo) Cl’è sentà.

GIUVAN – A lu glu ša misurà. (Rimangono meravigliati).

REBECCA – E te Rinaldo th’at sé fat misurà al cul da Giuvan?

RINALDO – Per me è stato un piacere.

TUTTI – Ahhhhhhh!?

GISTO – Vè Giuvan èt sentì? Tla det anca in italian.

REBECCA – Ben vè me ades a vagh e th’am fè nisuna misura.

RENATA – Anca me. (Le due donne se ne vanno).

GIUVAN – Ma induva andev? Gni che cha gh’hu da fav la misura.

GISTO – Ma valà Giuvan lasa le. (Se ne va)

GIUUVAN – A gh’è gnint da fa i völ mia savigan da fas fa la misura, se ma me a ciami i carabinier e at vedrè che dopu igh pensa lor, parchè quel cha dis la lege bisogna rispetal!

RINALDO – Ades però riposat an po, sentat šo che ad banda a me.

GIUVAN – Ah ma gh’hu da cuntinuà a fa al mè gir.

RINALDO – Oh ma gh’è nisun ch’at cor adre.

GIUVAN – Talsè dopu i dis che i dipendent cumunai i lavura mia.

RINALDO – Oh sarà mia par sinch minù.                                                                 

GIUVAN – Va ben, ma sul sinch minù. (Si siede)

RINALDO – Valà cha sa sta mèi sentà šo.                                                               

GIUVAN – Ah se, sempar mèi che sta in pe.

RINALDO – Almen at tiri an po fià che a l’ombra. (Si avvicina a Giuvan, che rimane intimorito dalla vicinanza di Rinaldo).

RINALDO – Sculta Giuvan ma cla lege le ch’ia fat par sentas in sli panchini dal Cumun la val par töti no?

GIUVAN – Certu cla val par töti.                                                                            

RINALDO – Alura la val anca par te?

GIUVAN – Eh . . . se.

RINALDO – Bisogna alura che anca a te it misura al cul, e visto cha su che pos misuratal me.                                                                                                                 

GIUVAN – (Alzandosi) No, no me mal fagh misurà in Cumun.

RINALDO – (Alzandosi) Ma varda che intant cha su che pos misuratal, dai dam al mètar.

GIUVAN – No, no fagh sensa, ansi ades bisogna cha vaga chu ša pers trop temp. Arvedas. (Se ne va via velocemente)

RINALDO – Oh ma che paura gh’al, valà che a Mantua a gh’è dla bèla gent. (Se ne va uscendo dalla parte opposta di dov’era uscito Giuvan. Subito dopo entra in scena Paolina con due borse della spesa)

Scena 5

Paolina a seguire Giuvan

PAOLINA – Oh ades am senti propria šo, cli bursi che li pesa n’acident. (Posa le borse poi si siede). Oh an po ad riposu. L’è sé cha gh’è nisun. (Nel frattempo Giuvan senza farsi vedere si avvicina da dietro cercando di misurare il sedere a Paolina, quando improvvisamente questa se ne accorge e si alza di scatto)

PAOLINA – Vè spurcaciun!

GIUVAN – Ma cusa èt capì.

PAOLINA – U capì ch’at vulevi palpam al cul!

GIUVAN – No vulevi sul fat la misura.

PAOLINA – Tu sa det che a me th’am fè nisuna misura.

GIUVAN – Ma l’è mia culpa mia se al Cumun la decis acse.

PAOLINA – Ma at gavresi sul da vergugnat, at sé furtunà cha gh’u prescia sinò a stares che a ditan fin cha su stöfa.

GIUVAN – Alura at mandarò an qualdun atar a casa, atse th’at rangiarè te dopu. (Paolina si appresta ad andarsene)

PAOLINA – Valà che in Cumun bisogna chi sia sul a d’insemenì! (Esce)

GIUVAN – Oh ma töti i gh’ha da rabis, sul parchè a gh’hu da misuragh al cul, am par mia cla sia na roba acse strana, insoma . . . Sinò sèt cusa faghi me, a vagh a oc. (Prende il metro dal borsello) che in sla panchina la ciapava tant acse. (Misura) Se varda, nuvanta fenach. Varda ades me la segni (Prende carta e penna dal borsello) Acseta me i ciavi töti, d’altronde cusa vöt cha faga). (Mentre si accinge ada andarsene entra in scena Mariano con un libro in mano)

Scena 6

Mariano - Giuvan

MARIANO – Giuvan cuma andom? (Sedendosi)

GIUVAN – Ben, ben su an po ingrasà ma stagh mia mal, te th’am pari in furma, ma cusa pesat?

MARIANO – Utanta chili giöst.

