Na spera ad sul

 

 

Na spera ad sul

 

Commedia in dialetto mantovano

3 atti di

Franco Zaffanella

 

Gabbiana – Pieve di Ledro – Goito – Campitello

2005

 

PERSONAGGI:

 

 

Giuseppe Pasini (Gepe)  -  Orologiaio in pensione

 

Gilda Losi  -  Compagna di Giuseppe

 

Romina  Losi  -  Sorella di Gilda

 

Maurizio Beccari (Miciu)  -  Un amico

 

Santina Terzi  -  Una cliente

 

Maria Campani  -  Un’altra cliente

 

Giacomo Zuliani  (Giachina)  -  Un amico 

 

Paolo Pistoni (Pistun)  -  Un amico

 

Carlo Mangiacapponi  -  L’onorevole  

 

 

 

La vicenda è ambientata ai nostri giorni e si svolge a Mantova nell’abitazione di un orologiaio in pensione Giuseppe Pasini.

Scena 1

 

Gepe a seguire Gilda

 

 (Gepe è in ginocchio sul pavimento alla ricerca di una piccola vite d’orologio)

 

GEPE – Ma indu’èla fnida cla scancarada da cla mola le . . . lè cascada che . . .  (Entra Gilda dalla porta interna con un secchio colmo di panni,in procinto di portarli a stendere)

GILDA – Ma cusa fèt le?! Gh’èt mia atar da fa che metat a šugà?!

GEPE – Ma qual šugà su dre sercà la mola ad l’arloi.

GILDA – Se na mola, da quand at sé in pensiun agh manca sul cha th’at meta a šugà cun li burèli!

GEPE – At savesi inveci, che da quand a su in pensiun, cuma iè cresidi li mè bürèli.

GILDA – E ades a gh’èt anca al curagiu da rispondar! Pütost sèt andà a tö al giurnal?!

(Gilda in questo momento è davanti a Gepe mentre lui è sempre in ginocchio, alza la testa tutte le volte che risponde alle domande di Gilda)

GEPE – Se!

GILDA – E al pan?

GEPE – Se!

GILDA – E’t tolt anca la chisöla?

GEPE – Se!

GILDA – Anca i baöi par mè surèla?

GEPE – Se, i baöi par tu surèla e i biscot par al cagn!

GILDA – Va ben, alura pos andà a dastendar, e leva so dad le che dopu th’agh völ la gru ad Benedini a tirat sö. (Esce)

GEPE – Ma figuromas sa su mia bun da tiram sö, va a dastendar valà. Chesta l’è la iena dla casa, la numero uno! No parchè gh’è anca su surèla, la iena numero due! Mola mulina  . . . induva sèt? Mola mulina  . . .

Scena 2

Gepe – Romina

ROMINA – (Entrando) Gepe èt vest mè surèla?

GEPE – E’cu la numero due!

ROMINA – Tu dmandà induva gh’è mè surèla, mia da dam i nomar.

GEPE – Tu surèla l’è föra a dastendar.

ROMINA – E te cusa fèt le?

GEPE – Cusa fèt, le! Cusa fèt le! Cusa vöt cha faga, su dre a šugà a burèli! E’cu cusa su dre a fa!

ROMINA – Ma a la tu età, gh’lu sempar det me a mè surèla cl’era mei cla spušes “Piero dla Rosa”.

GEPE – Intant me e tu surèla a som mia spuša, e par disgrasia mia som cumpagnà, e pü “Piero dla rosa” a gh’evat mia da spusal te?

ROMINA – No me u mai vulì spušà nisun, parchè i’om iè töti di gran spurcaciun! (Esce)

GEPE – Ma certu, i’om iè töti spurcaciun e li doni iè töti dli santi. La dis mia ch’ià vulì savigan nisun da le, quel l’era an grop da mandà šò vè! Oh vala che vè induva l’era, finalmente lu catada. (Gepe trova la molla e adesso cerca in qualche modo di tirasi su, ma fatica a rialzarsi)

GEPE – Oh ades levom sö, uuuuhh, i mè snoch, sö Gepe dai, ohhh, ma se ma l’è sul n’impresiun, parchè li mè gambi iè amo buni . . . (Suonano all’ingresso) Chi gh’è, avanti!

Scena 3

Gepe – Miciu

MICIU – (Entrando) Permes?

GEPE – Avanti Miciu, ve dentar.                                                                                      

MICIU – Ciau Gepe, cusa fèt le par tèra? At sarè mia dre a šugà a burèli? (Ride)

GEPE – Ma cuma èt fat a induvinà?

MICIU – I dis che quand a sa dventa vech as turna pütin.

GEPE – Intant u ciapà dal vech. (Cerca ancora di rimettersi in piedi)

MICIU – A vöt na man a tirat sö?

GEPE – Parchè?! Cusa pensat cha gla cava mia. (Dicendolo con un certo orgoglio) Però vistu ch’at sé che, dam na man.

MICIU – (Aiutandolo a rialzarsi) Alura at sé propria gni vech Gepe.

GEPE – Ma chi? Ma caru te! L’è sul i mè snoch cha rispond pöch ai cumandi.

MICIU – L’impurtant che ai comandi at risponda al rest.

GEPE – Al rest? Al rest mancia.

MICIU – Eh, al temp al pasa e li robi li cambia, šner, favrer, mars april,cuma cor al temp.

(Nel frattempo i due si siedono e Gepe riprende il suo lavoro di riparazione di un orologio)

GEPE – Senta šo valà,sa fos par me a fermares al temp e töti i’arloi dal paes.

MICIU – Sopratöt quel ad la Santina ah Gepe?

GEPE – Tasi! Che s’at sent la Gilda l’am magna!

MICIU – Oh m’al som ch’at pias la Santina.

GEPE – Ma tasi!

MICIU – Va ben, a digh pö gnint. Ma te però at sé sempar dre a lavurà, agh nét mia vi asè da giustà arloi par quarant’ani? Ades ch’at püdresi ripusat an po.

GEPE – Eh caru, bisogna rangias, parchè sul cun la pensiun a gh’è mia tanta da ciucià. As riva mia  al fin dal mes.

MICIU – Ah m’al so. Vöt dimal a me, cun töt quel chi magna föra quei cha gh’è al guveran, cha’gh vegna n’acident, a nuatar as resta poch! Lor se cha iè brau a cresas al stipendi.

GEPE – L’e propria vera, chi sia bianch, ros, u negar, na volta chi ciapa la scragna i sl’incola sota al cul e i la mola pö.

MICIU – Si gh’es da pudì, i’andares in gir cun la scragna tacada! Sensa vardà töt quel chi gh’ha a gratis, al trenu, l’areuplan,, al taxi, i giurnai, al risturante, al cine, al teatar, ma sèt bèsi chi magna föra! Agh sares da ciapai fa an bèl masulin e bütai in dal Mens! (A questo punto  si alza e dalla tasca prende della moneta) . . . Però  Gep a vedat chesti?

GEPE – Se ià vedi.

MICIU - Chesti iè miu e ades a vagh a bevar an piculin, e che chilà i vaga a fas ciavà töti!

GEPE – Ma sta che an pö, vèt via subit?

MICIU – Se parchè quand am rabesi, am vegn se,ciau.

GEPE – Ciau Miciu, as vedom. Al gh’ha pran rašun al Miciu atar chè. I sarà mia töti acse i’Onorevoli, eh oltre töt i ia ciama Onorevoli, l’uperaiu ch’al fa quarant’an in fabbrica vè l’è Onorevole! (Miciu esce e Gepe rimane solo intento nel suo lavoro, subito dopo rientra la compagna Gilda insieme ad una signora che ha bisogno per una riparazione di un’orologio a cucù)

Scena 4

Gepe – Gilda – Maria

GILDA – Ve dentar Maria.

MARIA – Permes. (Maria è balbettante)

GILDA – Gepe va che la Maria cha gh’ha ad bisogn da te. (Entra nella stanza interna)

MARIA – Buongiorno Gepe.

GEPE – (Vedendo il grosso involucro di cartone) Cusa gh’ala da fa giustà Maria l’arloi dal campanil?

MARIA – Ma no Gepe, ma am né sucès öna grosa vè. Na bröta roba.

GEPE -  Ohh Signor cusa g’he sucès d’ad se bröt?                                                             

MARIA – A vedat che al mè arloi a cucù? (Estraendolo dalla scatola di cartone)

GEPE – U vest, l’è anca an bèl articul, chisà quanti ani al gh’ha.

MARIA – Ma am leva regalà al mè povar Arnaldo, e am su tant afesiunada.

GEPE – E cusa gh’hal? A restal indre?

MARIA – Ma no.

GEPE – Alura andarà avanti.

MARIA – Ma no ma l’è mia par quel, a l’è cha gh’è l’ušèl cha vegn pö föra.

GEPE – Ahhh, l’ušèl cha vegn pö föra, quela l’è na bèla disgrasia.                              

