COMMEDIA IN DIALETTO MANTOVANO
TRE ATTI DI
FRANCO ZAFFANELLA
Gabbiana - Goito - Sacca - San Martino dall’argine
2014
PERSONAGGI:
GINO FERRO – Agricoltore
LUIGI FERRO – Figlio di Gino
MARIA CARRANI – Moglie di Luigi
SELVINO STAGNETTI – Bifolco
GERARDO BACCHI – Un amico
GRAZIELLA ZAMPI – Amica di Maria
MARCELLA BECCHI – Conoscente, candidata in politica
CATERINA VERONESI – Vicina di casa
Le controversie della famiglia Ferro, agricoltori nella campagna mantovana, sono le componenti principali di questa commedia, che vede una forte contrapposizione fra padre e figlio, quest’ultimo è spalleggiato dalla moglie, che lo invita continuamente a prendere le redini dell’azienda al posto del padre. Il taglio di alcuni gelsi accendono sempre di più le discussioni, tra anomale vicissitudini, intrecciate da singolari personaggi, che fanno da contorno a questa storia, che alla fine induce molto a riflettere.
Primo atto
Scena 1
Gino a seguire Selvino
(Gino sta facendo dei conti seduto a tavola, poi entra il bifolco Selvino)
GINO – Le, u fni da fa anca chi cunt che. Al de d’incö quel ca da la campagna l’è sempar ad men, e al purtafoi l’è sempar püsè alšer, comunque, crisi u mia crisi, la baraca bisogna sempar mandala avanti cun unestà. (Entra Selvino) SELVINO – Permes, pos vegnar d’entar?
GINO – Ve dentar Selvino, ve dentar. (Chiudendo il libretto dei conti e alzandosi)
SELVINO – Ciau Gino, su gni a fat an po ad resoconto dl’andament dla stala.
GINO – Tu bèla det su mia quanti volti, at fè sensa vegnumal a di töti i de.
SELVINO – Eh no, talsè cuma sö, par me li vachi l’è cume sli fös parte dla mè famiglia, me gh’hu nisun e la stala l’è la mè casa.
GINO – Al so, al so, te at gh’è na casa ca par na stala, e na stala ca par na casa, dim dai.
SELVINO – Alura ieri li vachi ia fat 160 litar da lat.
GINO – Però.
SELVINO – Li vachi iu cuntadi, e li gh’è töti sesantadò, agh manca sul la Cesarina, ca talsè cla gh’ha da fa.
GINO – A l’è iminente.
SELVINO – Pu gh’hu da dit chi la fata töti.
GINO – Cosa?
SELVINO – Ma la caca vè, men che la Nina ch’as ved cl’è impumada e alura lu mesa a dieta.
GINO – Questo anca sa ta mal disevi mia.
SELVINO – Eh no, l’è impurtante anca quel, atse tu det töt. Ades Gino però vulevi dmandat na roba.
GINO – Che roba saresla? Parchè l’ultima volta ad vulevi purtat na vaca in casa, par furtuna cla pasava mia par la porta.
SELVINO – Ades inveci u pensà ca vaghi me in dla stala.
GINO – Come?
SELVINO – Vulevi dmandat sa püdevi purtà al let in dla stala.
GINO – Cusa at salt in ment ades da purtà al let in dla stala.
SELVINO – Atseta dopu dormi le.
GINO – In dla stala at vö dormar?
SELVINO – Ma certo, in mesa a li mè vachi, sèt mia cuma staghi ben.
GINO – Ma dai Selvino.
SELVINO – Sculta th’at ricordat mia na volta la gent d’inveran ch’indava in dla stala a fa al filos, cusa gh’è da mal se me gh’ha stagh a dormar, pütost che sta a ca da parme.
GINO – Ben ma sa th’agh tegni atse tant, dormi pör in dla stala, però second me s’at gh’esi da catat na dona par cumpagnia sares mia mèi?
SELVINO – Forsi, ma me am pias tant anca li vachi.
GINO – Varda sa tla cati vaca ancor mèi. (Ride)
SELVINO – Ma dai Gino cusa dit.
GINO – Pusibul ch’agh sia gnanc na dona ch’at piasa? Ca t’interesa an po?
SELVINO – Sl’è par quel gh’an sares öna . . . (Si avvicina a Gino e glielo dice in un orecchio)
GINO – Ah la Grasiela, l’amiga ad mè nora.
SELVINO – Ssssss . . . tasi.
GINO – Cusa gh’è da nascondar, ansi bisognares cat gh’esi da digal.
SELVINO – Talsè cuma sö, gh’hu mia na gran esperiensa par via ad doni.
GINO – Ah ma al su, però sares anca ura ca th’at desi da fa.
SELVINO – At gh’è rasun Gino, però ades lasum purtà al lèt in dla stala.
GINO – E va, at gh’è na prescia, te at gh’è sul in ment li vachi, ma induva a metat al let po?
SELVINO – Varda par mia fa tort a nisöna vaca am meti in mesa a l’andada.
GINO – Certu, a sa mai che na qualdona la s’ufenda, che robi de. (Suona il campanello d’ingresso) Varda chi gh’è valà par piaser. (Selvino va ad aprire a Gerardo)
Scena 2
Selvino – Gino – Gerardo
GERARDO – Buongiorno alura cuma andom vè?
SELVINO – Ciao, è rivà Gerardo.
GINO – Nuatar stom ben, te gh’ha scumeti cat sé gni a cuntasan öna grosa.
GERARDO – Grosa? Grusisima!
SELVINO – Li soliti bali.
GERARDO – Ma quali bali, quanti volti vu cuntà dli bali?
GINO – Oh, l’atar de ta sé det ch’at sevi al bar e è gni dentar Sofia Loren che dopu la ta fin pagà da bevar.
GERARDO – Ma l’è vera, varda (Estrae il portafoglio e cerca un biglietto) sicome vuatar pensè ca cunta dli bali, to lesi cusa gh’è scret. (Porgendogli un biglietto) La ma fat fin l’autografo.
GINO – Anca quel, vardoma . . . che gh’è scret: “Tö tri eti da pan”.
GERARDO – Ah ma alura am su sbaglià, pian ca vardi ancor. (Continua a guardare nel portafoglio)
GINO – Ma cusa gh’èt dentar in cal purtafoi le?
SELVINO – L’è pien d’autografi.
GERARDO – Ah ma ades am ricordi, lu mes sota al materas
GINO – Va ch’iè mia sold da metar sota al materas.
SELVINO – Me sota al materas a gh’hu mes i salam.
GINO – Ah l’è an bèl post da tegnar i salam.
GERARDO – Comunque l’autografo da Sofia Loren an val di bèsi.
SELVINO – Se prova andà in butega a fa spesa cun la firma da Sofia Loren, a vedar cusa at cumpri.
GERARDO – Ma valà, pensa cla meva det che a breve l’avres fat an film. Me comunque su gni par cuntav quel ca mè sucès ier al bar.
GINO – Al bar certu, te at suced sempar al bar.
GERARDO – Sa su al bar cusa pos fagh, ben su le ca bevi al cafè, vuatar v’imaginè mia chi è gni dentar.
GINO – Cuma foma a savil?
SELVINO- Disal valà.
GERARDO – Ben ma è mia gni dentar Rocki! Rocki Balboa!
GINO – Ma chi Rocki’? L’atur Silvester Stallone?!
GERARDO – Ma quel!
SELVINO – Alura sares sta mei chal tes dat an qual sclanfar, chisà ch’at giustava an po.
GERARDO – Ma tasi, al vegn dentar, töti is gira, nisun ca fiata, e lu al cumincia sbraià “Adriana! Adriana!” Alura me u pensà cal sia dre ciamà l’Adriana, la barista, e sicome l’era pena andada a fa i su bisogn, gh’hu det: “ Vè Rocki, l’Adriana l’è pena andada al cèsu, ades la vegn”. Ben al vegn da me, am ciapa par al cruatin, e al taca stusam, “Che ciapi na remenada” u pensà, inveci par furtuna è rivà l’Adriana e al sé calmà, dopu al ma fin pagà da bevar.
GINO – Anca lu al ta pagà da bevar, ma cuma as fa a credat?
SELVINO – Figuromas se Stallone at paga da bevar a te, l’è n’atra ca th’at sé insugnà stanot.
GERARDO – No vè, l’è vera, varda u fin fat la futugrafia insiem. (Si rimette a guardare nel portafoglio)
GINO – Cal purtafoi le al bala ben vè.
GERARDO – Ades at vedrè che me a cunti mia di bali, gh’hu mia i’uciai ma la duvria esar questa. (La porge a Gino)
GINO – Va che chesta l’è la fotu dal tu matrimonio.