GIUVAN – Utanta chili. . . (Segna sul notes la misura) alura al gavrè na misura da 95 fenagh circa . . . (lo guarda) se, se, centimetro più centimetro meno.

MARIANO – Ma cusa sèt dre segnà?

GIUVAN – Su dre fa al cunt da cusa misura al tu da dre.                                           

MARIANO – Parchè?                                                                                            

GIUVAN – Sta mia dam la culpa a me, parchè iè sta in Cumun ch’ià decis da fa pagà quei ch’as senta in sli panchini, e as paga anca in base anca a che misura at gh’è.

MARIANO – Varda in mesa a tanti stupidadi finalmente na bèla lege.

GIUVAN -  Come? Ma sim dis sö töti, te inveci sèt d’acordi?

MARIANO – Certu, sicome me su dre sercà la murusa, dopu acseta che as sentares sul queli cha gh’ha i bèsi da pagà, èt capì?                                                                        

GIUVAN – E’cu parchè lat pias, at sé an bèl furbaciun valà, th’an vö catà öna cui bèsi ah?  

MARIANO – Certu, ansi sat vö fam la misura, famla pör.

GIUVAN – No l’è listes lu ša fata a oc, atse fagh püsè a la svelta, ades a vaghi in sal Tè.

MARIANO – Ciau, as vedom. (Giuvan esce e Mariano rimane solo, si mette a leggere il libro , poi  arriva Dirce)

Scena 7

Mariano – Dirce

DIRCE – Ciau Mariano. (Si siede vicino nell’altra panchina)

MARIANO – Ciau Dirce, sèt cusa u pena savì?

DIRCE – Cosa?

MARIANO – Al Cumun al völ fa pagà quei ch’as senta in sli panchina.

DIRCE – Ma valà.

MARIANO – Ecome, am la pena det Giuvan, e in po i misura a töti al fondo schiena parchè in base a la misura as gh’ha na tarifa diferente.

DIRCE – Ma senti che robi, ma me gh’hu mia tant piaser che un ca cunosi gnanca am vegna a taga al cul.

MARIANO – Infati sevi dre pensà che . . . vulendu, visto ch’as cunusom, pudres . . .

DIRCE – Certu at pudresi misuramal te. (Sentito questo Mariano si alza di scatto e si appresta ad andarsene)

MARIANO – Va ben.

DIRCE –  Ma induva vèt?

MARIANO – A vaghi tö al mètar, turni indre subit. (Corre via)

DIRCE  - Ohh ma che prescia, al sarà mia atse urgente, varda la fin dismengà che al libar cl’era dre lešar. (Si alza e va a sedersi sull’altra panchina prendendo in mano il libro). Che libar èl? Ahh Robin Hood. (Poi sfogliandolo si accorge che non è il libro in questione) Ma, ma che gh’è sul la copertina dal libar da Robin Hood, dentar l’è n’atra roba, ecome varda che. E’cu al titul vero: “Conoscere tutto del sesso”, èt capì Mariano. (Continua a sfogliare il libro, lasciandosi andare ogni tanto a sospiri e commenti)

Scena 8

Dirce – Giuliano

(Arriva Giuliano che si va a sedere pensieroso sull’altra panchina, poi improvvisamente estrae il portafoglio ed inizia a contare i soldi, guardandosi ogni tanto in giro che nessuno lo veda. Finito di contare se lo rimette in tasca, ed interviene)

GIULIANO – Vè te sèt quanti bèsi gh’hu me in dal purtafoi?

DIRCE – Cuma faghi a savì quanti bèsi at gh’è.

GIULIANO – Ma th’al digh gnanca.

DIRCE – Va cha tlu gnanca dmandà.

GIULIANO – No parchè töti i völ savì quel cha gh’hu me, sèt cha gh’è gent cha studia par ciapà tanti  bèsi cume me, magari anca te ades at sé dre studià par ciapan tanti.

DIRCE – Varda su dre studià dabun, ma me man bastares uno.

GIULIANO – (Si alza)  Vedat me u fat sensa studià, u imparà a spendam mia e metan via, spendam mia e metan via . . . (Continuando a dire così se ne va)

DIRCE – Va che tipo de. Però chal libar che l’è veramente interesante, istruttivo (Poco dopo entra trafelato Mariano)                                                                             

Scena 9

Dirce – Mariano

MARIANO – Vaca che cursa chu fat, ècu al metar.

DIRCE – E me a gh’hu al tu libar da Robin Hood.

MARIANO – Ahhh, ma . . . varda cl’è mia Robin Hood.

DIRCE – Al so u ša vest.

MARIANO – As ved, as ved che in biblioteca i sé sbaglià.