MARIA – Ades ch’al vegn pö föra, am su fin malada dal dispiaser, a pödat giustamal?

GEPE – Nu giustà poghi da chesti ma at vedrè cha th’al fagh vegnar föra amo.

MARIA – Am racumandi però ch’al vegna föra e ch’al canta töti iuri.

GEPE – Ma certu töti iuri, Maria sta tranquilla cha sistemi me al tu ušlin, al cantarà ancor chi la sentirà fin in “Pradèla”.

Scena 5

Gepe – Maria – Gilda – Romina

(Entrano le due donne)

GILDA – Gepe ma induv’èla la chisöla?

GEPE – Come induva l’è?

MARIA – Ah me lu mia magnada, ansi ades a vaghi, arvedas a töti, am racumandi né Gepe.

GEPE – Se, ciau. (Maria esce salutata da tutti)

GILDA – Alura a m’al dit induva th’è mes la chisöla?

GEPE – In dla pansa lu mesa! Lu magnada no!

ROMINA – Th’lu det me ch’al la magnada.

GILDA – Ma cusa l’èt tolta da fa sa th’lè magnada?!

GEPE – Ma insoma, l’è na chisöla l’è mia an tacapan,! Lu magnada cuma faghi töti i de. Ma te cara stamatina quand at sé levada sö, al servèl a l’è restà a let.

GILDA –Vè! Ch’at vegna pö voia da parlam atse né!!! L’è che mè surèla la vuleva tastan an tuchèl, sul par quel.

ROMINA – Ma l’è l’istes, u magnà i biscot cha gh’era in sla tavula, cha iera anca püsè bun.

GILDA – Ma no Romina chi le iè i biscot par al cagn!

ROMINA – I biscot dal cagn? (Esce tenendosi una mano sulla bocca)

GEPE – (Ride) La magna i biscot dal cagn. (Ride ancora)

GILDA – Ma cusa gh’è da redar? Ades al cagn cusa agh doma? M’al dit?

GEPE – Varda sa fos par me la Romina, la tua sorellina, la metoma in dla cöcia dal cagn, e al cagn al purtà a tavula cun nuatar!

GILDA – Pensat da esar spiritus.

GEPE – E pù sicurament al baia ad men da tu surèla.

GILDA – Th’è pers tanti robi da quant at cunosi, ma la stupidisia quela la th’è restada tacada ben!

GEPE – MA insoma che culpa a gh’ontia me sla magnà i biscot dal cagn, in sla scatola a gh’era scret gros acse: “Biscotti per cani!”.

GILDA – Varda che te l’è mei ch’at turna a lavurà, parchè che a casa at sé insoportabile! (Esce)

GEPE – Ma varda cusa am toca ad sentar. Ma me fin ca sevi föra ad ca, as püdeva anca serà n’och, ma ades, u ch’ia copi töt do! Sinò chi le na qual matina l’im magna a culasiun! Mia sul la Gilda ma anca su surèla am toca d’ingumam. La dis cha bisogna cha vaga a lavurà, ma brava furba, a lavuri püsè ades che prema. Ma pusibul che in cla cha che gh’è sempar bröt temp, mai cha vegna na spera ad sul.

Scena 6

Gepe – Gilda a seguire Pistun – Giachina

(Suonano all’ingresso)

GEPE – (Arrabbiato) Avantiii!!! (Poi non entrando nessuno) Avantiii!!! (Rientra Gilda)

GILDA – Cusa gh’è da sbraià?! Mè surela l’è andada a culgas an po,quindi sta mia fa tant dal burdèl!

GEPE – Vè faraona! Am par cha th’a sbraia püsè te però! E pü al sarà mia chestu l’urari par andà a culgas? O la principessina adesso deve fare anche il riposino del mattino?

GILDA – Ma la gh’ha da ripusas, dopu quel cha gh’è sucès la smana pasada.

GEPE – La smana pasada? Ma sla gh’ha vì al fardur.

GILDA – Ma th’al sé cl’è delicata.

GEPE – Anca da pansa l’è delicata, la pena magnà na scatola d’an chilu ad biscot  par al cagn. (Suonano di nuovo) Prova andà a vedar chi gh’è.

GILDA – No me gh’u atar da fa, prova leva sö te ch’at sé le ch’at fè gnint. (Rientra)

GEPE – Ma se ades a su che cha faghi gninte, che cunsiderasiun. (Va ad aprire) Avanti, avanti, ma chi vöt cha sia s’iè mia i “Siames”? (Apre la porta e si trova i “Siamesi”, Pistun e Giachina, quest’ultimo chiamato così perché porta sempre delle giacche molto strette)

PISTUN – Ohh l’è ura ch’at sentesi (Entrando)

GEPE – Ah me l’è ura cha sentesi? Va che me u sentì l’è vuatar chi mia sentì cha vù det

vegnar dentar.

GIACHINA – Me agh senti poch e Pistun a l’è ‘n po surd.

GEPE – Sentev valà, che catà na copia ad mia giöst cume vuatar l’è cume vinsar al superenalotto.

GIACHINA – Anca te Gepe th’as di acse? Töti i dis cha som mia giöst, ma almen sa gh’esum da savì al parchè.

GEPE – Ma stè mia tövla, pü i dis mia cha sia mia giöst, iv ciam i “Siames”.

PISTUN – Se i Siames mia giöst, pütost Gepe sèt cha su dre sercam la murusa.

GEPE – Coiombrici, ma l’è ura,che l’età th’agh lè, e te Giachina?

GIACHINA – Anca me su dre sercam la murusa.

GEPE – Ah ma gh’avres scumes.

GIACHINA – E sèt me da chi su inamurà?

GEPE – Ma da chi?

GIACHINA – Ma dla Romina.

GEPE – Dla Romina. La smana pasada at sevi inamurà dla fiöla dal Bigiu e ades a dla Romina.

PISTUN – Anca me a su inamurà a dla Romina.

GEPE – Ma le! Due cuori e una iena!

GIACHINA – Pensa che la matina, la Romina l’è la prema roba ch’am vegn in dla ment.

PISTUN – Anca me, però l‘am vegn in dla ment prema da lu.

GEPE – E parchè?

PISTUN – Parchè a levi sö mešura prema.

GEPE – Ben ma pütèi, ma purtemla via! Ch’am fè na grasia, fagh sensa andà a li Grasi.

PISTUN – Se ma a l’è cha . . . digal te Giachina.

GIACHINA – Pistun al vures di che nuatar a som sempar insiem, a fom töt insiem, e . . .

GEPE – Ohh ades andarè mia anca al cèsu insiem?

PISTUN – No però ad dli volti as suced a dli robi cha som gnanca al parchè. Ier par esempi mè gni an gran mal da pansa, e lu l’è andà al cèsu, e me par fam pasà al mal da testa bisogna che la pastiglia al la töga šo lu.

GEPE – Ma va che fenomeni, vuatar sa fösu d doni, öna la restares incinta, e cl’atra la parturires.

PISTUN – Ah ma pöl das, nuatar comunque vuresum dit. . . digal te.

GIACHINA – Vulevum dit che, insoma Gepe nuatar a som in du.

GEPE – Al so cha si in dü, e alura?

PISTUN – La Romina l’è sul öna.

GEPE – A vulì anca la Gilda?                                                                                              

GIACHINA – Ma no, l’è cha som mia cuma fa.

GEPE – Oh ma quanti foli, va che la Romina sl’è par quel, la fa par du, anca par tri.        

PISTUN – Ma èla cara da mantegnar?

GEPE – Ma chi? La Romina? Meti cume mantegnar an cagnin. E pü gh’è ad bèl cl’è tranquila, le la fa li su robi cla par gnanca cla sia in ca.

GIACHINA – Se ma cuma foma in dü a spušà la stesa dona, m’al dit?

GEPE – Ohh cusa vöt a sta le a vardà cli robi le, sinò su mia te Giachina at la spusi e ogni tant a tha gh’la presti a Pistun.

GIACHINA – Se a gh’la presti, l’è mia na bicicletta, magari dopu am la da indre sbuša.

PISTUN – E sa sla šughom a ramin?     

GEPE – Ma lasa le, scultem, quèl a catarom föra, parchè la Romina la serca anca le n’om, l’am la det anca prema cla sent la mancansa. E sa vulì intant a pos  digh quèl me.

PISTUN – Però agh sares n’atra roba da di.

GEPE – Ancor? Oh ma cuma si dificultus?

PISTUN – L’è che, insoma . . . ma digal te Giachina.

GIACHINA – L’è che nuatar a gh’oma gnanca sinch franch.

GEPE – Ah ma me a van daghi mia vè. Ma par questu st’è mia preocupav che la Romina l’agh na ad bèsi par spusav töt du insiem, l’è piena cume na carogna.

GIACHINA – Sa th’al di te, basta cla sia mia piena ad carogna e basta.

GEPE – Ma valà l’è na brava dona, sopratöt ubidiente e molto fine.