GERARDO – Ma qual matrimonio?
GINO – Ma al tuo di matrimoni.
SELVINO – Al sèt mia cat sé spusà?
GERARDO – Ah ma l’è vera ca su spusà, dli volti am va via dla ment.
GINO – Te ad gh’è mia in ment li robi veri e ta t’inventi dli stori falsi.
SELVINO – At sevi gnanca cat s’è spusà.
GERARDO – Varda cal su da esar spusà . . . su mia cun chi ma al su.
SELVINO – Ecu, èt senti? Al sa gnanca chi l’è su muier.
GINO – Ma la Rosa, la fiöla ad Giuvanin.
GERARDO – Ma chi ca le, cla mè mai piasida.
GINO – Però at l’è spusada caro mio, u pensavat da vi spusà Sofia Loren? (Ride)
GERARDO – Ma lasa le, varda vagh subit a casa.
GINO – Che prescia tè gni ades?
GERARDO – No parchè a vagh a vedar sl’è vera cu spusà la fiöla ad Giuvanin, ciau.
(Lo salutano)
SELVINO – Ben ma èt sentì? Nuatar ca stoma anca che a scultal.
GINO – Su gnanca cuma al faga a inventas dli robi acse, töti ch’incontri cal dis cal fa, atur, cantanti, a gl’ia cata töti lu.
SELVINO – Parchè al gh’ha atar da pensà vè, l’è mia cume me ca su sempar in dla stala, me le an fagh mia tant a d’incontri dal genar.
GINO – Te al masim at pö catà la mucca Carolina. (Ridono)
SELVINO – L’è vera, ma Diu ades m’era andà via dla ment, bisogna ca vaga a portà al let in dla stala.
GINO – Alura porta sta let in stala.
SELVINO – Grasie Gino. (Mentre dice così si sente la voce di Graziella chiamare Maria la nuora di Gino) Ma Diu gh’è la Grasiela.
GINO – Mèi no.
SELVINO – No, no, vöi mia fam vedar!
GINO – Che furb ch’at sé, metat söta la tavula alura.
SELVINO – Brau, ta mè dat na bèla idea. (S’infila sotto la tavola)
GINO – Ma dai, al sé mia mes sota la tavula dabun. (Selvino è sotto la tavola, mentre Gino va ad aprire a Graziella che nel frattempo ha suonato il campanello)
SELVINO – Tasi, tasi.
Scena 3
Gino Selvino Graziella a seguire Maria
GRAZIELLA – Buongiorno Gino, gh’è la Maria.
GINO – Ciau Graziela, ades a vagh a vedar induva l’è, ma sentat šo.
GRAZIELLA – Ma se grasie, anca parchè su bastansa straca. (Gino esce per chiamare Maria)
GINO – A vegni subit.
GRAZIELLA – Stamatina prest su andada a catà sö di curnet in an camp, a gh’u la schena e li gambi cli sifula ben. (Facendo così si porta le mani sulle gambe alzando la sottana)
GRAZIELLA – Però, nonostante li sia strachi, che do bèli gambi ca gh’ho, varda che pèl liscia, li par do gambi da öna ad vint an. Ades però a gavres pran bisogn dan qualdun ch’am fes an bèl masagiu.
SELVINO – (Sporgendosi da sotto la tavula) Th’al fagh me an bèl masagiu.
GRAZIELLA – Ahh! Ma cusa fèt te le!
SELVINO – (Uscendo da sotto la tavola) Ma . . . sercavi . . . mè cascà 50 franch, sevi dre sercai . . .
GRAZIELLA – Che scusa de, però ad sicur te cascà anca i’och in sli mè gambi.
SELVINO – Ma valà.
GRAZIELLA – No te at sé andà sota la tavula par vardam li gambi.
SELVINO – Ah ma varda ca gh’hu anca me i’och par vedar vè.
GRAZIELLA – Sl’è par quel mudestamente a tè vest anca dla bèla roba.
SELVINO – L’è vera, quel l’è vera.
GRAZIELLA – Pü sa gh’hu da dit la vrità Selvino, te li gambi at pö anca vardamli . . .
SELVINO – Alura gontia da turnà sota la tavula?
GRAZIELLA – Ma no, capesi quel ca vöi di, insoma par te gh’hu na certa simpatia . . .
SELVINO – Ah ma alura, alura . . .
GRAZIELLA – Alura? (Entra Maria)
MARIA – Ciau Grasiela.
GRAZIELLA – Ciau Maria, pasavi dad che e su gnida dentar a salutat.
SELVINO – Alura me a vaghi, parchè gh’hu da fa an mester in dla stala.
MARIA – Te Selvino si tira via la stala at möri subit.
SELVINO – At sicur, i la sa töti cuma am pias li vachi, né Grasiela?
GRAZIELLA – Come né Graziela, cusa vuresat di?
SELVINO – Ma gnint, ciau. (Ed esce)
MARIA – A spösa ben da stala né?
GRAZIELLA – A spösa, ma me però am pias listes.
MARIA – A ma al su c’at gh’è na certa simpatia par lu, varda cl’è anca an gran brau in dla stala, te at gh’esi da vedar cuma al va dre ben a li vachi.
GRAZIELLA – Se ma va ca su mia na vaca d’andà dre me.
MARIA – Ma al so Grasiela, par dit da cuma l’è brau, pensa ch’al gh’ha dat al nom a töti li vachi, lu agh sa verament fa, sat gh’esi d’andà insiem a Selvino te Grasiela at saresi in na bota ad fèr.
GRAZIELLA – A ma alura t’insisti né. (Si sente l’ortolano fuori che chiama per vendere la verdura)
MARIA – Oh gh’è l’urtulan, a gh’hu ad bisogn da fa spesa.
GRAZIELLA – A vegni anca me dai, l’è an pès chal vegn mia Giuvan.
MARIA – Andom alura.
GRAZIELLA – Bisogna ca ta m’impresta i soldi però gh’hu dre gnint.
MARIA – Ma se. (Le due donne escono e poco dopo entra Selvino)
Scena 4
Selvino a seguire Gino
SELVINO – Gino, Gino induva sèt? (Gino entra)
GINO – (Entrando) Cus’e sucès alura? Induv’è andà li doni.
SELVINO – A su turnà indre parchè iè le föra cun l’urtulan, vè at sé mia che la Grasiela la ma det c’agh su simpatich, la ma fin det ca posi vardagh li gambi.
GINO – Pütost che gnint, intant cuntentat da vardagh li gambi. Cusa gh’èt det dopu?
SELVINO – Eh sevi dre digh quel ma dopu è gni la Maria.
GINO – Se ma sta atenti, che dli volti th’at cunfondi, sta mia dagh ad la vaca né.
SELVINO – Oh ades a pos gnanca fagh an cumpliment.
GINO – Varda cl’è mia cuma at pensi te, se a na dona th’agh di cl’è na vaca, la s’ufend.
SELVINO – Oh la s’ufend, figurat, vöt mia cal sapia me cuma lè. (Entra Maria con la borsa della verdura)
Scena 5
Selvino – Gino – Maria
SELVINO – Varda ades at fagh vedar, sta atenti. Ciau Maria.
MARIA – Ciau Selvino, at sé pena andà via at sé ša turnà indre.
SELVINO – Vè Maria, gh’hu da dit c’at sé na bèla vaca.
MARIA – Cosa? (Si avvicina a Selvino e gli da una sberla) E te at sé an bèl asan! Chestu par ricurdat che li vachi iè in dla stala. Ma che robi. (Entra nella porta interna, mentre Selvino rimane bloccato)
GINO – At vö mia scultam, va che sberlun ca tè ciapà.
SELVINO – Second me la mia sentì ben.
GINO – L’avrà mia senti ben, ma te la sberla at l’è sentida ben.
SELVINO – Ah la gh’ha na bèla man pesa, u pensà ca vaghi, ciau.
GINO – Ciau Selvino e sta atenti a quel cat di. (Selvino esce) Va che slavaciun cla ciapà, ma gh’è gnint da fa al la capes mia. (Entra Maria con il marito Luigi)
Scena 6
Gino – Luigi – Maria
LUIGI – Induv’èl andà Selvino.
SELVINO – Ah ma l’è andà via, dopu al sberlun ca gh’ha dat la Maria.
MARIA – As la meritava anca.
SELVINO – Infati, parchè gh’hal d’ufendar mè muier.
GINO – Ma al cunusì insoma, atsè che par lu da dla vaca a na dona l’è cume fagh an cumpliment.
LUIGI – Se ma al gh’ha da lasa da parlà acse.