DIRCE – Valà furbin, fam la misura dai. (Alzandosi).                                                

MARIANO – Ahh, se, dunca, scusa né sat brasi sö, parchè bisogna ch’a faga atse. (Gli fa la misura)

DIRCE – Fa por.                                                                                                  

MARIANO – Alura la misura l’è novanta fenach.

DIRCE – L’èt ša fata?

MARIANO – Se se, ades agh pensi me a dagh la misura in Cumun.

DIRCE – Grasie Mariano ades sat dispias mia me continui a lèšar Robin Hood.

(Risedendosi).

MARIANO – Ahh . . . se . . . (Imbarazzato si siede vicino a Dirce, la quale sfogliando il libro si lascia andare a continui commenti, mentre Mariano scrive la misura su un librettino che aveva in tasca poi continua a far ballare il metro tra le mani in evidente imbarazzo, cercando di far finta di non sentire quello che dice Dirce)

DIRCE – Ah ma sfa acse . . .  Vè  Mariano sèt cusa u pensà?

MARIANO – No me gh’hu mia temp . . . (Preoccupato pensando che si rivolga a lui per qualcosa legato al sesso).

DIRCE – Come at gh’è mia temp, lasum parlà, u pensà che par sparà in sla cla tasa nova le dal Cumun me am senti in si tu snoc atse me a paghi mia, cusa dit?

MARIANO – Ehh ma forsi però . . . (Mentre Mariano sta parlando perplesso per la proposta di Dirce, questa si alza e si siede sulle sue ginocchia)

MARIANO – Ma subit!

DIRCE – Certu foma la prova no, u at dispias ch’am sia sentada che, varda atseta püdom lèšar al libar insiem.

MARIANO – Ma me lu ša imparà a memoria.

DIRCE – L’è listes, an ripas al fa mai mal. (Mette il libro anche davanti a Mariano in evidente imbarazzo, rimanendo sempre seduta sulle sue ginocchia)

 

FINE SECONDO ATTO

 

* * *

 

TERZO ATTO

 

Scena 1

Paolina a seguire Giuliano

(Paolina seduta sulla panchina con alcune borse della spesa sta mangiando una brioche, quando suona il telefonino ed inizia a cercarlo nella sua borsa, imprecando perché non riesce a trovarlo, poi finalmente riesce a trovarlo e risponde)

PAOLINA – Pian che rivi, pronto, pronto! Chi? . . . . . . .  Al pret, buongiorno cusa gh’hal siur arcipret?  . . . . . . . Ma scad l’asicurasiun? Impusibul a su pena andada a rinuvala. . . . . . .  Ahh? . . . . . . . La cunfesiun, ma scad la cunfesiun ma che nuvità èla chesta? . . . . . .  Ah ades a gh’è la regula che dopu tri mes che uno al sé cunfesà gh’ha scad la cunfesiun, la mia ciapà na bota né siur arcipret? . . . . . . . . No dman pos mia vegnar gh’hu d’andà a

pumdor, a gnarò domenica. . . . . . . . .  Cume sa vegni domenica gh’è da pagà na penale,

ma som töti dventà mat. . . . . . . .  no a gh’hu mia dat dal mat, però siur arcipret tra cha gh’hu li scalmani, al cald cha gh’è e dopu am vegn a di dli robi dal genar; me pos vegnar sul domenica, al capì? . . . . . . . . Pronto, pronto . . . . . . .  .As sent pö gnint, bo. Sarà al cald, sarà cl’aria strana cha gira par cità, sarà cli sansali che che a Mantua a pia mia mal, però am sa cha som dre andà dentar in da di temp mia bèi, che li testi li svaršela dabun, ecome. (Vede arrivare Giuliano)

PAOLINA - E’cu an bèl esempio. (Come le altre volte Giuliano si va sedere sull’altra panchina con il medesimo atteggiamento, ripetendo anche il gesto di contare i soldi che tiene nel portafoglio. Una volta terminato si rivolge a Paolina)                                

GIULIANO – Vè Paolina sèt quanti bèsi gh’hu in dal purtafoi?

PAOLINA – Püsè che me at sicur, pioc cuma at sé.

GIULIANO – Eh ma cara, bisogna sta indre, metar via e spendan poghi. (Suona acora il telefono di Paolina).                                                              

PAOLINA – Ancor al suna, ma chi gh’è ades? Ch’ièl ch’am ciama? Pronto . . . . .Chi? . . . Ah l’è ancora lu siur arcipret . . . . E’ cascà la Lina, ma induva puvreta? . . . .Ah è cascà la linea dal telefono, evi capì la Lina dal furnèr . . . . infati lu pö sentì. . . .  . Alura a vegni domenica a cunfesam, al varda che però me a paghi mia nisuna penale né . . . . .va ben agh purtarò na faraona . . . .se anca suquanti ov . . . . no di curgnoi ades agh nu mia . . . . va ben, a domenica alura, arvedas. (Chiude la conversazione) Che pretesi de.