Scena 7

Gepe – Giachina – Pistun – Romina

(Entra Romina piuttosto infuriata)

ROMINA – Ohhh!!! Ma elura?! Pusibul ch’as posa mia dormar, l’è töt an cicici, e cicicici. Chesta l’è mia n’ustaria! Va ben!!! Ela cha vostra?

GEPE – Ad sicur l’è mia ca tua.

ROMINA – Tasi!!! Pos gnanca culgam an po cha gh’è sempar an qualdun cha ciciara, e vuatar a ghi sempar da vegnar che?

PISTUN – Eh ma . . . (Mentre cerca di alzarsi)

ROMINA – Silensiu!!! (Pistun si risiede)

GIACHINA – Nuatar . . . (Mentre cerca di alzarsi)

ROMINA - Basta!!! (Giachina si risiede) Ades quand un finì da parlà me, parlè vuatar, e te Gepe gh’èt gnint da di?

GEPE – Ma  . . .

ROMINA - Tasi!!!

GEPE – Ma elura la fnesat.

ROMINA – Al dighi me quand a l’è ura da fnila, e vuatar du cusa gh’ì da di?

PISTUN – Nuatar vulevum dit che  . . . digal te Giachina.

GIACHINA – A vulevum dit che sa sevum ch’at sevi a let t’avresum fat na serenada.

ROMINA – (Romina sentendo questo cambia subito atteggiamento) Na serenada par me, ma che gentili, nisun ma mai fat na serenada, alura foma na roba me ades a vaghi a culgam amo, e vuatar am fè na bèla serenada. (Dopo aver detto tutto questo molto dolcemente, ritorna l’arroganza e le urla) . . .  I capì?! Sinò a vegni šo e av dagh tanti slavaciun cha su mia! (Esce)

PISTUN – (Quasi piangendo) Ma me pensavi mia che la Romina la fos acse fughesa.

GIACHINA – Gnanca me, e ades Gepe cusa foma?

GEPE – Ma fè la serenada no, i sentì, chisà che da inco a nasa töt, e cla s’indulsesa an po.

PISTUN – Ma Gepe cuma as fa, dim cuma as fa a  . . . digal te Giachina.

GIACHINA – Cuma gh’om da fa par fa na serenada cha soma gnanca bun ad cantà?

GEPE – Ma av iöti me no, bisogna mia perdar n’ucasiun dal genar sa vulì borar in n’och a la Romina.

PISTUN – Ma Gepe sculta ma . . . digal te Giachina?                                                         

GIACHINA – Gepe scultum, ma che cansun as pöl cantà?                                                   

GEPE – Le l’è öna ch’agh pias Massimo Ranieri, quindi as püdres cantà Rose rosse, La siv?

PISTUN – La som par savila,  ma . .  . digal te Giachina.

GIACHINA – L’am par na cansun an pö vècia, e pü nuatar a som stunà.

GEPE – Ma av compagni me, dai pronti, un, du, tri, Rose rosse per tè . . . (Iniziano a cantare la canzone, ma dopo poche strofe si sente gridare dall’altra parte)

ROMINA – Bastaaaa!!! (I tre si fermano improvvisamente)

GEPE – Cusa gh’è, at piasla mia?

ROMINA – Ma ande töt tri da via al cul!                                                        

GEPE – La gh’è piasida.

PISTUN – Come la gh’è piasida cla sa pena mandà da via al cul.

GEPE – Ma la gh’è piasida, th’al digh me sinò la sares gnida a a das di slavaciun.

GIACHINA – Alura a gh’oma na qual speransa?

GEPE – Ma certu, ades apena l’è pusibul agh vaghi sota me, e dopu av su di quèl.

PISTUN – Alura ades nuatar  . . .

GIACHINA – Pian ch’al dighi me, nuatar ades andoma a ca.

GEPE – Va ben, ciau alura. (Gepe saluta i due e rimane da solo continuando il suo lavoro)

GEPE – Ma quel sa fos vera ch’am liberi dla Romina, a fagh an balun varda cha dura na smana, chisà che in cla cha che finalment a vegna föra na bèla spera ad sul . . . (Nel frattempo non si accorge che è entrata Gilda)

Scena 8

Gepe – Gilda

GEPE – Varda bevi tant da ch’al vin, cha voi sciupà, fagh fa i foch artificiali, ciami šo la banda cun li majoret e pü inviti a sena töti i me amich, e pü sèt cusa fanghi, mandi anca da via al cul mè muier! Töt quel chu mia fat fin ades . . .  (Si accorge di Gilda)  a cuntinuarò a mia fal, (Gilda lo guarda severa e rimproverante) parchè u det sul dli gran stupidadi, robi cha sta ne in ciel ne in tèra, cuma as fa, dim cuma as fa a di dli stupidadi dal genar. (Gilda andandosene guarda Gepe con rancore)

GILDA – Incö ad salti al disnà! (Esce)

GEPE – Se m’al salti, varda gh’hu gnaca fam, ma no magni mia, sta mia insistar. (Torna a sedersi un po rattristito)  Però se ades agh fos na scatola ad biscot par al cagn am cuntentares.

 

FINE PRIMO ATTO

 

 

***

 

 

SECONDO ATTO

 

Scena 1

Gepe – Gilda a seguire Romina

 

GEPE – Varda an po se cl’ušèl che al gh’ha pö da vegnar föra, u che la Maria la gh’ha fat ciapà an qual squai.

GILDA – Gepe!!! (Entrando velocemente in scena)

GEPE – Comandi! (Scattando in piedi)

GILDA – Set andà a tö al pan?

GEPE – Se.

GILDA – E al giurnal?

GEPE – Anca quel.                                                                                                                  

GILDA – E speri cha th’at sia mia smengà i biscot par al cagn!                                           

GEPE – No iu tolt.

GILDA – E induv’èi cha iu mia vest?

GEPE – Nu tolt do scatuli, iu mesi in sla tavula dad la.

GILDA – In sla tavula gh’è gninte. (Si affaccia sulla porta Romina)

ROMINA – (Candidamente ammette) Na scatola lu magnada me. (Rientra)

GILDA – Ancora! E cl’atra?

GEPE – (Senza guardare in faccia Gilda) Cl’atra lu magnada me.

GILDA – Cosa?! Ma si dventà stöpid! Anca te ades, ma Gepe as pöl magnà la roba dal cagn?  

GEPE – As pöl se, quand  th’am fè mia da disnà va benone anca quei.

GILDA – Ma ades cusa magnal al cagn? Valà che si gh’es da da la patente ai stöpid te l’at restares a vita, i th’an tira mia via ad sicur di punti! (Esce arrabbiata)

GEPE – Ma senti che robi, cuma l’am völ ben, varda speri sul che a forsa da magnà i biscot dal cagn, prema o poi am meta a musgà anca me. Dopu agh ciapi na gamba e gla sgagni fin cha la dventa an stusicadent. Ma sl’agh tegn ad se tant al cagn cl’agh vaga a dormar in dla cöcia insiem, cla fares sensa a vegnar a runfà a let cun me.

Scena 2

Gepe – Miciu

(Suonano alla porta)

GEPE – Avanti!

MICIU – Permes, ciau Gepe.

GEPE – Ciau Miciu che nuvità am portat?

MICIU – (Sedendosi) Ma gninte vè. Sner, favrer, mars, april, al temp al va la svelta caru al mè Gepe.

GEPE – E dai cun sta temp cha pasa,ma lasa ch’al pasa, tant sa gh’la cava mia a fermal.

MICIU – Ma pensa in pö oltre al temp cha pasa, quand temp a perdoma par gninte.

GEPE – Ma induva al perdoma sta temp?

MICIU – Ma come induva, ma a fa li fili vè.  A dvè in posta gh’è da fa la fila, ad vè a l’uspedal at gh’è da fa la fila, ad vè in banca ad gh’è da fa la fila, ad vè in butega at gh’è da fa la fila, ma sèt da chi l’è la culpa da töti cli fili le?

GEPE – Pos imaginal da chi l’è la culpa, da quei cha gh’è in parlamento.

MICIU – Brau, propria di nostar magnarun, che si püdes i magnares föra anca su madar e töt. Cun töti i vantagi chi gh’ha, par esempi quand i va in dal qual risturant i gh’ofre la sena, i va a teatar: Prego onorevole si accomodi per lei e famiglia ingresso omaggio.

GEPE – E nuatar ignurant a pagom!

MICIU – (Alzandosi) Se ma vedat . . . (Cerca dei soldi di moneta nelle tasche, ma non li trova) ma varda pensavi da vigh ad la muneda, at gh’è mia n’euro da prestam?

GEPE – N’euro, ma se. (Lo prende dalla tasca e lo da a Miciu) Tö n’euro.

MICIU – Grasie. (Se lo mette in tasca e poi lo ritira fuori) Vedat chestu?

GEPE – Eh al vedi.

MICIU – Chestu l’è miu.

GEPE – No ch’al le l’è miu.

MICIU – Foma finta ch’al sia miu.

GEPE – Föma pör finta.