GINO – At gh’è rasun, ma gh’è anca da di che catà an biulch brau cume lu a l’è dificil al de d’incö.
LUIGI – Al so, ma quand l’è tropo l’è trop.
GINO – E porta pasiensa, pensa gh’agh völ atse ben a li vachi, c’al völ andà a dormar in dla stala.
MARIA – Che robi ch’am toca sentar.
LUIGI – L’è propria malà.
GINO – Se ma cuntentomal, parchè Selvino as fa comud, ecome. (Maria avvicinandosi al marito lo invita a parlare con il padre per una cosa che vogliono fare)
LUIGI – Ah pupà, tontia ša parlà par via di mur?
GINO – I mur ca gh’è in sal stradèl?
MARIA – Se quei.
GINO – No, ta mè mia det gnint, parchè?
LUIGI – L’è che me e le . . .
GINO – Te e chi?
LUIGI – Me e le, mè muier.
MARIA – Me, me.
GINO – Ah.
LUIGI – Nuatar avresum pensà che vistu che i’entradi iè sempar püsè magri cuma at di te, avresum pensà da fa l’entrada dla curt che ad banda la barchesa.
GINO – Ben ma parchè? Ca gh’hom at se an bèl stradèl par vegnar in curt.
LUIGI – Se ma quel a vulevum fal tirà via, atseta a faresum an camp unic, e però bisogna anca tirà via töti i mur.
GINO – Cusèl?! A vulì fa tira via töti i mur!? Ma cusa vè saltà in testa?! I’entradi li sarà püsè magri ma par i mur al sacrifesi al fagh vulentera.
MARIA – Varda Gino ca guadagnaresum an bèl pö da terà, e metaresum šo püsè furmentun.
GINO – Certu, püsè furmentun, ma vuatar i vardà ben cal stradèl l´An stradèl giarà cume na volta, cun dies mur dna banda e dies mur da cl’atra, ma i mia vest che bèlesa.
LUIGI – Eh . . . u capì . . .
GINO – No tè mia capì!
MARIA – Varda Gino che però cun la belesa, as magna mia.
GINO – No, inveci cun la belesa as magna, mia an magnà d’impienar la pansa, ma d’impienar i’och, la ment, e sal pö mia butà via sul par al prufet. In töti i camp as ved pö pianti, varda quanti rivai ch’ià tirà via dapartot. Ma scultum Luigi ma me cusa tontia insegnà? Anca nuatar duvresum tirà via li pianti? Ma che bèla scuperta, Luigi, varda ad ragiunà cun la tu testa valà.
LUIGI – Se, ma . . .
GINO – Se, se e ma ma, sèt bun da di atar? L’è mèi ca seroma l’argument parchè sinò am rabesi dabun! Va se ades a cavom sö i mur, ma som a post! (Esce)
LUIGI – E’t vest? At fè prest te a parlà, ma me padar al gh’ha li su idei.
MARIA – Se ma ades basta, l’è ura ca th’at faga intendar e cat cumincia te a ciapà li decisiun e mia sempar dmandagh a tu padar, at sé mia pö an pütlet.
LUIGI – Eh, ades lasa le valà, ca ta mè bèla fat vegnar na testa acse. (Si avvia per rientrare nella stanza interna seguito da Maria)
MARIA – Va ca tl’è det anca te ca sares na roba da fa, cusa vöt ca san foma nuatar da cli pianti le.
Scena 7
Caterina
(Dopo che sono usciti entra dalla porta d’ingresso Caterina con una valigia)
CATERINA – Permes? Pos vegnar dentar? A gh’è nisun vè, sempar acse i gh’ha al vesi da lasà li ciav in dla porta, cume di: “Gni dentar e purtè via quel cagh ni voia”. (Posa la valigia) Par furtuna ca su na persuna unesta sinò . . . (Squilla il telefono)
E’cu, i gh’è mia, e ades suna anca al telefuno, me a glu gnanca, su mia tant pratica, me u mai telefunà. Ma induva èi andà Signur. Pruvarò a rispondar me . . . (Prende in mano la cornetta senza parlare) Ah ma as sent parlà . . . Ahh? No su mia la Maria, qui non c’è nessuno, gnanca an can. Ah? Gnanca an can! Come? Ah è una dei verdi, e vuole andare a governare? Io invece sono dei rossi e vorrei fare una cosa che fa rima con governare, però gh’hal digh mia, anca se ades a sentar la parola governare la ma scapa dabun, Ala capì? Pronto? Bo, as sent pö gnint, chesta l’è ša al guveran. (Ripone la cornetta) Chisà chi l’era, la völ andà a guvernà, e me cusa m’interesa. Però sèt cl’è bèl telefunà, ades quasi quasi fagh na telefunada. (Prende la cornetta in mano) Se ma a chi telefuni? Ma me fagh an nomar a casu, (Compone un numero a caso) intant a fagh do baguli, le. Pronto? Pronto pronto, su la Caterina, Caterina da Mantua, se, come? (Caterina perplessa e spaventata) Ma valà! Al Vaticano!!! Ma pensa te chi su andà a ciamà, Ma èl al Vaticano, Vaticano? Se, quel ca gh’è a Roma? Vè visto ca gh’hu vi cla furtuna che, püdresal mia pasam al Papa? Può passarmi il Papa? Come? No perchè intanto che c’ero sal pudeva confesam par telefuno? U mia fat tanti pecà, però n’asolusiun dal Papa ad sicur la val par töta la vita. Magari sl’è a purtada ad man, se è libero, am la pasa, ah? Pronto? Pronto Vaticano? Bo, as sent pö gnint, L’è propria vera ca gh’è pö religiun. (Entra Maria con Luigi)
Scena 8
Caterina – Maria – Luigi
CATERINA – Ma induva sevu, che sunà al telefuno, i mia sentì?
LUIGI – No, om mia sentì.
CATERINA – Ben ma u rispost me, pu u fin ciamà al Vaticano.
LUIGI – Cusa tè saltà in ment da ciamà al Vaticano? Va che dopu pagom nuatar la buleta.
MARIA – Ma sat se gnanca buna da parlà al telefuno.
CATERINA – Inveci su stada buna, ecome. Quela ca ciamà inveci l’era öna c’av sercava, su sul ca la völ andà a guvernà.
LUIGI – A guvernà? Alura l’era la Marcella Astori.
MARIA – Ah u capì.
LUIGI – At vedre che ades ca gh’è i’elesiun la vurà cagh doma al voto.
MARIA – Infati, l’è ša gnida ancor, scultum Caterina at gh’è adre la valis, at vurè mia ancor fa patini?
CATERINA – Se vè stavolta parti dabun, e su gnida a salutav, me a gla cavi pö sta da cli bandi che.
LUIGI – Ma va ca sa sta ben Caterina, an post atse tranquil induva vöt andà a catal.
CATERINA – Cherasa, gh’hu bisogn dabun da cambià aria, a vagh via e san parla pö.
MARIA – A ma stavolta at fè dabun.
CATERINA – Eh se, ciau né. (Bacia Maria)
MARIA – Ciau Caterina. (Si saluta anche con Luigi)
LUIGI – Certu ca tè fat a la svelta a decidar.
CATERINA – Ad sicur, salotem töti.
MARIA – Va ben, (Mentre si appresta ad uscire, si volta)
CATERINA – Scultem, vu mia det par casu induva a gh’hu d’andà?
MARIA – No tas l’è mia det.
LUIGI – Giösta, induva vèt Caterina?
CATERINA – Eh, m’endà via dla ment . . .
LUIGI – At vö andà a sta via e at sé gnanca induva andà.
CATERINA – Varda mal ricordi propria pö.
MARIA – Sculta Caterina èl mia mèi c’at vaga a casa a fa na bèla durmida, e at vedrè che dman magari tè ša pasà töt.
LUIGI – L’è vera.
CATERINA – Ma cusa gh’ha da pasam su mia malada.
MARIA – Sculta fa na roba sentat šo, (La fa sedere) e mola cla valis le, ades at fagh an bèl cafè.
CATERINA – An cafè? Ma se.
MARIA – Alura speta che ca vagh a metatal sö.
LUIGI – E me inveci a vaghi in dla stala a vedar cusa l’è dre cumbinà al biulch, l’è mia dre purtà al let in dla stala.
MARIA – Me al let Luigi a glu in dla camara da let.
LUIGI – Certu, induva vöt vigal.
CATERINA – Ma sculta Luigi, se in dla camara da lèt agh fös mia al let, cuma as ciamaresla la camera?