GIULIANO – Tha spendi trop e at meti via poch, varda sul cun al telefunin, at gh’è da pagà par cumpral, par fa li telefunadi, par cargagh la bateria, e pu ades t’avresi sparà na faraona e i’ov da purtà al pret, parchè sensa telefono al t’avres mia ciamà.

PAOLINA – Ma cuma as fa sta sensa telefono?

GIULIANO – At fè cume me, (Si alza e se ne va) bisogna mia spendar e metar via, mia spendar e metar via . . .

PAOLINA – Quel si gh’es da metat via te vè, varda s’as pöl gnanca sta in pace du minù che sentà in sli panchini, insoma chi giardin che iè fat aposta, sta in tranquilità sensa che nisun al vegna a disturbat. (Mentre dice così sbuca da dietro Giuvan che fa saltare sulla mano il metro da sarta)

Scena 2

Paolina – Giuvan

GIUVAN – Paolina.

PAOLINA – (Voltandosi) Cusa gh’èt vè?

GIUVAN – (Sempre giocherellando con il metro da sarta in una mano) At sé né cusa gh’hu da fa.

PAOLINA – (Alzandosi contrariata) Ancor! Lasa le né! Ma capesat quel cha dighi? Tu det che al mè cul th’agh meti mia li man a tac! (Si affretta a prendere le sue borse per andarsene).

GIUVAN – Tant me la misura at la faghi a oc.

PAOLINA – Me n’oc sa fos n’om at l’avres ša fat dventa negar cuna an sciafun, ma sicome su na dona at mandi sul da via al cul! (Se ne va lasciando solo Giuvan che non sa più cosa dire e sconsolato si va a sedere sulla panchina)

GIUVAN – Me su mia pö cusa fa, la gent, la völ mia savigan da cla roba che. Alura la Paulina second me la gavrà na misura da  105 fenach, se, ben me segni acse. (Si siede e scrive sul suo quadernetto la misura mentre entra in scena Rinaldo)

Scena 3

Giuvan – Rinaldo

RINALDO – Buongiorno, alura cuma andoma cun li misuri?

GIUVAN – Mia tant ben, la gent cuma l’am ved la scapa via.

RINALDO – (Sedendosi vicino a Giuvan) Ben me Giuvan a scapi mia via, ansi . . . (Guarda Giuvan).                                                                                                         

GIUVAN – U mia capì, cusa intendat cun al di ansi?

RINALDO – Second te cusa völ di . . . (Andandogli più vicino) l’è na roba che ades l’è ad moda. . .

GIUVAN – (Un po sconcertato e scostandosi da Rinaldo) Me l’è na moda ch’am pias mia, me su un da quei dla moda vecia. (Si alza)

RINALDO – Ben ma induva vèt?

GIUVAN – A gh’hu mo tre via da spasà, no parchè su anca stradin, do robi in na volta am toca fa: al stradin e al vigil.                                                                               

RINALDO – Oh ma as pöl fa do robi insiem, cume esar sia dla moda vècia che dla moda nova.

GIUVAN – Ah ma th’è piantà al ciò nè,a vaghi cl’è mei, in cla roba le s’intendoma mia.

RINALDO – Ciau. Ricordat comunque che me su che se par casu at gh’esi na qual curiosità da sudisfà.                                                                                                      

GIUVAN – An gh’è dobi! Arvedas. (Rinaldo rimane solo, apre il giornale ed inizia a sfogliarlo).

RINALDO – Ma varda che in cità cuma iè indre, second me u sbaglià piasa. (Entra poco dopo Gisto che anziché sedersi rimane in piedi vicino alla panchina)

Scena 4

Rinaldo – Gisto

RINALDO – Ciau Gisto, ma cusa fèt in pe? Th’at sentat mia?

GISTO – No a staghi in pe vöi vedar s’im fa pagà listes.

RINALDO – Ma chi vöt ch’at veda, Giuvan l’è pena andà via.

GISTO – L’è bun da turnà indre vè, te th’al cunosi mia, starom a vedar sal gh’ha quel da di,me staghi in pe, varda u tolt fin al giurnal da lešar. (Apre il giornale e si mette a leggere in piedi)

RINALDO – Ben fa cume th’agh né voia. (Ritorna Giuliano che si va a sedere ripetendo le solite cose, poi finito di contare i soldi si schiarisce la voce cercando di attirare l’attenzione dei due che stanno leggendo il giornale)

GIULIANO – Vè Gisto ma sèt . . . . (Interrotto da Gisto)

GISTO – M’interesa mia! A voi mia savì quel ch’at gh’è in dal purtafoi!