MICIU – Chestu l’è miu, e ades a vaghi a bevar an piculin!

GEPE – Ma sta che an po cha tha scapi sempar via subit.

MICIU – No, no a vaghi parchè su trop rabì, pütost prema söta i portagh a gh’era la Santina.

GEPE – La Santina!  (Gepe si agita subito e si alza dalla sedia solo sentendo il nome di Santina)

MICIU – Ma sta calmu, u sentì cla diseva cla gh’eva da vegnar da te par fa giustà la sveglia.  

GEPE – Cosa?! Ma ades? (Gepe tutto agitato va allo specchio per guardare se è in ordine, si aggiusta la camicia nei pantaloni ecc.) Ma sèt sicur? Ma sa sevi atse a favi la docia, am vestevi mèi, andavi dal barber.

MICIU – Ma dai Gepe th’am pari an cagnin cha spetà la cagnina.

GEPE – Prova sentar a gontia al fia cha spösa? (Accostandosi a Miciu)

MICIU – Vacca miseria, ma cus’èt magnà an rascagnin?

GEPE – Ma no u magnà su quanti biscot, sarà mèi ch’am meta in boca na mentina. (Da un cassetto prende una scatolina di caramelle) Questa la va ben.

MICIU – Brau te ciöcia na mentina me intant a vag a ciucià an bianchin.

GEPE –  Ma va sa gh’u d’agitam atse. (Miciu sta per uscire mentre Gepe va ancora allo specchio a guardarsi , suona il campanello d’ingresso)

Scena 3

Gepe – Miciu – Carlo

GEPE – Ahhh!!! Ma la sarà mia bèla che!

MICIU – L’unica l’è ch’at varda.

GEPE – Ma pian cha magni n’atra mentina. (Agitato prende un’altra caramella) Ma Diu gh’u al cör cha bat.

MICIU – Ancor ch’al bat, sinò at saresi ša al fupun.

GEPE – Cusa dit èl mèi ch’am faga la barba?

MICIU – Se ades at ve a fat la barba! Ma versi cla porta sensa paura, l’at magna mia vè.

GEPE – Va ben. (Piano piano si avvicina e tentennando un po poi la apre credendo che sia la Santina invece è l’onorevole Carlo Mangiacapponi)

GEPE – Buongiorno.

CARLO – Buongiorno, è lei il signor Giuseppe Pasini?

GEPE –  Se su me, ma al s’acomuda.

CARLO – Grazie, buongiorno. (Salutando anche Miciu)

MICIU – Buongiorno, ma me ch’al siur che am par da vil bèla vest.

CARLO – Ah può darsi, mi avrà visto su qualche giornale o in televisione.

GEPE – Ah se ma ch’ièl?

CARLO – Sono l’onorevole Carlo Mangiacapponi. (Gepe e Miciu si guardano sorpresi ed escaman)

GEPE – MICIU – N’onorevole?!

GEPE – M’al s’acomuda.

MICIU – (Prendendo un sedia) Prego, prego.

CARLO – Grazie, troppo gentili.

GEPE – Pos ufrigh quèl? An cafè, an grapin, an bevr in vin . . ? Ah ma al ma scusa ma  capesal al nostar dialet?

CARLO – Ma certo, vivo a Roma da diversi anni ma sono nato e vissuto a Mantova fino a 13 anni. Siccome un’amico mi ha consigliato di venire da lei, perché mi ha detto che è molto bravo a riparare gli orologi.

GEPE – Insoma l’è na vita cha giösti arloi, ades a su in pensiun, a gavres gnanca ad bisogn, ma l’è la mè pasiun e alura ogni tant a fagh ancor quel.

MICIU – A l’è brau as fida.

CARLO – Ecco vede, ho un rolex d’oro che fa i capricci, e ogni tanto si ferma. Sa ci tengo molto, non vi dico quanto mi è costato, anzi per la verità mi è stato regalato .

MICIU – Ma certu cun töt al lavurà ch’al fa l’è giösta ch’igh faga an qual regal, né Gepe?

GEPE – Ma par la miseria, e pü al varda me a gh’hal giösti, ma vöi mia gninte.

CARLO – Ma perbacco ci mancherebbe, glielo lascio qua?

GEPE – Se, al la lasa pör le cha gh’hal meti a post al püsè prest pusibul, èt vest Miciu che bèl arloi.

MICIU – Al gnarà almen mela euro.                                                                                 

CARLO – Veramente ne vale diecimila di euro.

GEPE – Diesmela euro?

MICIU – Ma su sicur che l’onorevole as meritava an regal acse.

CARLO – Dovete sapere che la vita parlamentare è molto dura, fatta di sacrifici e rinunce.

GEPE – Ah ma ach credom.

MICIU – Nuatar al disoma sempar che i parlamentari cha gh’è a Roma par al lavurà chi fa i merita ad ciapà quel chi ciapa.

GEPE – E par tant chi ciapa, i ciaparà mai quel ch’is merita.

CARLO – Vi ringrazio molto, perché a volte la gente parla male di noi parlamentari, ma se posso fare qualcosa per voi.

GEPE – Sevi propria dre pensagh, a vulevi propria dmandagal, s’al püdeva fam an piaser.

CARLO – Ma certo, mi dica.

GEPE – Me in cha gh’u na dona che s’as püdes fala slugià via sares an gran bèl mester, ades su mia sl’andrà dreta, parchè a gh’è du cha vures spusala, comunque in ogni casu sicome le a l’è maestra, ma par mè sfortuna la insegnà sul n’an, se par casu a gla cava a catagh an post al ma sbruiares ad na bèla magagna.

CARLO – Ah ho capito lei vorrebbe che le trovassi un posto da insegnante.

GEPE – Se, però luntan almen 500 chilometri da Mantua.

CARLO – Ma certo non c’è problema se vuola la posso mandare anche in Sicilia.

GEPE – Se va ben! Al la manda a Trapani.                                                                                 

MICIU – Alura pos dmandagh an piaser anca me?

CARLO – Certo, se è una cosa che posso fare.

MICIU – Vedal a gh’u mè fiöl, ch’al sé pena diplumà e alura sa cuma l’è,le dre sercà an post da lavoro.

CARLO – (Alzandosi) Glielo troviamo questo posto, mandatemi gli estremi all’albergo, sono al “San Lorenzo” poi vedrò cosa posso fare.

MICIU – Va ben grasie.

CARLO – Il mio orologio quando sarà pronto?

GEPE – Al vegna pör ad man sot sera ch’al sarà a post, a costu ad lavurà töta la not.

CARLO – Grazie, a domani allora.

GEPE – Arvedas.

MICIU – As vedoma dman, saluti. (Molto servizievoli lo accompagnano alla porta)

GEPE – Ma va che bèla sorpresa inco ah Miciu.

MICIU – Ma propria,chisà che quel cha gh’oma dmandà al succeda dabun, ades a gh’è da purtagh i’estremi. . . ?

GEPE – Agh pensat te?

MICIU – Me? Ma . . . verament, cusa saresi sta estremi?

GEPE – Ma me al su mia, pensavi cha th’al savesi te?

MICIU – Ma no, me u pensà la stesa roba.

GEPE – Ma le  e ades cusa fom?

MICIU – Ma gh’èt mia an disiunari?

GEPE – Ma se l’è vera, a vagh subit a thöl, e te sta mia movat d’ad che?

MICIU – Ma induva vöt cha vaga. (Gepe va a prendere il dizionario, intanto Miciu guarda l’orologio d’oro dell’onorevole , subito dopo entra Gepe)

GEPE – Val che vè Miciu, alura vardoma . . .

MICIU – Va in sla e.

GEPE – E, estraneo, estratto, ècu, a gh’è estremo: Estremo pericolo,pericolo di morte. (I due si guardano in faccia meravigliati)

MICIU – Cosaaa? Ma gh’è scret gnint atar?

GEPE – No gh’è anca “Il passo estremo, l’ora estrema, la morte. . .

MICIU – Vè! Ma lasa le!                                                                                                 

GEPE - Ma ch’al la cagà! Ma che estremi völal ch’al le? A gavrom mia da purtagh an mort in albergo.

MICIU – Me al mort al fagh mia nè!

GEPE – Sèt che però sares l’ucasiun par fa föra la Gilda.

MICIU – Fam vedar che. (Prende il dizionario per sincerarsi di quello che ha detto Gepe) Ma a gh’è ancora quèl da scret, senti: Fornire i dati necessari di un documento.

GEPE – Ah ècu cusa lè.

MICIU – Se, te at gh’è da purtagh i dati dla Romina e me quei ad mè fiöl, agh pensi me Gepe.

GEPE – Va ben,ma sèt che liberasiun a saria, atar chè quela dal vintisinch april. (A qesto punto Gepe va un gesto a Miciu per fargli capire di dargli indietro l’euro che gli aveva prestato, in virtù del fatto che ora non ha più motivo di tenere i comportamenti che fino a poco prima aveva)

MICIU – Cusa gh’èt at fa mal na man?