LUIGI – Che dumanda èla chesta Caterina? L’èt strulicada stanot? Ciau valà
CATERINA – Insoma che dumanda ontia fat? Sevi prunta par andà via, e am su dismengada töt, pusibul ch’am ricorda pö induva gh’hevi d’andà. Pü ades am ricordi gnanca induva staghi . . . ah ma basta ca varda in sla carta d’identità. (Ha anche una borsetta dalla quale tira fuori un borsellino e prende la carta d’identità) Dunca vardoma, ècu, via Magnalupo n° 40, am pareva me, stagh in via Magnalupo. (Entra Gerardo)
Scena 9
Gerardo – Caterina
GERARDO – Permes? Che gh’è sempar la ciav in dla porta. (Caterina si volta ad osservare Gerardo che è entrato, il quale si avvicina piano piano a Caterina fissandola meravigliato. Entrambi si guardano senza dire nulla, poi . . . )
CATERINA – Vè at pias la mè petnadura?
GERARDO – Ma . . . Caterina!
CATERINA – Su Caterina se, e alura? Par ca t’abia vest la Madona.
GERARDO – Ma te at sé la Caterina.
CATERINA – Alura at sé dur, tu sa det ca su la Caterina.
GERARDO – Caterina! Caterina Caselli!
CATERINA – Varda me gh’hu mia tanta memoria, però gh’hu idea da esar n’atra.
GERARDO – No, no, te at sé la Caselli, ma va che furtuna! Catà Caterina Caselli che in ca di me amich! Sèt che te at sé la mè cantante preferida, ma che furtuna de, ades quand a gh’hal dighi a mè muier, la dirà cl’è mia vera, inveci l’è vera, ecome!
CATERINA – Va che me su Caterina Veronesi, mia Caterina Caselli.
GERARDO – Al so, Veronesi, quel a l’è al vero nom, va che me su töt, però at gh’è pö al casco d’oro, me am piaseva at se tant, sculta ma pensat da fatal ancor, a breve?
CATERINA – A breve? Subit intant at mandi da via al cul!
GERARDO – Ma senti cuma at parli ben al dialet mantuan.
CATERINA – A lu studia a l’univesità da Scursaröl. (Piccola località mantovana)
GERARDO – Sculta Caterina, at dirè ca su curius, ma parchè a breve turnat mia al Festival da Sanremo?
CATERINA – Induva?
GERARDO – A Sanremo.
CATERINA – (Alzandosi e battendo le mani sulla tavola) E’cu induva a gh’u d’andà! Grasie ca ta ml’è fat vegnar in dla ment! A Sanremo!
Scena 10
Gerardo – Caterina – Maria
MARIA – (Entrando con il caffè) Ma cusa gh’èt Caterina?
CATERINA – Maria a mè gnint ment induva gh’evi d’andà! A Sanremo!
MARIA – Ma cusa vèt a fa a Sanremo?
GERARDO – Ma Maria l’èt mia cunusida? L’è Caterina Caselli.
MARIA – Se e me su Gigliola Cinquetti, lasa le valà, ma sentat mia cusa al dis Caterina?
CATERINA – A u sentì, al sagueta di ca su Caterina Caselli, sèt che quasi quasi a credi anca me.
MARIA – A vardat ben infati th’agh sumigli vè, th’agh manca sul al casco d’oro. (Ride)
CATERINA – Lasa le valà, in ogni casu ades al su induva andà.
MARIA – Ma at vurè mia andà dabun a Sanremo?
CATERINA – Certu. (Riprendendo la valigia in mano)
GERARDO – Vè Caterina, at la porti me la valis.
CATERINA – Ah ma grasie.
GERARDO - Ma figurat, ac pensi me a cumpagnat a la stasiun.
MARIA – Ma induva andev?
CATERINA – Ciau Maria né salötam töti.
MARIA – Eh ciau, auguri.
GERARDO – Che furtuna ca mè capità de, cumpagnà Caterina Caselli a Sanremo, ciau Maria. (I due escono)
MARIA – Ma as pöl vedar dli robi da genar, varda là gnanca bevì al cafè. Am piasares esar n’uslin ades e vedar induva i va chi du le. Però la sumiglia dabun a Caterina Caselli, se, se. (Rientra con il vassoio del caffè)
FINE PRIMO ATTO
* * *
SECONDO ATTO
Scena 1
Maria – Marcella a seguire Caterina
(La scena è vuota, si sente suonare il campanello d’ingresso, entra Maria in scena per andare ad aprire)
MARIA – Arivi, arivi. (Apre a Marcella) Ah ciau Marcela, ve dentar.
MARCELLA – Ciau Maria, grasie, andiamo bene?
MARIA – Se, abastansa.
MARCELLA – E i’om a gh’èi a casa?
MARIA – I gh’è i gh’è, ades a vaghi a vedar, ma sentat šo, che brava cat sé gnida a catas.
MARCELLA – Grasie Maria, grasie, evi telefunà l’atar de, ma ma rispost öna, ca capevi mia cusa la diseva.
MARIA – Al so, la sla det, at credi ca t’abia capì gnint, ch’iel la capes la Caterina. (Maria esce e Marcella prende uno specchietto dalla borsetta e si aggiusta i capelli e si mette il rossetto)
MARCELLA – La fava di discurs sensa sensu, su mia, alura u mes anca šo la curneta. (Entra Caterina con la valigia in mano).
CATERINA – Permes? oh, sla pesa cla valisa che.
MARCELLA – Buongiorno. (Detto questo continua a guardarsi allo specchietto, mentre Caterina la guarda con curiosità).
MARCELLA – Töt a post siura?
CATERINA – Se, ma chi’èla clu mai vesta?
MARCELLA – Gh’è sempar la prema volta.
CATERINA – Come?
MARCELLA – La prima volta.
CATERINA – Ah ma quela lu ša fata d’an pès, ansi ades ch’agh pensi, am ricordi gnanca.
MARCELLA – Ma cuma fala a mia ricurdà la prema volta?
CATERINA – Ades a mè gnin in ment, parchè la prema lu saltada.
MARCELLA – Ma cuma ala fat a saltà la prema?
CATERINA – Parchè da pütleta quand a stavi a la Volta mantuana, quand u cumincià li elementari, li maestri ia vest ca sevi ša buna da lešar, scrivar e fa da cunt, alura i ma fat andà diretamente in seconda, par quel cu saltà la prema a Volta.
MARCELLA – Ah ma la prema elementare a Volta mantuana, mia cla prema volta la . . .
CATERINA – La varda siura, quela inveci l’è gnancor rivada.
MARCELLA – Ohh dai, agh credi mia.
CATERINA – No, no, l’è vera, ecome sl’è vera.
MARCELLA – Ma dai, ma gh’ala mai vi ucasiun?
CATERINA – Ohh, agh su andàda višin tanti volti, ma pü l’è sempar andada mal. La pensa che na volta ani fa, u cunusì an pütèl, e an de al fa: Vet a casa mia ch’at fagh vedar la me culesiun da francuboi?” Me gh’hu det subit da se.
MARCELLA – A la fat ben.
CATERINA – Certu, l’era anca an bèl pütèl am piaseva, pü tal sé quela di francuboi l’è na scusa, inveci, al ma mia fat vedar dabun töta la culesiun! Quatr’uri da francuboi, da timbar, me ch’am sares anca cuntentada dna timbradina ad cinch minù, gnint.
MARCELLA – A l’è stada propria sfurtunada.
CATERINA – Al so me su sempar stada sfurtunada, e anca par quel ca vöi cambià aria, vado a stare via di qua.
MARCELLA – Ah si, e dove va ad abitare?
CATERINA – Vado . . . (Rimane in sospeso per cercare di ricordare)
MARCELLA – Ohh sala mia induva la gh’ha d’andà?
CATERINA – Certu cal su, las figura sal su mia, ades a glu mia in dla ment, ma al su.
MARCELLA – Alura intant cl’agh pensa, la varda chesto. (Gli da un cartellino pubblicitario)
CATERINA – Questo cus’èl?
MARCELLA – E’ la mia pubblicità elettorale.
CATERINA – Ah.
MARCELLA – La savrà ca gh’è li vutasiun, alura sl’è indecisa a chi da al voto, mal daga a me, sono del partito dei verdi, basta cla faga la crus in sal me nom.
CATERINA – La crus? Ma la gh’hè ša che la crus.
MARCELLA – Quello è un fac-simile.
CATERINA – Ah varda al sarà simile, magari an qualdun cla cunos le, ma me al su mia ch’il sia.
MARCELLA – Ma le l’è dre fa cunfusiun siura, in cal bigliet le a gh’è l’esempio, c’è il mio nome e su quello mette la croce.
CATERINA – Ma parchè gontia da fa la crus? Me su buna da firmà.
MARCELLA – Alura le l’è mai andada a vutà?