GIULIANO – Ah ma th’al digh gnanca, ma varda te, iè bèsi miu, sudà.

GISTO – Sudà, sta mia fam redar, e pu sèt sicur che i bèsi ch’at gh’è iè verament quei cha tè cuntà?

GIULIANO – (Cambia espressione). Certu, iu pena cuntà. . .

GISTO – E sa th’at sé sbaglià.

GIULIANO – Ma no, parchè duvres sbagliam, am su mai sbaglià . . . (Poi nell’incertezza riprende il portafoglio e si rimette a contare un po agitato)

GISTO – Cunta, cunta. (Giuliano contati una volta li riconta perché non è sicuro)

GIULIANO - Ma s’am manca des euro!

GISTO – Oh ma sat sevi atse sicur.

GIULIANO – Infati, inveci im manca. (si alza e guarda intorno, sotto la panchina)

GISTO – Me nu mia vest le par tèra di bèsi.

RINALDO – Magari a tiè pers induva at sevi prema.

GIULIANO – L’è vera magari iu per in Piasa Sordelo, a vagh a vedar. (Se ne va in fretta)

GISTO – Ades par des euro l’è bun d’arbaltà töta la Piasa , ma figurat sal ia cata ancor.

RINALDO – Pensa che me na volta u catà na valis piana da munedi antichi da culesiun.

GISTO – Ma valà, che fortuna, me la roba antica la mè sempar piasida.

RINALDO – Sat vö vegnar a ca mia a vedla na qual sera.

GISTO – No grasie . . . l’è listes.

RINALDO – Ma sta mia fat riguard, tè det cl’è na roba ch’at pias.                                

GISTO –  Am piaševa, am piaševa na volta, ehhh . . . (Poi vede Rebecca e Renata che stanno arrivando) Oh tant par cambià cli do la iè dre taca da lit.                                      

Scena 5

Rinaldo – Gisto – Rebecca – Renata

RINALDO – L’è vera, matina, dopmesde, sera e not.

REBECCA – Te at iè catà sö, ma su stada me cha ia vest par prema.                          

RENATA – E cusa völ di.

REBECCA – Völ di cha farom a mès.

GISTO – Cusa ghi da bruntulà?

REBECCA – Sicome om catà des euro, la völ mia sparti cun me.

RENATA – Ma iu catà so me.                                                                                 

GISTO – Des euro? Sarà mia quei cha pers Giuliano.

RENATA – Ah ma cuimbris, a gh’è mia scret Giuliano vè in si des euro.

GISTO – L’è pena andà via a sercan né Rinaldo.

RINALDO – Se in Piasa Surdelo.

REBECCA – Nuatri i’oma propria catà la, ben vè me ades am senti.

RENATA – Anca me, te Gisto cusa fèt in pe?

GISTO – Par via dla tasa vè, voi mia pagala me.

RENATA – Vè me am senti e ad tasi am paghi mia.

REBECCA – Sicuro, ansi ach sares da scrivagh na letra al sindach.

RENATA – Brava agh mandom na bèla letra.

GISTO – Gh’ha stagh anca me.

REBECCA – Se ma ch’ièl cha la scriv?

RINALDO – Ma me la scrivi. (Dal suo borsello prende carta e penna) Agh völ mia tant.

RENATA – Bisogna digan tanti, ma tanti fin chi tira via cla stupidata le.

GISTO – At sicur.

RINALDO – Alura cuma cumincioma?

GISTO – Me fares: Egregio Signor Sindaco . . .

RENATA – (Interrompendolo) Ma qual egregio, tira via egregio e meti sul Signor Sindaco.

REBECCA – Me tirares via anca Signor.

RENATA – Brava, at meti sul Sindaco.

RINALDO – Va ben.

RENATA – Dopu: siamo un gruppo di cittadini . . .

GISTO – Italiani.

RENATA – Par forsa som mia di Maruchin.

REBECCA – Vè metom: Siamo un gruppo di cittadini molto arrabbiati. . .

RENATA – Brava.

RINALDO – (Rinaldo scrive tutto) . . . molto arrabbiati, brava.

RENATA – No brava a glu det me a le, mia scrival.

RINALDO – Ah.

GISTO – Prova ripetar quel cha tè scret finura.

RINALDO – Sindaco siamo un gruppo di cittadini arrabbiati.

GISTO – E’l mia bastansa?

RENATA – Sa gh’hom gnancor det gnint.

REBECCA . Siamo un gruppo di cittadini arrabbiati per via della tassa che vuol mettere sul . . .

RENATA – Sul culo.

REBECCA – Ma no, dai na roba püsè fine.