GEPE – No am fa mal la bisaca.

MICIU – (Miciu capisce che Gepe gli chiede l’euro di prima, e dalla tasca lo prende e glielo da) Ah, tö tant a mè ša pasà la rabia. Ades a vaghi Gepe, che sa vegn la Santina.

GEPE – Ciau, ma l’è vera, a sevi smengà cha gh’ha da vegnar  la Santina. (Mentre Miciu esce Gepe va ancora davanti allo specchio)

GEPE - E ades sla vegn cusa agh dighi? Speri da mia intacam cume al solit.

Scena 4

Gepe – Gilda a seguire Romina

GILDA – (Entra Gilda per portare delle cose nella vetrina, e vede Gepe davanti allo specchio piuttosto nervoso) Cusa gh’èt vè?

GEPE – Ma gninte gh’ho, cusa vöt cha gabia. (Si va a sedere)

GILDA – Va ch’at cunosi, at sé le cha th’am pari in sli spini, cume s’at fosi an pütlet cha spèta la murusa.

GEPE – Ehhhh . . . ma lasa le, cusa vèt a tirà man, pütost induv’èla tu surèla?

GILDA – Ben ades parchè sercat mè surèla, a vöt fa fiucà.

GEPE – Ma insomma gh’hu da parlagh.

GILDA – A gavrì mia da metav d’acordi in sa quanti scatuli da biscot par al cagn a gh’i da spartiv?

GEPE – Ma dai. (In questo momento entra Romina)

GILDA – Vala che vè fagh sensa ciamala, va che al Gepe al gh’ha da parlat. (Esce)

ROMINA – Da parlam, a l’è sé, cusa gh’è?!

GEPE – A vulevi savì sa th’era piasì la serenada cha th’a fat i siames?

ROMINA – Oh varda, na roba che sa gh’es vi an sciop!

GEPE – Ma valà, ma sèt che i Siames ma det ch’ia pers la testa par te.

ROMINA – (Cambia atteggiamento) Ah se, ma alura su mö na dona cha pias a i’om, (Va allo specchio a guardarsi).

GEPE – Ma certu ch’at piasi, varda che töt du i sares dispost a spusat.

ROMINA – A spusam,? Me cha ma spusi cun i siames, che bèl. (Improvvisamente si sovviene dal suo inconsueto atteggiamento) Ma cusa credat che me ma spusa cun chi du insemenì le!!!

GEPE – Ma varda cha iè du brau om, rispetà e ben vulì da töti.

ROMINA – Cosa?! E me cha su rivada fina ades sensa n’om, ades An töghi du in An culp!!!

GEPE – Ma varda chi gh’ha na möcia Ad bèsi.

ROMINA – Ma lasa le vè!!! Varda se me ades a ma spusi cun du om!!! Ohhhh!!!           

GEPE – Ma va cha sares na roba ch’an parlares töti i giurnai e la televisiun.

GEPE – Se t’maginat i scrivares “ Donna bellissima, ardetemente desiderata sposa due ricchi spasimanti”                                                                                                                         

ROMINA – (Cambia atteggiamento) Alura dventares famusa, “Romina Losi la prima donna al mondo che sposa due uomini! Gli innamorati pur di dormire sotto lo stesso tetto accettano  . . . (Non sa come finire la frase) accettano  . . .  di . . .

GEPE – Accettano di spartirsi il bottino!

ROMINA – Ma va da via al cul!!! (Esce arrabbiata)

GEPE – E’cu la cunclusiun dla Romina l’è sempar quela, le sl’at manda mia da via al cul la sta mal. (Intanto continua il suo lavoro per aggiustare l’orologio a cucù)

GEPE – Che bisogna ch’am mescia a tirà föra cl’usèl che parchè dopu gh’hu anca da giustà l’arloi ad l’onorevole.

Scena 5

Gepe – Santina  a seguire Gilda

( Suonano alla porta )

GEPE – A vegni. (Si alza e va ad aprire la porta, trovandosi davanti Santina)

SANTINA – Buongiorno.

GEPE – (Gepe rimane molto imbarazzato per la presenza di Santina ed inizia a balbettare)

Buongiorno, ma ve dentar.

SANTINA – Grasie, su gnida par fat vedar cla sveglia che, (Mostrandogliela) s’at püdevi giustamla parchè la suna pö.

GEPE – La sveglia, va ben, ma certu, lasumla šo. (La prende posandola sulla tavola)

SANTINA – Grasie Gepe s’at pö giustamla par sabat, parchè domenica a vaghi in gita, e gh’hu da leva sö a li sinch. Sa gh’hu mia la sveglia ch’ièl ch’am dismesia?

GEPE – Ehhh, gh’ha  da esar mia tant bèl fa la vita sola.

SANTINA – Al so, urmai su anca abituada, ma sa gh’es da catà an brau om püdria anca metam insiem, e magari spusam. A l’è propria par questo che stasera a vaghi a la festa a dl’Avis, chisà cha cunosa an qual brau om.

GEPE – Ma, ma me, ah me . . . (In questo momento entra Gilda per mettere qualcosa in casa, Gepe che stava dicendo a Santina le sue intenzioni si blocca) me gninte.

GILDA – Ciau Santina.

SANTINA – Ciau Gilda, alura a vegni sabat, arvedas.

GEPE – (Che a stento cerca di non far capire a Gilda che sta balbettando dall’emozione) Va ben, ciau. (La moglie però sente che la lingua di Gepe non è molto fluida e si ferma a guardarlo)

GILDA – Ben e te da quand’èl cha tha t’intachi?

GEPE – Chi me? Ma me m’intachi mia, parchè gh’ontia d’intacam, a sentat cha m’intachi mia u no?

GILDA – Va da fa mia tant al furb cun me, u sentì cha tha t’intacavi, e pü u vest cume at vardavi la Santina.

GEPE – E cume la vardavi? Sentoma.

GILDA – Ma sa tl’a squadravi,cha tha gh’è tolt li misuri da cap e pe, chisa par qual pruget, ah Gepe?

GEPE – Insoma ades as pöl gnanca vardà la gent.

GILDA – (Uscendo) Sta atenti Gepe, s’at vö mia andà fni mal.

GEPE – Ma cara te, ma me su ša fni mal! L’at cuntrola pès d’an general, me a fagh mai gnit ch’agh va ben. (Si risiede e riprende il lavoro)

GEPE – E te cusa gh’èta insoma! Töti i’usèi i vegn föra, te cusa gh’èt da sta dentar? Sta mia fam perdar la pasiensa ch’at dagh na martlada ch’at fag andà in fašèli.

Scena 6

Gepe – Giachina – Pistun a seguire Romina

                         (Suonano alla porta)                                           

GEPE – (Arrabbiato) Avanti!!! (Ma nessuno entra) Avanti!!!  Ma ancor a gh’è da leva so.

Chesti i ‘è i Siames, i pöl esar sul lor. (Gepe apre la porta e si presentano i “Siamesi”)

GEPE – Ma sa dighi avanti! Gni avanti no! Parchè st’è le!                                                   

GIACHINA – E’t det Avanti?

GEPE – Ma va da via i pe!

GIACHINA – Am pareva da vì sentì quel, te Pistun èt sentì?

PISTUN – Ahhhh?

GEPE – Sentev šö ch’agh nu da freschi da cuntav.

GIACHINA – Ah se. (Sedendo)

PISTUN – In sla Romina?

GEPE – L’è pena andada in cusina, e a gh’hu parlà.

GIACHINA – E cusa disla da nuatar?

GEPE – La det cla vedeva l’ura da che du bèi om cume vuatar is fes avanti.

GIACHINA – Se? E’t sentì Pistun cah soma anca bèi.

PISTUN – Alura ades cusa gh’om da fa? Cantà n’atra serenda. (Nel frattempo Giachina continua a soffiarsi il naso)

GEPE – No, basta serenadi, ades a gh’i da fav avanti cun li paroli.

PISTUN – Ma nuatar ghìoma ša pensà, parchè se  . . . digal te Giachina.

GIACHINA – Om pensà che lu Al la ciama e me agh parli.

GEPE – Questo a gh’evi mia dubi. (Mentre parlano entra in scena Romina che con una borsa della spesa sta uscendo. Subito si avvia verso la porta d’ingresso poi vedendo che ci sono Pistun e Giachina torna sui suoi passi e passa davanti a loro ancheggiando come ad una sfilata per farsi notare dai due)

PISTUN – A speroma cha . . .  (Si interrompe nel vedere Romina, e tutti e tre la guardano “catturati” dalle sue movenze)

ROMINA – Cusa gh’i da vardà?! I mai vest na dona?

PISTUN – Ma Romina, sculta a gavresum da parlat.

ROMINA – Sentoma alura cusa gh’i da di.