CATERINA – A ma gavres gnanca temp, su sempar dre fa patini, la ved no, gh’hu sempar la valis in man.
MARCELLA – Ben ma cinch minù la pöl catai par andagh. Sl’am da al votu, la varda che al nostar partì, al protege la natura, cuntra l’inquinamento, par vivar in n’ambiente püsé san e püsè pulì.
CATERINA – Ades ch’agh pensi, le alura l’è quela ch’eva telefunà?
MARCELLA – Se, e le l’è quela ca meva rispost?
CATERINA – Propria me, comunque me al votu pos anca dagal, me agh meti la crus che in sal su nom, dopu sa gh’han sarà do amen.
MARCELLA – Mamma mia.
CATERINA – Ades però me bisogna ca vaga cl’è ša tardi, l’am faga an piaser, la salöta i me amich, lor i la sa ša ca vaghi sta via.
MARCELLA – Va bene, allora auguri e tante cose belle, parchè l’agh na ad bisogn.
CATERINA – Se cose belle, quand l’im ved le cose belle li cambia strada. (Sta per uscire, poi torna sui suoi passi) Ah la ma scusa, gontia det par casu induva a vaghi a sta?
MARCELLA – No, l’am la mia det.
CATERINA – Ma va sa gh’hu mai da ricurdam . . . (Esce)
MARCELLA – Questa la gh’ha mia töti i pan a möch però, sperom almen da ciapà n’atar voto. Se n’atar votu da ca le, l’è gnanca buna da catà al segiu. (Si aggiusta ancora i capelli e poi entrano Maria E Luigi)
Scena 2
Marcella – Luigi – Maria
MARIA – Som che vè.
LUIGI – Buongiorno Marcella.
MARCELLA – Buongiorno. (Si salutano e si danno la mano)
LUIGI – (Sedendosi) Alura Marcela, l’è an po cas vedom mia, cuma andom?
MARCELLA – Ben, ben, è pena andà via la vostra amiga, quela ca gh’ha d’andà sta via, e l’av salota.
LUIGI – La Caterina, e induva andavla stavolta?
MARCELLA – A, lal seva mia.
MARIA – Cume al solit, puvreta, dli volti l’as ricorda gnanca induva la sta.
MARCELLA – Me su gnida a catav parchè a su candidada a li elesiun regionali.
LUIGI – A’som imaginà.
MARIA – Ma che brava, me scusum, ma dad la gh’hu sö na pugnata, bisogna ca vaga, as vedom dopu.
MARCELLA – Prego, prego. (Maria esce) Luigi su gnida a purtat an po ad pubblicità, e speri ch’am deghi al votu.
LUIGI – Ma certu, a chi vöt cal doma.
MARCELLA – Grasie.
LUIGI – Som sta davsin da casa par tanti ani, pös mia dal an qual du atar.
MARCELLA – Eh, l’è vera. Al partì induva su candidada, agh tegn tant a l’ambiente, a salvaguardà la natura, e am fa piaser chi mantegnì chi mur le lunga al stradèl, parchè al de d’incö l’è mia facil catà dla gent cume vuatar.
LUIGI – Se ma . . . però . . . veramente om pensà da cavai sö.
MARCELLA – Ah, ma cume mai?
LUIGI – Parchè acse guadagnaresum püsè tèra da cultivà.
MARCELLA – Ma se . . . magari iè anca malà, no?
LUIGI – No, sl’è par quel a iè san.
MARCELLA – Ben, alura fè quel cagh ni voia, basta ch’am dega al votu. (Alzandosi)
LUIGI – Ad sicur, da quel at pö sta tranquil, vè ma speta andà via, la smana pasada mè gni in man na fotu induva gh’è tu padar e tu madar, vag a töla.
MARCELLA – Va ben grasie, aspeti.
LUIGI – A vegni subit. (Rientra e Marcella rimane sola, subito dopo entra Gerardo).
Scena 3
Marcella – Gerardo
GERARDO – Permes. (Entrando) Che a gh’è sempar la ciav in dla porta. (Vede Marcella e rimane sorpreso, guardandola con molto interesse) Buongiorno.
MARCELLA – Buongiorno.
GERARDO – Ma le . . . le, l’è Marcella.
MARCELLA – Certo ca su la Marcella, parchè, am cunosal?
GERARDO – Ma schersla, certu cla cunosi, ch’ièl ca cunos mia Marcella, me cunosi töti li su cansun . . . “mi ricordo montagne verdi . . . ”
MARCELLA – No, ma lu lè dre cunfondas cun Marcella Bella, la cantante.
GERARDO – Va che me ma sbagli mia vè, ma che furtuna, na volta certu cunuscensi li favi sul al bar, ades inveci ia faghi che, ma sala che l’atar de che u cunusì Caterina Caselli.
MARCELLA – Se, ma me su mia la Marcella, su n’amiga dla famiglia Ferro e sono candidata in politica.
GERARDO – Ah, s’èla data a la politica, alura agh dagh al votu.
MARCELLA – Grazie, quel alura al va ben, questa l’è la mè pubblicità. (Gli porge il biglietto pubblicitario)
GERARDO – Par la vrità sarà trent’an ca vagh mia a vutà, su gnanca pö cuma as fa.
MARCELLA – Al gh’ha da metar la crus in sal me nom.
GERARDO – La crus in sal nom? Ma la gh’è ša la crus che.
MARCELLA – Ah ma alura i fat töti la stesa scöla dla cla bandi che, quel a l’è n’esempio, ad come gh’è da fa.
GERARDO – U capì, alura me ciapi chal bigliet che, e al meti dentar in l’urna.
MARCELLA – No, non così, ma lu a gh’al mia la tesera eletorale?
GERARDO – Macchè, a glevi, ma an de am la ciapada al cagn e lu pö vesta. U sercà da spiegagh cal pudeva mia andà a vutà.
MARCELLA – Ma chi?
GERARDO – Ma al cagn.
MARCELLA – Ah ma soma a post. (Entra Luigi)
Scena 4
Luigi – Marcella – Gerardo
LUIGI – (Entrando) E’cula che Marcela, ciau Gerardo. (Gli mostra la foto)
MARCELLA – Grazie, oh che bèla, ma varda.
LUIGI – E’t vest?
MARCELLA – Töta la mè famiglia.
GERARDO - Vè Luigi ta mè mai det ch’at cunusevi Marcela.
LUIGI – Ma certu a l’è nasida che ad banda a nuatar, i sui iè sta che davsin tanti ani.
GERARDO – Ma pensa, me credevi cla fos siciliana.
MARCELLA – Cal siur che al ma scambià par la cantante Marcella Bella. (Alzandosi)
LUIGI – Ma valà, pusibul che te a ta t‘inventa sempar dli robi dal genar, cuma fèt a di cl’è la cantante? Ansi sicome lè candidada a i’elesiun, at duvresi dagh al votu.
GERARDO – Ah ma gh’hal dagh, a glu bela anca det.
MARCELLA – A pos sta sicura, l’è an votu ša ciapà. (Ironicamente)
GERARDO – Su propria superfurtunà, anca Marcella u cunusì.
LUIGI – Va cl’è mia Marcela la cantante!
GERARDO – Oh chi tl’a det, vöt mia cal sapia, vuatar ach credi mai quel ca dighi, varda a breve a vagh via, ansi, vagh via subit! Atseta at sarè cuntent. (Esce arrabbiato senza salutare)
LUIGI – Scusa, ma l’è an croch mia da redar.
MARCELLA – Ah ma al cuntinuava insistar anca, al su mia cusa al seva mes in testa.
LUIGI – Eh, al gh’ha töti cli manii le, a scambia li persuni.
MARCELLA – Comunque grazie per la foto, am racumandi par al votu, at lasi an po ad pubblicità.
LUIGI – Se se, lasa pör che, e par al voto sta mia preocupat. (Entra Maria)
Scena 5
Maria – Marcella – Luigi
MARIA – (Entrando) Ciau Marcela, scusa sa su mia stada che, ma at sé gnida in an mument . . .
MARCELLA – Ma sta mia preocupat, a gnarò ancor a catav, salutem al Gino.
LUIGI – Se, se, ciau. (Si salutano ed esce)
MARIA – Alura agh daroma al votu. (Guardando un biglietto pubblicitario)
LUIGI – Certu, a chi vöt dagal, anca sl’è di verdi, tant nuatar foma qual ch’agh nom voia, la la det anca le.
MARIA – Certu, nuatar a gh’om da varda al nostar interes, te pütost bisogna ca th’at decida a digal anca a tu padar che prest i vegn a cavà sö i mur. Luigi bisogna ca th’at meta te a ciapà li decisiun in casa.