GISTO – La tasa in sli ciapi.

REBECCA – No dai la tassa sulle panchine.                                                             

RINALDO – Forsi l’è mèi. (Scrive)

REBECCA – Dopu: noi protestiamo e a pagare non ci pensiamo.

GISTO – Brava.!                                                                                                  

RENATA – Oh toglie la tassa o noi scioperiamo.

REBECCA – Ma che scioperu gh’oma da fa.

RENATA – As sentom pö in sli panchini no.

GISTO – Infati me u ša cumincià.

RINALDO – E’cu, la letra l’è prunta, me u ša fat la mè firma, ades firmè vuatar.           

REBECCA – Va ben da che. (Firma poi lo da a Renata)

RENATA – At vedrè che ades al sindach al sa smesia mo, ades ch’ièl cha la porta in Cumun?

GISTO – A gla porti me, fam firmà che. (Firma e si appresta a portare la lettera in Comune)

RENATA – Brau Gisto atse perdom mia temp. (Si salutano e Gisto va, su una panchina rimane seduto al centro Rinaldo con le due donne ai suoi lati)                     

RENATA – Le ades a faghi an po da cruciverba.

REBECCA – Basta ch’at comincia mia fa dli dumandi.

RENATA – Parchè? Che gh’è anca Rinaldo ch’al pol iutam.

RINALDO – Veramente me su che anca par lèšar al giurnal.

RENATA – Oh ma cun sta giurnal,quel at pö lèšal anca  a ca, l’è mia tant ch’at sé gni sta a Mantua, ma vardat an po in gir a vedar la gent cha gh’è che in piasa Virgiliana.

RINALDO – Quei chu ša cunusì mè ša bastà.

REBECCA – Al gh’ha rašun öna cume te po, varda che rapresentansa. (Si aggiusta i capelli)

RENATA – Varda che me su na persuna sincera e unesta.

REBECCA – Alura dam la metà di dies euro ch’om catà, visto ch’at sé atseta unesta.

RENATA – Ancora cun cla fola le, oh va chi riva Giuliano, fom finta ad gnint. (Arriva Giuliano che ripete la sua solita scena però con aria non preoccupata, anzi con contentezza. Finito di contare si rivolge ai tre)

Scena 6

Rebecca – Renata – Rinaldo – Giuliano

GIULIANO – Vè vuatar tri. (Con aria soddisfatta).

REBECCA – Cusa gh’è?

GIULIANO - Siv quanti bèsi a gh’hu in dal purtafoi?

RINALDO – Dies ad men da quei ch’at gh’evi prema.

GIULIANO – No quaranta da po. (Tutti sorpresi lo guardano)

RINALDO – Cuma fèt a vigan quaranta da po.

GIULIANO – Su andà a sercà i des euro ch’evi pers, e le in piasa Surdelu induva gh’è li panchini da marmo, ben nu mia catà cinquanta!

REBECCA – Cinquanta?

RENATA – Ma l’è induva u catà i des euro. (Si insospettisce ed estrae il suo borsellino scoprendo che gli mancano 50 euro)

REBECCA – L’è vera.

RENATA – (Alzandosi) Vè! Ma iu pers me! (Va verso Giuliano). Agh iu pö chi sinquanta

euro cha gh’evi in dal purtafoi, varda gh’hu sul i des euro cha tevi pers te. Fom na roba: me at daghi indre i tu des euro e te th’am de indre i mè sinquanta.

GIULIANO – No cara, te te catà i miu, e me u catà i tui, ades som pari.

RENATA  - Varda cha su buna da fa i cunt, te ades at gh’è quaranta euro da pö e me quaranta euro da men.

GIULIANO – Varda che in si sinquanta euro a gh’è mia scret Renata.

REBECCA – L’è vera al gh’ha rasun.

RENATA – Tasi te!                                                                                               

GIULIANO – Se ma comunque urmai chi bèsi le iè ša in dal mè purtafoi e dad le i va po  föra, ades i fa part dal mè patrimonio.

RENATA – Ma senti che robi.

REBECCA – La ta sta ben Renata atseta t’impari a mia spartar.                                

RENATA – Lasa le te.

GIULIANO – Ades a vaghi parchè incö l’è na giurnada furtunada, chisà cusa pos catà ancora. (Se ne va)

RENATA – At sé an bèl malducà. (Si siede sull’altra panchina e si mette a contare i soldi che ha nel borsellino)                                                                                       

REBECCA – Vè èt ciapà la malatia da Giuliano? (Ride)

RENATA – Valà che sat gh’esi da perdar te na qual volta qualcosa, dopu redi me.