PISTUN – Nuatar a vuresum dit . . . (Alzandosi per andare verso Romina) Insoma l’è mia facil, digal te Giachina. (Ritorna a sedersi)

GIACHINA – (Alzandosi verso Romina) Nuatar Romina a vuresum dit che sicome me e Pistun a soma che, che visto cha  . . . te, e nuatar . . . (Interrotto da Romina)

ROMINA – Ma che fola lunga.

GEPE – Giachina dai scurtla.

GIACHINA – Eh, ma . . .  pödat mia digal te Gepe?

GEPE – Ma se anca quela, quel cha gh’evi da digh me a gh’lu ša det.

ROMINA – Vè ades quand avrì decis cusa di, femal savì. Ades me a vaghi Al mercà. (Romina esce)

GEPE – Ma va che du cucù, ma cusa agh vuleva par digal, a si in du e fè gnanca par uno, e te Giachina lasa le da sufiat Al nas, induva l’èt catà sö An fardur acse?

GIACHINA – Ma me agh lu mia al fardur.

PISTUN – L’è me cha gh’u al fardur.

GEPE – Ahh, te at gh’è al fardur e lu as sofia al nas, ma me sa fos in vuatar a fagh dumanda d’’andà al circo Togni.

GIACHINA – A püdom fagh gnint vè.

GEPE – Se ma pütost püdì mia fav scapà acse la Romina, insoma vulì spušala se u no?!

PISTUN – Ma certu, ma sèt cusa om fat?

GEPE – E cusa i fat?

PISTUN – Oma fat, ciuè som andà, e . . . digal te Giachina.

GIACHINA – A soma andà dal pret.

GEPE – Dal pret?

GIACHINA – Se, soma andà a sentar se nuatar a püdoma spušà la Romina.

PISTUN – Se du om i pöl spusà na dona sul.                                                                    

GEPE – A su propria curius da savì cusa al va det.

GIACHINA – La det cha pöl mia du om spušà na dona.                                                        

PISTUN – Parchè du om bisogna chi spuša do doni.

GIACHINA – La det “ Così è sempre stato e così sarà sempre”.

PISTUN – E alura om pensa che . . . digal te Giachina.

GIACHINA -  Om pensà che prema la spuši me, e dopu al la spuša lö

GEPE – Se ma la dona l’è sempar quela. Pütost l’è la Romina cla gh’ha d’andagh ben, e s’av disgnalè mia.

GIACHINA – Vè ma se ades a gh’esum d’andagh adre,sla catoma in sal mercà a gh’hal disoma.

PISTUN – Ma se, andom. (Alzandosi)

GEPE – Bravi, e fev intendar.

PISTUN – At vedrè che stavolta a s’incantoma mia.

PISTUN – Ciau Gepe. (I due escono salutandosi con Gepe)

GEPE – Ciau, ciau, e fev avanti na buna volta, sinò la Romina l’am resta in sla schena töta la vita. E te insoma at vö mia vegnar föra,u mai tribulà at se tanta a fa vegnar föra n’ušèl.

Scena 7

Gepe – Gilda

GILDA – (Entra in scena) Me surela èla andada ìl mercà?

GEPE – Si signora!

GILDA – Ma amo atsè a taca a cl’arloi a cucù le?

GEPE – Vè a gh’la cavi mia a capì cusa l’è. A gh’è l’ušèl cl’è bluca che dentar. Ah varda che stasera a vaghi a la festa ad l’Avis.

GILDA – Cosaa?! Ma s’at sé mai andà a nisuna festa, ades cusa th’è saltà in ment.

GEPE – Ma gninte a l’è cha mè gni voia da vedar cuma l’è.

GILDA – Alura a vegni anca me.

GEPE – No, parchè a gh’èt da vegnar anca te, me gh’hu da catam cun di mè amich.

GILDA – E chi saresi i tu amich? Miciu e i Siames?

GEPE – Se propria chi le.

GILDA – Alura va pör  che pütost d’andà insiem a chi tri le a staghi serada so an mes in ca. (Esce)

GEPE – Buna vè! Stasera Santina at catarè l’om a dla tu vita!

 

FINE SECONDO ATTO

 

* * *

 

TERZO ATTO

 

Scena 1

Gepe a seguire Gilda

(Gepe in scena da solo in ginocchio sta cercando qualcosa sul pavimento)

GEPE – Ma induv’èl andà? Insoma l’è cascà che  . . . al sarà mia sparì . . .

GILDA – ( Entrando in scena ) Oh ach siom vè cuša fèt amo l’è in tèra?

GEPE – Cusa vöt cha vaga, mè cascà l’ušèl.

GILDA – Ma va cha tsè propria sfurtunà, gnanca quel ad sé bun da tegnar dacat.

GEPE – Ma l’è l’ušèl ad la Maria, che finalment a gh’lu cavada a fal vegnar föra, sul ch’al mè saltà via, e al cati pö.

GILDA – Scultum, dim pütost a che ura at sé gni ca stanot?                                     

GEPE – (Sempre in ginocchio sul pavimento) Stanot?

GILDA – Stanot! Sta mia fa al finto tonto.

GEPE – Sarà sta önds e mesa.                                                                                                  

GILDA – Unds e mesa? Veramente l’era li do Gepe!

GEPE – Ah se, alura a gh’hu l’arloi cha resta indre.

GILDA – Ma se, ad giösti i’arloi da chi’atar e al tu al resta indre.

GEPE – E te cuma fèta savil ch’at durmevi?

GILDA – Te sta mia preocupat, parchè in bütega prema i ma anca det ch’at giravi par la festa cume n’ava mata.

GEPE – Mee’!

GILDA – Ma te, i ma det cha t’avrè fat mela gir avanti e indre, ma chi sercavat?

GEPE – Maaaa . . .  sercavi i me amich.

GILDA – Se i tu amich! Chesta l’è la prema e l’ultima volta ch’at vè föra sensa da me, èt capì?

GEPE – Ben ma scultum!

GILDA – Silensiu!!! Cha gh’è gnint da ribatar!!! (Suonano alla porta)

GILDA – E ades va a veršar la porta. (Esce)

GEPE – (Alzandosi faticosamente) Ma quela at tha cunà vè! Ma me la dona su andà a catala föra propria cun al lanternin! Ma cusa gh’ha staghi insiem a fa? (Apre la porta e si presentano Miciu e l’onorevole Mangiacapponi)

 

SCENA 2

Miciu – Gepe – Carlo

MICIU – Ciua Gepe, u cumpagnà che l’onorevole.

CARLO – Buongiorno.

GEPE – Buongiorno, buongiorno Onorevole Mangiacapponi, acumudev, prego.  As senta siur onorevole.

CARLO – No grazie sono solo passato per riprendermi l’orologio, spero l’abbia sistemato.

GEPE – Certu, lu ša giustà, l’è la prema roba chu fat stamattina. (Lo prende da un cassetto)

MICIU – Vè Gepe bisogna cha ringrasioma l’onorevole parchè al sa fat al piaser cha gh’oma dmandà.

GEPE – Se? U vest subit me cl’era na persona par bene, grasie par quel cla fat.

CARLO – Ma figuriamoci, un favore non si rifiuta, speriamo che vada tutto a buon fine.

GEPE – Ecu al su arloi, ades l’è perfet.

CARLO – Grazie, cosa le devo.

GEPE – Ma fin par carità, a voi mia gninte. Som nuatar cha soma in debit.

CARLO – Ma ci mancherebbe, grazie, ma adesso devo scappare, parto per Roma.

MICIU – Eh l’è vera cun töti i mester ch’al gh’ha in bal, al gh’ha mia tant temp da perdar.

CARLO – Cosa volete, è il mio lavoro, allora arrivederci, ah dimenticavo questo è il mio biglietto da visita, così nel caso nelle prossime elezioni . . . magari non sapete a che partito dare il voto,spero vi ricordiate di me. (Lo porge a Gepe)

GEPE – Ma certu.

MICIU – As preoccupa mia che nuatar al voto a gh’al doma ad sicur.

GEPE – Ades ch’al som,al gh’ha al votu asicurà.

CARLO – Grazie, allora arrivederci.

GEPE – Arrivederci, arrivederci.

MICIU – Buon viaggio, e grasie ancor. (Carlo esce)

GEPE – Ma chisà che sla va mia ben cun i Siames, la vaga ben cun l’unorevole, e finalmente in cla cha che a vegna föra na spera ad sul.

MICIU – E che me fiöl al vaga  a post, ma che fortuna, a gh’oma vi a cunosar l’onorevole Mangiacapponi, grasie al fat che te at sé brau a giustà i’arloi.

GEPE – A pruposit d’arloi u mia pers l’ušèl d’ la Maria.

MICIU – Cosa?

GEPE – Ma se, l’ušèl chè gni föra d’ad che, al mè salta via le, e ‘l cati pö.

MICIU – Vè Gepe al sarà mia vulà via.                                                                             

GEPE – Se vulà via, al gh’ha mia i’ali, ad na qual banda bisogna ch’al sia andà fni.

MICIU – Ben me ades a vaghi, parchè gh’hu da da la bèla nutisia a mè fiöl, che sla va ben as met a post.