LUIGI – E dai cat sagueti andà a dre, agh völ anca an po ad manera, me padar l’è sempar mè padar. (Entra il padre Gino)
Scena 6
Gino – Luigi - Maria
GINO – Cusa gh’i vè?
LUIGI – Ah gnint pupà.
GINO – V’è è gni che la Marcela?
LUIGI – Infati l’am pareva le, lu pena vesta andà via.
MARIA – L’è gnida a dmandas sagh doma al voto.
GINO – (Prendendo un biglietto pubblicitario sul tavolo) Infati al so cla fa pulitica, ah però candidada a la regiun, par al partì di verdi. At sicur al vöto me a gh’hal daghi, parchè l’è an partì ca völ prutegar l’ambiente, salvaguardà li furesti, li pianti.
LUIGI – A pruposi pupà, talsè ca tevi ša parlà par via di mur.
GINO – Ancora cal discurs le.
LUIGI – Eh pupà . . . u ša parlà cun Bertoia e . . . la smana quen pensi chi vegna a cavà sö i mur.
GINO – A ma a cal puntu che som bèla rivà!? Te cat decidi sensa dmandal a tu padar! Cunti pö gninte me?!
LUIGI – Ma pupà . . . (Interrotto)
GINO – Valà lasa le! A voi gnanca sentat! E sta mia insugnat da fa na roba acse! (Si appresta ad uscire seguito da Luigi)
LUIGI – Ma l’è par al nostar interes insoma.
MARIA – Se Gino propria par al nostar interes.
GINO – Ma tasì tot du ca fè püsè bèla figura! An pütin al fares mia di ragiunament dal genar.
LUIGI – Pupà dai serca ad capì. (Gino esce dalla porta interna, seguito da Luigi che cerca di calmarlo, Maria rimane sola)
MARIA – Ma varda se mè suocero al gh’ha mia da capì clè la sulusiun migliore, e pu l’è ura che Luigi al ciapa lu al cumando dl’azienda, cusa spetal insoma. (Entra l’amica Graziella)
Scena 7
Maria – Graziella
GRAZIELLA – Permes?
MARIA – Avanti Grasiela.
GRAZIELLA – Ciau, vuatar al vesi da lasà la ciav in dla porta al perdì mia.
MARIA – At gh’è rasun, ma urmai som abituà atse, e la gent la vegn dentar cuma tè fat te ades. Cume mai che a stura Grasiela?
GRAZIELLA – Ma th’am l’è det te da vegnar a li quatar.
MARIA – A l’è vera, a gh’evi pö in dla ment, parchè dopu vegn Selvino.
GRAZIELLA – Eh se, atseta al cunosi mèi, l’atar de quand lu catà sota la tavula, dopu l’è scapà via subit. (sedendosi sul divano) Dopu sta atenti ca vegna mia an qualdun che né.
MARIA – Va ben, ma sul parchè at sé te, no parchè va che chesta l’è mia l’agensia matrimoniale; tra l’altro l’è an periodo che in casa ca soma sempar in discusiun.
GRAZIELLA – Ma dai, na man la va a cl’atra. (Entra Selvino)
Scena 8
Selvino – Graziella – Maria
SELVINO – Pos vegnar dentar?
MARIA – Vè dentar Selvino. (Vestito di tutto punto con giacca e cravatta)
SELVINO – Buongiorno. (Lo salutano)
MARIA – Oh Selvino, ma che tacadina de.
SELVINO – Bisogna, lu mes par l’ucasiun, l’è an po stret. . .
MARIA – Da induva saltal föra?
GRAZIELLA – Ma me cal vestì le mal ricordi, cal le th’agh levi quand te fat la cresma.
SELVINO – E’cu parchè gh’hu catà dentar al santin, però am va ben ancor ah?
MARIA – (Avvicinandosi a lui) Ohh, th’am pari stricà dentar in an büdèl.
SELVINO – Ma no dai. (Avvicinandosi si accorge che Selvino puzza)
MARIA – (Senza farsi sentire da Graziella) Vè Selvino, ma cuma ta spösi, th’at sèt lavà?
SELVINO – Ben ma l’è mia sabat.
MARIA – Se speta ca vegna sabat alura, sa th’agh caghi ados al lunedè spetat al sabat a lavat?
SELVINO – Sl’è par quel vaghi sota la tromba a fagh prest.
MARIA – Valà, valà.
GRAZIELLA – Cusa ghi da di vuatar du?
MARIA – Ma gnint Grasiela, ansi ades l’è mei ca vaga a catà sö i pan prema ca piova.
SELVINO – Ma sa gh’è seren, cusa vöt ca piova.
MARIA – Ma Selvino serca ad capì la situasiun . . .
SELVINO – Bo me capesi mia, gh’è an sul ca su mia.
MARIA – Alura tè propria mia capì, comunque a vaghi a töi sö listes, as vedom dopu. (La salutano, e rimane Selvino in piedi e Graziella seduta sul divano, Selvino si aggiusta la cravatta e poi si siede su una sedia)
SELVINO – Am senti vè.
GRAZIELLA – Ben ma parchè a vèt mia sentat che ad banda a me?
SELVINO – Me le davsin?
GRAZIELLA – Certu, ve che dai.
SELVINO – Va ben alura am senti le. (Sedendosi sul divano vicino a Graziella) E’t vest cuma am su vestì ben par te
GRAZIELLA – U vest, u vest, però visto cuma l’at tira cla giaca le, gh’hu an po paura cat parta an qual butun dla giaca.
SELVINO – Sta mia vigh paura Grasiela, gh’hu mes dal fil da pescà, is mov mia ad sicur.
GRAZIELLA – Visto quel ca tè fat Selvino, alura me at piasi?
SELVINO – Certu ca th’am piasi.
GRAZIELLA – Anca te . . . th’am piasi Selvino . . .
SELVINO – (Mettendole un braccio sulle spalle) Vè Grasiela alura sèt cusa at dighi?
GRAZIELLA – Cosa?
SELVINO – Visto che ades a som murus, per noi due c’è già la stalla pronta.
GRAZIELLA – Cosa?! (Staccandosi da lui) Va ch’al su ch’at dormi in dla stala, sta mia pensà che me a vegni le dentar!
SELVINO – Ma parchè? Va ch’at saresi la vaca püsè bèla dla stala, la püsè bèla da töti.
GRAZIELLA – Ve!!! (Alzandosi) Va che me su mia na vaca, va ben!
SELVINO – Ma pos fat gnanca an cumpliment?
GRAZIELLA – Se, ciamal cumpliment te . . . però dabun sares la püsè bèla?
SELVINO – Certu, th’agh mancares sul atar do gambi.
GRAZIELLA – Se e la cuva! Al sevi me! E me ca stagh che a perdar temp cun te! Te at pias püsè li vachi a quatar gambi.
SELVINO – Sl’è par quel am piasares anca queli a do gambi, dai sentat sö che cum me, che al temp th’al perdi mia, sèt pütost temp ca gh’hu brigà me a metom ch’al vestì che? U cumincià dop disnà e u fni a li quatar, pu par andagh dentar lè tri de ca magni mia, töt par amore cara la me Grasiela.
GRAZIELLA – Amore, at parli d’amore, ma cusa saresat dispost a fa ancor par me?
SELVINO – Varda me sares dispost anca a spusat.
GRAZIELLA – Ma ta schersarè mia, l’è na roba trop impegnativa: gh’è da tö i vestì, i’anei, i fiur par la cesa, al futografo, al vias da nosi, al ristorante . . . (Interrotto)
SELVINO – Par al ristorante, gh’hu ša pensà.
GRAZIELLA – In dla stala no vè!
SELVINO – No, al prans al foma sota al portach a dla barchesa.
GRAZIELLA – Certu, as sa mai ca tat luntana da la stala, ma dai lasa le, l’è inotil ca parloma da matrimoni, anca parchè pudom mia spusas atse dal det al fat.
SELVINO – At gh’è rasun, da fa spusas, al tor in dla stala cun li vachi al fa i su cumod e pu ugnun a va par la su strada.
GRAZIELLA – Senti che ragiunament, as pöl sentar di discurs dal genar. Varda che nuatar soma persuni, mia besti. Che delusiun cat sé Selvino.
SELVINO – Insoma me su an biulch e parli da biulch.
GRAZIELLA – Alura varda la nostra storia cl’è gnancor cuminciada, l’è ša fnida.
SELVINO – Ma no dai, sta mia andà via, töta la fadiga cu fat par metum cal vestì che.
GRAZIELLA – Va a metat la tuta par andà in dla stala, che quel a l’è l’abito che fa per te.