REBECCA – Agh né dobi che me perda qualcosa, al purtafoi al tegni sempar che . . . (Si accorge che dove tiene il portafoglio, questo non c’è più) . . . che, induv’èl? Ma Diu! Al gh’è pö! (Si alza per vedere se sia caduto da qualche parte, mentre Renata ride)                

RENATA – La pers al purtafoi. (Ride)

REBECCA – Su pena andada anca in posta a tö tresent euro, te Rinaldo èt mia vest al mè purtafoi?

RINALDO – Me no.

REBECCA – Th’am l’arè mia ciavà te né? (Rivolta a Renata)

RENATA – Va cha su mia na ladra, però sa gh’es da catal th’al dares mia indre at sicur.

REBECCA – Ah ma al so, èt vest Rinaldo che gent unesta cha gh’è a Mantua. (Mentre Rinaldo legge il giornale, Rebecca cerca il suo portafoglio e Renata conta i suoi soldi ritorna Giuliano, il quale va a sedersi nella panchina dove sta seduta Renata che conta i suoi soldi, lui si mette a contare come suo solito stando girato dall’altra parte)

Scena 7

Rebecca – Renata – Rinaldo – Giuliano

REBECCA – Oh sèt ša turnà indre.

RENATA . Va cha gh’oma da fa i cunt me  e te.

RINALDO – Gh’è da di che a Mantua da cuma a saguitè cuntà i bèsi, agh tegnì tant.

RENATA – Me am bastares ch’am turnes indre chi bèsi che ades a gh’ha Giuliano.

GIULIANO – Vè siv quanti bèsi a gh’hu in dal purtafoi?

RENATA – Quaranta iè miu.

REBECCA – Quaranta da po th’agh né.

GIULIANO – No ades a gnu atar tresent da po.

REBECCA – Come tresent?!

GIULIANO – Parchè le in via Cavour u catà an purtafoi cun dentar tresent euro! A vlu det che inco l’è na giurnada furtunada.

REBECCA – (Avvicinandosi) Ma varda che me u pena pers an purtafoi cun dentra tresent euro!

GIULIANO – Ma varda che cuincidensa.

REBECCA – Ma quala coincidensa, fam vedar al purtafoi sl’è al miu.

GIULIANO – Al purtafoi? Quel lu butà via.

REBECCA – Chi bèsi l’è comunque iè miu!

GIULIANO – Iera tui, ades iè miu, gh’è mia scret Rebecca in si soldi.

RENATA – La gh’ha rašun.

REBECCA – Tasi te vè sinò su mia cusa at faghi! E ades ta mi de indre!

RENATA – At gh’è anca da dam indre i miu! (Le due donne una vicina all’altra vicino a Giuliano continuano ad imprecare e a sollecitarlo per farsi restituire i soldi, questi ad un certo punto si alza dalla panchina e le zittisce, mentre Rinaldo sorride)

GIULIANO – Basta!! Ades basta parchè gh’hu da div na roba.

RENATA – Sentom alura                                                                                       

GIULIANO – A vöi div che quel ch’u det l’è mia vera.

REBECCA – Come l’è mia vera?

GIULIANO – Parchè am su töt inventà, vardè in dal mè purtafoi a gh’è gnint, gnanca an centesimo. (Lo mostra, e le due donne rimangono senza parole)

RENATA – E i mè cinquanta euro alura?                                                                  

REBECCA – E al mè purtafoi?

GIULIANO – Eh cari li mè doni, me al su mia, figurev se me pos andà in gir cun di bèsi in dal purtafoi, me agh nu mai vi adre, chestu l’è al sistema giöst par risparmià, gninte bèsi, gninte spesi, e i mè bèsi iè al sicur. Stè mia dmandam quanti agh nu parchè a val dighi mia, ciao. (Se ne va lasciando le due donne sconcertate ed incredule, che non sanno più cosa dire, mentre subito dopo trafelato arriva Gisto)

Scena 8

Renata – Rebecca – Rinaldo – Gisto

GISTO – Vè si mia cusa mè suces? (Mentre guarda intorno alla panchina)         

RENATA – Tarè mia pers quèl anca te né?

GISTO – Tasi, su andà in Cumun a purtà la letra, e sicome gh’era da prutuculala agh vuleva du euro, ben fagh par tö al purtafoi, gnint a glu pö, al cati pö. Li mia vest vuatri par casu? (Guarda ancora in giro)

REBECCA – Varda che anca me u pers al purtafoi.

RENATA – E me cinquanta euro.

GISTO – Ben ma al pöl mia esar sul na cuincidensa, che an qualdun an na aprufità.

RENATA – U cha som sfurtunà. (Arriva Giuvan piuttosto agitato)

REBECCA – U cha som rimbambì.