GEPE – Va ben ciau.                                                                                                               

MICIU – Ciau Gepe, a sperom ben.

GEPE – Certo, ma ades bisogna cha cata sta ušèl sinò la Maria la dventa matà sensa al su ušlin. Ma insoma sl’è saltà via che, induva vöt ch’al sia andà. (Si rimette faticosamente in ginocchio)  Forsa Gepe, natar sfors  . . .

Scena 3

Gepe – Romina a seguire Gilda

ROMINA – (Entra in scena) Ma cusa fèt le sempar in snuciun le par tèra.

GEPE – S’at vö propria savil, me cascà l’ušèl par tera!

ROMINA – Vè spurcaciun, d’an spurcaciun!!! Lu sempar det me che i’om iè töti di spurcaciun!

GEPE – Ma cusa èt capì? (Si sente urlare Gilda)

GILDA – Ahhhh!!! Ma Diu cus’è suces!!! Ma Diu!!!

GEPE – Cusa gh’hala ades? (Entra in scena urlando e piangendo Gilda)

ROMINA – Ma cusa gh’èt Gilda?

GILDA – Al gh’è pö! Al gh’è pö!

ROMINA – Ma dai Gilda ad vedrè ch’al saltarà förà, sta mia preocupat atse.

GILDA – Ma no l’è andà! L’è andà! L’è vulà in ciel!

ROMINA – Ma no al vula mia, digal anca te Gepe ch’al vula mia.

GEPE – Cosa?

GILDA – Al da pö sentur gh’è pö gnint da fa! (Sempre piangendo)

ROMINA – Ma dai at vedrè che ades Gepe al la cata.

GILDA – Ma cusa vöt ch’al cata cl’è mort!

GEPE – Ma ch’iè mort?

GILDA – Ma è mort al cagn!!!!

GEPE – ROMINA – Al cagn?!

GILDA – Se! E l’è culpa vostra, a forsa da magnagh i su biscot, a li fat morar! (Piange)

GEPE – (Rialzandosi faticosamente) Ma come? Ma at vurè mia ch’al sia mort da fam!

GILDA – Se l’è propria mort da fam, cun cla mania da magnagh i su biscot!

ROMINA – Ma me ogni tant agh purtavi quel, la smana pasada gh’hu dat na ciopa ad pan.

GILDA – Se ma lu al sera abituà cun i su biscot, ch’al vuleva magnà gnint atar.

GEPE – Ben ma  . . . (Interrotto da Gilda)

GILDA – Tasi!!! Asnun ad n’asnun!!! (Suona il campanello)

Scena 4

Gepe – Gilda – Romina – Maria

ROMINA – (Avvicinandosi alla porta) Avanti.

MARIA – (Entra piuttosto arrabbiata) Vè Gepe! Ades at tiri föra subit l’ušèl né!!!

GEPE – Ohh ma inco a gli töti cun me.

ROMINA – Ma che robi.

GILDA – Varda Maria cha sé pena mort al cagn, quindi sta mia vegnar che cun a dli stupidadi, e va da via i pe te e al tu ušèl!

MARIA – Ma me su gnida sul parchè u savì cla pers al mè ušèl.

GEPE – E cuma fèt a savil?

MARIA – Parchè u catà al Miciu e am la det, quindi sarà mei cha th’al cata a la svelta!

GEPE – Ades, ad vedrè ch’al serchi ben, e al cati ad sicur. (Mettendosi una mano in tasca si accorge che c’è dentro l’uccellino)

GEPE – Ma va induva l’è! Ma agh levi mia in bisaca!                                                          

MARIA – Meno male ch’at l’è catà.

GEPE – Lu det me ch’al püdema mia esar luntan.

GILDA – Ah püsè višin d’ad se, th’agh levi in bisaca,che rimbambì.

ROMINA – Th’u sempar det me da lasal perdar n’om acse.

GEPE – Ma quel vè sla gh’es da scultat dabun.

MARIA – Vè Gepe scultum ades a m’al metat mia a post cha tl’è catà?

GEPE – Subit.                                                                                                                        

GILDA – Subit gninte! Prema d’andà dre a l’ušèl ad la Maria at ciapi al cagn e th’al vè a sutrà in fond al giardin! Va ben?!

GEPE – Ma se ades agh föma anca al funeral.

GILDA – Th’u det da fa atse e basta! Th’al sotri sota al pin cun la testa girada vers la ca.

GEPE – Cun la testa girada vers la ca? E parchè?

GILDA – (Si rattrista) Parchè atse puvrin ‘l ved sempar la su ca, am par da sentar  amo quand al baiava, buuuu, buuuuuu . . .

GEPE – (Facendo il verso in modo molto blando Gepe interviene) Ad vurè di quand l’era dre tirà i’ultim. E pu vè ogni cuma al sotri l’è l’istes, va s’agh meti la testa girada vers la ca, ohhhh!

MARIA – Ma alura  . . . (Interrotta da Gilda)

GILDA – Vè Maria te tasi! Ades Gepe me e le Romina gh’om d’andà da la sartura, se quand a gnoma indre a th’è mia fat quel cha tu det, at salti al disnà par na smana! Andom Romina.

ROMINA – Andoma. (Escono) E fagh anca la casa nè.

GEPE – Ma certu, pü ciami al pret ch’agh da la bendisun. Ma èt sentì Maria che do dunini cha gh’u in ca.

MARIA – A ma caru iè manduli tui, al su gnanca parchè tha gh’ha stè amo insiem.

GEPE – At gh’è rašun, gh’u pensà tanti volti, e anca sa su mia spušà su mia bun d’andà via.

MARIA – Ben ma sa gh’es da vegnat al curagiu d’andà via prema metum a post al mè bagai né.

GEPE – Maria th’u det cha th’al metevi a post e at vedrè ch’al farò.

MARIA – Va ben Gepe alura a vaghi, e tanti cundugliansi.

GEPE – Parchè?

MARIA – (Mentre sta per uscire) Par al tu cagn.

GEPE – Ma lasa le valà! (Maria esce e Gepe si siede per iniziare a sistemare l’orologio a cucù)

GEPE – Varda se chesta l’as pöl ciamà cunvivensa, chesta l’è na prišun, na tortura, an manicomio, n’inferan  . . . (Suonano alla porta) e ades chi gh’è? Su bèla stöf da vedar ad la gent! Basta!!! (Si alza e va ad aprire arrabbiato, ma tutte le sue ire si placano quando davanti si trova Santina, cambiando ovviamente atteggiamento)

Scena 5

Gepe – Santina

 

SANTINA – Ciau Gepe.

GEPE –  (L’emozione nel vedere la Santina la fa riprendere a balbettare)  Ciau Santina, scusa sa sbraiavi, ma a gh’ù la dona ch’am tormenta.

SANTINA – Alura forsi ad duvresi cambiala.

GEPE – Ehhhh . . . l’era quel cha pensavi, ma a la mè età catà na brava dona l’è dificil.

SANTINA – Alura at sé cume me, vures catà an brau om, ma gh’è nisun ch’am va ben.

GEPE – Ma nisun, nisun? Ma th’at sèt vardada ben in gir? (Mostrandosi verso di lei)

SANTINA – Ma se anca ier sera u girà tant a la festa ad l’avis ma u catà nisun.

GEPE – Ma pensa anca me ach sevi, e u girà pran tant par la festa a ad l’avis che a Mantua. Ma me th’u mia vest.

SANTINA – Ma me a sevi a la festa da Furmigusa.

GEPE – Ma le! E’cu parchè as soma mia incuntrà.

SANTINA – Ma magari Gepe su mè cha su an po sutila,m vardi tant in gir e magari al pöl capitam davanti d’an mument u cl’atar.                                                                                 

GEPE – Brava, propria.

SANTINA – Ma dim Gepe la sveglia l’èt giustada?

GEPE – Se, se, l’è prunta. (La va a prendere per dargliela) A l’era na stupidada vè, ècula che, tö.

SANTINA – Grasie, cusa gontia da dat?

GEPE – Ma gninte cusa vöt dam, cl’era na roba da poch.

SANTINA – Ben ma no dai, me am pias mia.

GEPE – (Dalle parole di Santina Gepe prende lo spunto non senza difficoltà per pronunciare la fatidica frase) Me però Santina th’am piasi.

SANTINA – (Rimane molto sorpresa) Ahhh . . ? (I due si guardano con intensità e si avvicinano lentamente come per darsi un bacio ma in quel mentre entra improvvvisamente in casa gridando e chiamando Gepe, Miciu)

Scena 6

Gepe – Santina – Miciu

MICIU – Gepe! Gepe! Ma sèt cus’è sucès? Ma cusa è sucès Gepe! (Gepe lo guarda fulminandolo con gli occhi) Ben cusa gh’èt da vardam acse, th’aro mia disturbà?

GEPE – I cunt Miciu i föma dopo, dim pütost cus’è sucès d’ad sé impurtant da bürum in ca sensa gnanca ciamà permeso.