SELVINO – Va che l’abito non fa il monaco . . . su mia cusa völ di, ma l’abito non fa il monaco. Dai Grasiela me at vöi ben. (Cercando di abbracciarla)
GRAZIELLA – Vè sta ferum! Va a brasà so na qual vaca cat gh’è in dla stala. (Esce)
SELVINO – Oh varda gh’hu ša pruvà, ma l’è trop grosa a gla cavi mia. Dai ve che. Ma che fat, che pecà, ufendas parchè gh’hu dat a dla vaca, me propria capesi mia cusa agh sia da mal. U ša capì che queli a quatar gambi iè mei, se, se, iè mèi.
FINE SECONDO ATTO
* * *
TERZO ATTO
Scena 1
Gino – Luigi – Maria – Marcella
(Gino cammina su e giù per la stanza con le mani dietro la schiena, gli altri sono seduti)
GINO – Insoma Marcela at sé di verdi, e th’am iöti mia?! Pusibul ch’agh sia mia na lege ca pruibesa da taià li pianti, li pianti storici, su mia, an vincolo ambientale.
MARCELLA – Pöl das ch’agh sia . . . (Interrotta)
GINO – Pöl das ch’agh sia, va che me al votu a th’al dagh mia nè!
LUIGI – Pupà at sé dre fa na tragedia par gnint.
GINO – Par gnint né, iè i tu discurs chi val gnint, i tui e quei da tu muier.
MARIA – Me pensi sul al nostar interes e da vigh püsè camp da cultivà, e vigh püsè resa.
GINO – Ma certu, alura fom piasa pulida, tirom via li pianti, ch’iè queli ca tegn ferom i’arsan, cli asorbe l’inquinament, ch’is fa respirà mèi, e töt quel che da bèl a da na pianta, basta vardal ch’al stradèl le, basta vardal!
LUIGI – Ben ades par vint pianti cascarà mia al mond.
MARCELLA – In fond agh sares situasiun anca püsè gravi c’andares salvaguardadi.
GINO – Certu queli da chiatar, li nostri li gh’ha mia impurtansa, pu ades basta, l’è inotil parlà a gent ca capes mia e a völ mia capì. E te Marcella al votu tal dagh mia! Ma sculta at sé di verdi e se anca tirom via li pianti va ben listes, ma valà, ma qual votu cara la me Marcella! (Esce arrabbiato)
MARCELLA – Ma dai Gino sta mia rabit.
LUIGI – Ah ma a gh’è gnint da fa, al völ mia capì, me su mia, aumentaresum la tèra da sumnà mia poch e ad cunseguensa pusè entradi.
MARIA – Sa fos par lu as duvres gnanca cavà sö l’erba.
MARCELLA – Sicome as conusom, me a vöi mia entrà in dli vostri scelti, me m’interesa ch’am dega al votu, pü fè quel ch’agh ni voia.
LUIGI – Ma nuatar a th’al doma né Maria?
MARIA – Certu.
LUIGI – Me padar però te sentì cusa la det.
MARCELLA – Ben vè bisogna anca cuntentas, sa gh’hu mia tri voti agh n’avro du.
Scena 2
Marcella – Maria – Luigi – Selvino
SELVINO – (Entrando) Permesso, buongiorno. (Lo salutano)
LUIGI – Oh brau ch’at sé che Selvino ch’at presenti Marcella na nostra amiga, cl’è candidada a li elesiun.
SELVINO – Piacere, me su al biulch. (Si danno la mano)
MARCELLA – Molto lieta, sal ša lu chi vutà a li elesiun?
SELVINO – Parchè a gh’è i’elesiun?
MARCELLA – Certo.
SELVINO – Cusa gontia da digh, me su sempar in dla stala, al su mia.
MARIA – Nuatar Selvino agh doma al votu, dagal anca te.
LUIGI – Bisogna Selvino.
MARCELLA – Questa l’è la mè pubblicità. (Gli da la sua pubblicità elettorale)
SELVINO – Ben sa gh’è da dagh al votu, me gh’hal dagh.
MARCELLA – Oh finalmente an qualdun di vostar amich ch’al capes quel.
LUIGI – Brau Selvino.
MARCELLA – Al sa cume vutà né?
SELVINO – Certu, varda chestu l’è l’esempio. (Mostrando il biglietto che ha appena ricevuto)
MARCELLA – Ohh brau, ma che biulch inteligente ca ghi.
MARIA – Ah ma l’om scelt giöst.
MARCELLA – Alura pös andà, quindi i voti ades iè dventà tri.
LUIGI – Eh l’è vera.
MARCELLA – Alura arvedas e grasie. (La salutano)
SELVINO – Arvedas siura e la staga tranquila che pena gh’hu temp a vaghi in posta.
MARCELLA – Cosa centra, cosa val a fa in posta?
SELVINO – A spedì la cartulina cla ma dat.
LUIGI – Ma at gh’è mia da spedila.
SELVINO – Induva la porti alura?
MARCELLA – La sarà mia n’epidemia ah Luigi? Pusibul che nisun a sapia cume vutà.
LUIGI – No, ma Luigi l’è mia stöpid, al sa cuma fa.
MARCELLA – A starom a vedar, arrivederci. (Esce salutata)
LUIGI – Sculta Luigi quand a t’andarè a vutà varda cuma at gh’è da fa cun cal bigliet le, èt capì?
SELVINO – Ma va ca dormi mia me vè, pütost su gni a div che in dla stala su bèla sistemà cun al mè lèt, varda a stagh da papa. Però ades am piasares purtagh anca la stuva.
MARIA – Ma valà la stuva.
LUIGI – Varda che la stuva in dla stala l’è periculusa.
SELVINO – Ben ma stagh atenti, insoma sa vöi metam sö an cafè, u fa brustulì na qual feta ad pulenta.
MARIA – Ma ades a vöt metar sö casa in dla stala?
SELVINO – Ma la stala l’è la mè vita, u fin rinuncià a spusam.
MARIA – Sares mèi ch’at gh’esi na dona alura.
LUIGI – Infati, la Grasiela ta tl’è fata scapà, ades chi vöt catà. (Entra Caterina)
Scena 3
Maria – Luigi – Caterina – Selvino
CATERINA – Permes. (Entra con una valigia a rotelle)
MARIA – Avanti Caterina.
LUIGI – (Avvicinandosi a Selvino) Andresla ben chesta Selvino?
SELVINO – Chi ca le, ta schersarè mia l’am magna föra töt a valisi.
MARIA – Caterina th’at sé mecanisada.
CATERINA – Se vè, no parchè am fa mal al bras a forsa d’andà in gir cun dli valis.
MARIA – Alura at sè ancor in partensa?
CATERINA – Certu, talsè ca gh’hu da fa patini.
LUIGI – E induva vèt a sta?
CATERINA – Varda gh’hu pensà tant e . . .
MARIA – Ta gh’è pensà talment tant ca ta th’al ricordi pö.
CATERINA – Al so inveci, second te pareci la valis sensa savì induva andà, oooh, at vedrè che ades am gnarà in ment.
LUIGI – (Spingendo Selvino verso Caterina) Vè Caterina, va che Selvino al sa induva at gh’è d’andà.
CATERINA – Ah se.
SELVINO – Ma . . .
LUIGI – Dai Selvino cumpagna la Caterina.
MARIA – Forsa Selvino.
CATERINA – Se dai cumpagnum, Tira te la valis. (Luigi cerca di far capire a Selvino di accompagnarla nella stalla)
SELVINO – (Prendendo la valigia) Ah, ma me at cumpagni, varda at porti in an bèl apartament.
CATERINA – Grasie, almen an qualdun cam iöta a fa strada, però sta atenti, parchè cal la ca diseva ca sevi Caterina Caselli, quand al ma acumpagnà a la stasiun par andà a Sanremo. . .
MARIA – A pruposit cum’èla andada po?
CATERINA – A ma gninte, la mes so la valis in sal treno e me su restada šo, al treno l’è partì e atseta u pers la valisa.
MARIA – Ma valà.
SELVINO – Ben ma ades a gh’homa mia da fa tanta strada. (Salutano ed escono)
LUIGI – Vè chisà che la Caterina finalmente la cata al gnal giöst.
MARIA – Puvreta, cun la sclerosi cla gh’ha, agh völ an qualdun cha gh’ha staga adre, Selvino al pudria andà ben.
LUIGI – L’è andà mal cun la Grasiela, sperom cla vaga ben cun la Caterina.
MARIA – Se ma al la purtarà mia in dla stala dabun?
LUIGI – Magari agh pias anca le andà in dla stala. (Entra Graziella)
Scena 4
Luigi – Maria – Graziella
GRAZIELLA – Parchè!? Parchè Selvino le dre andà in dla stala cun la Caterina?