GIUVAN – Vè scultem töti! (Tutti tranne Rinaldo si rivolgono a lui in malo modo pensando che questi voglia fare le solite misure)

GIUVAN – Ma fermev,scultem n’atim, su gni par dmandav si vest al mè telefunin, pensavi da vil lasà a casa, ma inveci al cati po.

GISTO – Ah ma alura l’è na malatia, om pers töti quèl.

REBECCA – Dabun.

GIUVAN – U pensà induva avres pödì lasal, e l’ultima volta ch’agh levi, l’è sta quand gh’hu fat li misuri a Rinaldo, th’at ricordat?

RINALDO – (Piega il giornale e si alza) Eh cari bisogna sta atenti, specialment vers sera quand a Mantua a taca pià li sansali, in d’iultim temp a gh’è anca li sansali tigri, queli li pia la matina, al dopmesde, la sera e la not, sempar insoma. Bisogna sempar vardas ben inturan, magari quand chi sansalun le i pia th’ia senti mia, ma dopu th’at cati al piun.

REBECCA – Nuatar sl’è par quel i sa ša pià töti, e as som mia acort.

RINALDO –  La prosima volta a tegnarì i’oc püsè vert. E ades prema da ciapà an qual piun anca me a vaghi a casa.

RENATA – As vedarom dman alura?

RINALDO – Su mia vè,pensi da cambià post, che u bèla pià bastansa . . . ciuè vulevi di che u bèla cunusì abastansa gent, dišim pütost  an post induva andà.

GIUVAN – Forsi te th’at cataresi mèi a Belfiur. . .

RINALDO – Vardarò, ciao. (Tutti lo salutano mentre fra loro comincia nascere qualche sospetto)

GISTO – Vè ma al sarà mia sta Rinaldo a ciavas i bèsi.

REBECCA – Ma, ch’al le cun la su calma e cun la scusa da lèšar al giurnal, al sa pià töti.

RENATA – E cuma avresal püdì fa?

REBECCA – D’altronde nuatar al cunusom mia.

GIUVAN – Sares mia cusa di, pütost cunsulev parchè al Cumun la tira via la tasa dli panchini. (Tutti fanno commenti entusiasti)

GIUVAN – Però an na mes n’atra.

RENAT – Ohh, e quala saresla?

GIUVAN – Sicome a misurà töti i cui cha gh’è a Mantua l’adventava na roba dificile.

GISTO – Cherasa da dificile.                                                                                  

GIUVAN – Ben ia decis da tasà quei che in di giardini as senta mia.

REBECCA – N’atra püsè fresca.

REBECCA – E se uno agh na mia voia da sentas?                                                     

GIUVAN – Multa! (Tutti lamentandosi e facendo commenti se ne vanno con Giuvan che gli va dietro cercando di spiegargli la nuova legge lasciando la scena vuota. Poco dopo entrano Mariano e Dirce)                                                                  

Scena 9

Mariano – Dirce

MARIANO – Ades ch’ia tirà via la tasa dli panchini at pö fa sensa sentat i sni mè snoc.

DIRCE – Ben ma cusa gh’è da mal, ades po cha soma dventà murus.

MARIANO – Ah ma me, ma come , ma me a m’an su mia acort. (Si siedono uno accanto all’altro)

DIRCE – Come th’at sé mia acort, ma dai.

MARIANO – Eh insoma sevi mia sicur . . .                                                               

DIRCE – Ahhh, u capì te par esar sicur at vuresi fa quel cha gh’è scret in dla pagina vintidü dal tu libar.

MARIANO – Quel? Ma quel . . . . su mia prunt . . . su mia . . .

DIRCE – Oh ma discantat Mariano dai! Cusa dit s’andoma in piasa “Balun” a pruvà la pagina ventidue, dai andom. (Si alza)

MARIANO – Se ma bisogna cha pasa a ca mia par tö sö al libar.

DIRCE – Ma sa tha mè det cha th’al sé a memoria.

MARIANO – Se ma . . .  sam dismenghi quèl.

DIRCE – Ma valà. (Lo prende per una mano e lo alza dalla panchina) Dai ve via.

MARIANO – Varda che però dopu a vegn föra li sansali e lis pia, a vagh a ca a tö l’Autan.

DIRCE – Vè ades at lasi le né da catà föra dli scusi! Lasa sta li sansali, pensa at pià te!

MARIANO – Ma me gh’hu mia al pungiglione.

DIRCE – Ta gl’è, ta gl’è . . .  (Lo prende per mano e lo porta via)

 

FINE

 

 

Quand a Mantua pia li sansali.doc
Documento Microsoft Word [190.0 KB]
Stampa | Mappa del sito
© 1995 - 2025 Franco Zaffanella - Gabbiana di Marcaria - Mantova - Italy