MICIU – Ma Gepe, mè fiöl! Mè fiöl!

GEPE – U capì cl’è th’u fiöl.

MARIA – Scusè, ma me av salöti.

GEPE – Ma sta che Santina.

MARIA – No vuatar a gh’i li vostri robi da parlà, grasie ancor d’al piašer Gepe, ciau Miciu.

MICIU – Ciau.

GEPE – Ciau, Santina ciau. (L’accompagna sulla porta seguandola con lo sguardo)

MICIU – Ma Gepe at sevi in ca da par te cun la Santina, a l’era al mument bun  . . . ahhh?

GEPE – Apuntu cl’era al mument bun! E th’e at sé rivà giöst in dal mument bun!!!!

MICIU – Ma cuma a favi a savil? E pu l’è na nutisia trop impurtante.

GEPE – Varda par tant cla sia impurtante la sarà mai impurtante abastansa par capità giöst in ch’al mument che!!!

MICIU – Ma Gepe mè fiol! Mè fiol!

GEPE – Tù fiöl! Tu fiöl! Ch’al vaga da via al ciciarun anca tu fiöl!!!

MICIU – Ma Gepe mè fiol i la tolt a a lavurà in Pruvincia!

GEPE – E alura?

MICIU – Ma come alura?

GEPE – Ma insoma cusa m’interesa me se th’u fiöl i la tolt a lavurà  in Pruvincia.

MICIU – A völ di che l’onorevole  Mangiaccapponi la mantegnì la parola.

GEPE – Me inveci gninte, parchè la Romina a gh’lo amo in sla schena insiem a su surèla.

MICIU – Ma dai ch’at vedrè cha rivarà anca par te la bèla nutisia, u cuma ad di sempar te na spera ad sul, dai ch’andoma a festegià.

GEPE – Me par al mument a gh’u gnint da festegià.

MICIU – Ma dai at paghi me an piculin.

GEPE – Va ben a gnarò. (I due escono con Gepe che continua a brontolare)

(Si va a buio in scena e si dice: “Il mattino dopo”)

Scena 7

Gepe

(Gepe si è appena alzato entra in scena mentre ancora si sta allacciando la cintura)

GEPE – Ben e stamatina cus’è sucès? (Guardando l’orologio) L’è ot e mèša e li do ieni iè gnamò gnidi föra da la tana, e pü u gnamo sentì al cagn baià, ah ma quel l’è mort. Ma senti che silensiu, ma cuš’èl? An miracul? (Poi si accorge di un foglietto sul tavolo) E chestu? Per Gepe, alura l’è par me. “Sono Gilda, (A l’è la iena numero uno) ti lascio questo biglietto, per dirti che mia sorella ha avuto un incarico di lavoro in Sicilia, e siccome andare li è sempre stato il mio sogno sono partita con lei . . .” Cosaaa??? Ma chestu l’è an miracul dabun!!! L a Gilda l’è andada in Sicilia!!! (Riprende a leggere) “So che questo ti renderà triste” Triste!!! Ma sa su l’om püsè felice dla tèra! “Ma è stato più forte di me, stanotte siamo partite per Trapani e non torneremo più, addio”  Ma addio cara! Finalmente su n’om libar! Varda a vaghi subit a festegià, a paghi da bevar a töti! Ma prema bisogna cha vaga in ciesa a metar na candela  ala Madona. Per grazia ricevuta! Dopu vagh dal sindach a digh ch’al faga fa an monument par L’onorevole Carlo Mangiacapponi!  Se, e ades Santina pös dedicam sul a te!  Sono un uomo libero! (Non fa in tempo a finire la frase che sente suonare il campanello) Ma ades chi gh’è? La gh’arà mia ripensà né?! Cla sia mia turnada indrè! (Si avvicina un po timoroso piano piano alla finestra per vedere chi c’è alla porta, accorgendosi invece che è Santina)

GEPE – (Iniziando a balbettare) Ma, ma, ma l’è la Santina!!! (Velocemente corre allo specchio per sistemarsi alla bene e meglio) Ma cusa fala che a ot e mèša?  Ades bisogna cha gh’al diga, ma cuma faghi a digal? Ma am par da esar Giachina e Pistun. Insoma bisogna cha gh’al diga ciar e net! (Suonano di nuovo) Arivi,arivi.  (Gepe va ad aprire alla porta)

Scena 8

Gepe e Santina

GEPE – Buongiorno.

SANTINA – (Entrando con una torta in mano) Ciau Gepe.

GEPE – Ciau, ma, ma a gh’evat ad bisogn?

SANTINA – Su gnida parchè sicome tè mia vulì gninte par al piaser cha tha mè fat alura tu purtà na turta, na sbrisuluna fata da me. (Porgendogliela)

GEPE – (Prendendo la torta) Grasie, ma parchè? At dovevi mia disturbat.

SANTINA – Ma sta mia preucupat Gepe ch’am su mia disturbada. Pütost a speri cl’at piasa?

GEPE – Sl’am pias? Ma che mantuan saria a mia piasagh la turta sbrisuluna, ma sicome te tha mè fat an regal atse ades però andom le föra al bar cha t’ofri an cafè.

SANTINA – Va ben se propria ad vö, ma vures mia che dopu la Gilda la penses mal.

GEPE – La Gilda? Quela la gh’è pö, lè partida! E’ partita! L’è andanda via insiem a su surèla e li turna pö indre.

SANTINA – Ah se? Ma me am par ch’at dispiasa mia però, th’am pari fin cuntent.

GEPE – Cuntent? Ma püsè ad cuntent, stracuntent!

SANTINA – Ma alura . . .  ades ad sé da par te?

GEPE – Su propria da par me, cume te d’altronde, (Avvicinandosi a Santina) e vistu che ades su libar a vures dit . . .  (Interrotto da Santina)

SANTINA – Pian Gepe, pian cha gh’è temp cun quel ch’at vö dim, sta mia vulì corar, ades intant andoma a bevar al cafè.

GEPE – Va ben, alura andoma a bevar al cafè.

SANTINA – (Scherzando) Però th’al paghi te?

GEPE – Ma se,certu cha th’al paghi me. A th’lu pena ufert. (I due escono piuttosto di fretta, e Gepe non chiude nemmeno la porta)

Scena 9

Giachina Pistun

(Dopo poco si sente suonare alla porta un paio di volte, e i due amici Giachina e Pistun vedendo che la porta non è chiusa entrano)

GIACHINA – Permes?

PISTUN – Che a gh’è nisun.                                                                                                     

GIACHINA – A gh’è vert la porta e gh’è nisun in ca.

PISTUN – Ben ma nuatar as sentoma, at vedrè che as farà viv an quadun. (Si siedono e Giachina si accorge della torta che poco prima Gepe aveva posato sulla tavola)

GIACHINA – Ma cusa gh’è che? (Scopre la torta che era coperta con un tovagliolo) Vè ma varda che bèla turta sbrisuluna.                                                                                                     

PISTUN – Ma se, ma cusa dit sla tastoma?

GIACHINA – E dopu? L’è tantu bèla cl’è an pecà magnala.

PISTUN – Ma i la fata par magnà, mia par fa da supramobil.

GIACHINA – At gh’è rasun alura la tastoma.

PISTUNA – Ma certu tant a gh’è nisun, ad vedrè ch’is n’acors gnanca.

(Iniziano a mangiare la sbrisolona continuando a parlare)

PISTUN – A th’lu det ah, la gh’a na bèla cera, ma l’è anca fina.

GIACHINA – Mmmh, se vè, l’è anca casalina, fata in ca. Vè ma l’è mei ch’as faga viv Gepe sa gh’om da digh che la Romina l’as pias pö.

PISTUN – L’è vera anca parchè in paes girava ša la vus cla vulevum spušà.

GIACHINA - E töti ch’is red adre, e i dis cha soma dü stöpid.

PISTUN – Lasa chi diga cha som du stöpid, chi creda cha som du stöpid, la vrità la soma sul nuatar.

GIACHINA – Se l’è vera som sul nuatar cha soma du stöpid

PISTUN – Ma no cusa èt capì, la gent par di sö a chi’atar agh briga gninte, basta cla parla ch’iè a nosi, ma se ognun a gh’es da vultas indre a vardà a ca sua, a gh’an sares d’impienar na navasa.

GIACHINA – L’e vera, Vè ma èt vest che luš cha gh’è inco, me u mai vest na luš acse in cla ca che.

PISTUN – L’è vera l’è cla spera ad sul cha vegn dentar da la fnestra.

GIACHINA – Però la luš che bèla, che forsa cla gh’hà, quand a gh’è al sul a sa dventà fin cuntent, pensa che bèl se par cambià töti li robi bröti bastares na spera ad sul.

 

FINE

 

Na spera ad sul.doc
Documento Microsoft Word [174.5 KB]
Stampa | Mappa del sito
© 1995 - 2025 Franco Zaffanella - Gabbiana di Marcaria - Mantova - Italy