MARIA – Grasiela te mia vulì andà cun lu, alura ades agh va la Caterina.
GRAZIELLA – Ad sicur, figurat se me a vaghi in dla stala, pu al ma dat anca dla vaca.
MARIA – Varda ch’am la det anca a me, gh’hu fin dat an sciafun, ma però in fond lu al dis acse, ma al völ mia ufendar.
GRAZIELLA – Alura ades cusa duvres fa?
LUIGI – Ah cara te mia vulì squasà la cua.
GRAZIELLA – Vè! Va ca su mia na vaca par squasà la cua! Lasa le valà!
MARIA – A gh’evat atar da digh? (Rivolta a Luigi)
LUIGI – Va che la Caterina la gh’ha mia la spösa sota al nas vè.
GRAZIELLA – Valà ca l’è l’è sul na sclerotica cla sa gnanca induva la sta ad casa.
MARIA – A vöi gnanca pensà cusa iè dre a cumbinà ades in dla stala.
LUIGI – Va che Selvino al tegn la stala mèi che na casa, l’impurtant ch’al meta mia i vestì dla Caterina in na qual grepia, parchè la smana pasada a Selvino li vachi li gh’ha magnà tri pèr ad mudandi.
CHIUSURA SIPARIO
(VOCE: TRE GIORNI DOPO)
RIAPERTURA SIPARIO
Scena 5
Gino a seguire Luigi
GINO – (Entra in scena arrabbiatissimo andando su e giù per la stanza) Ma vardè Signur sa spöl fa na roba dal genar! Robi da mat! Luigi! Luigi! Va cusa l’è andà a fa me fiöl! (Entra Luigi)
LUIGI – Al su ša parchè at sé rabì.
GINO – Ma varda che delusasiun ca gh’è le föra! Va che tort ca ta mè fat, ta mè mia vulì ascultà? Dopu töt quel ca tevi det, e te a tl’è fat listes. Propria stamatina intant ca sevi al mercà, par mia ca veda.
LUIGI – Insoma l’era da fa dai, ades gh’om püsè tera e anca püsè comuda da lavurà e fa men fadiga.
GINO – Te inveci at fè mia fadiga a fa al semo! Anca tu muier cume te, cl’at fa ragiunà a la sversa, sensa i mur a cunosci gnanca pö la mè curt!
LUIGI – Te vest che ades però a gh’è na bèla distesa ad tèra, an bèl culp d’och.
GINO – Alura scusa ma te i’och thag i’è in dal cul! Par mia vedar cuma l’è brot ades, sensa li pianti, sensa al stradèl, par cuma l’era bèl prema.
LUIGI – Se ma ades basta, l’è inotil ca ta sbraià.
GINO – At gh’è rasun, l’è inotil sbraià, parchè cun n’ignurant cume te an val mia la pena! Però sta di fatto che ades li pianti li gh’è pö, al stradèl l’è sparì, an stradèl cl’era le da tanti da ch’iani, che töti quei dla nostra famiglia ia sempar rispetà, te tè ruvinà töt, te e cl’ignuranta ad tu muier! (Esce)
LUIGI – Oh che esagerasiun, gnanca es masà an qualdun. Vacca miseria, in fond cli pianti le i’andava tiradi via. (Entra la moglie dalla porta interna)
Scena 6
Luigi – Maria
MARIA – Vè, va cu sentì cusa a det tu padar.
LUIGI – Ah ma u sentì anca me.
MARIA – No ma al ma dat a dl’ignuranta.
LUIGI – E alura cusa agh fagh me, at sé cuma al la pensa, l’era d’an rabì. (Suona il telefono, Luigi va a rispondere)
LUIGI – Pronto -. . . Chi? Ah Gerardo, cusa gh’èt? Come? Cusa dit insoma? Va che la casa la gh’è ancor. (Rivolto a Maria) L’è Gerardo cal cata pö la nostra casa. Ah ma sat serchi al stradèl al gh’è pö, bisogna cat vegna dentar da la strada basa èt capì? . . . eh va ben, ciao. Che robi l’è n’ura cal girava sö e šo e catava mia al stradèl par vegnar dentar.
MARIA – Che imbambì, ades al gnarà a cuntasan n’atra dli sui. (Entra Caterina)
Scena 7
Luigi – Maria – Caterina
CATERINA – Permesso. (Si salutano) Vè, ma cuma faghi andà föra dla curt? Gh’è pö stradèl.
LUIGI – Ades a gh’è al stradèl dla banda dla barchesa.
CATERINA – Ah, va ben alura a vaghi, gh’hu d’andà in Cumun a fa al cambi ad residensa, a pruposit che nomar a gh’ala la stala?
LUIGI – Ma scusa la stala la gh’ha mia al nomar civico, pu in dla stala a gh’ha sta li vachi.
CATERINA – Ben alura la va ben anca par me, parchè stanot u fat la vaca!
MARIA – Cusa dit Caterina, gh’èt mia vargogna?
CATERINA – Vè ma al sèt cusl’è ca spetavi me.
MARIA – E tè mia pers temp.
LUIGI – Però scusa, ma ades vöt andà dabun in dla stala?
CATERINA – Va ch’at seri sta te a dimal, che Selvino am cumpagnes via, e ades a vaghi a fa al cambi ad residensa. (Si appresta ad uscire entra Selvino)
Scena 8
Luigi – Maria – Caterina – Selvino
SELVINO – Permes, Caterina tu pö vest sevi preocupà, ades ca tu catà a vöi pö perdat.
CATERINA – Ma sevi che. (Si abbracciano) Ades Selvino as lasom pö, u fin büta via töti li valis, ades u catà al post giöst, vaghi pö in sun sit.
SELVINO - Me su cuntent cat piasa sta in dla stala, me e te a fom na bèla copia.
CATERINA – Se caru al mè Selvino.
LUIGI – Va che cine ca soma andà a invià.
MARIA – Almeno om fat n’opera di bene.
SELVINO – Sculta Luigi ades ca gh’è po gnanca an mur, induva a vaghi a fa al sunin me dop mesde?
LUIGI – At catarè n’atar post.
SELVINO – N’atar post? Mei d’andà sota l’ombra d’an mur, culgà in sl’erba fresca agh né mia. Me am pianševa al cör a vedar quand i ia cavava sö, e gh’hu da dit che tu padar al gh’eva rasun da di da lasai sta.
MARIA – Th’at metat anca te Selvino ades.
LUIGI – Te Luigi pensa a fa al biulch, che quel ca foma nuatar a gh’ha mia d’interesat.
SELVINO – A ma fè pör quel cagh ni voia, però sa gh’hu da di an parer me al dighi.
CATERINA – Brau Selvino, va che lu l’è an biulch, ma al gh’ha la testa ca funsiuna ben vè.
LUIGI – Ooh, quasi cume la tua.
SELVINO – Andom ades Caterina, te va in Cumun e me a vaghi in dla stala ca ma speta al Gino. (Si salutano ed escono)
MARIA – Va se ades a gh’om da vigh du ca sta in dla stala. Ades cla va in cumun i la turà par mata, insoma gh’è nisun ca sta in dla stala. Te ta gh’è dat anca al sugeriment, che ades i sé tacà cume do calamiti.
LUIGI – A ma fom prest anca a dagh al sfratu.
MARIA – Certu al sfratu, parchè gh’èt al cuntrat d’afit par sta in dla stala? (Suona il campanello d’ingresso, Maria va ad aprire a Gerardo)
Scena 9
Luigi – Maria – Gerardo
GERARDO – Finalmente u catà al stradèl par vegnar dentar, certu chi fat na bèla rivolusiun, am dispias però. Vuatar al si mia ma sota al prem mur vers la strada u basà Gina Lollobrigida.
LUIGI – Oh questa dla Lollobrigida l’è növa.
MARIA – Natra püsè grosa a gl’èt mia?
GERARDO – Alura ades th’al cunti, parchè lu mai deta a nisun: an de d’ista sevi dre vegnar a ca a pe, e propria le di fronte al stradèl as ferma an machinun, vedi sta dona, subit lu mia cunusida parchè la gh’eva i’uciai da sul, ben la ma dmanda la strada par Mantua, me a gla spieghi, dopu vedi cla gh’ha cald, alura gh’hu det: ma siura la vegna la sota al mur cla s’rinfresca an po. Subit la det da no ma dopu l’è gnida, e quand la sé presentada mè gni an culp. Insoma as metom sota al mur, e le la fa: “Come si sta bene, che bèl fresco sotto questo gelso”. Insoma la taca a ciciarà cla ma fin cuntà töta la storia dla su vita.
LUIGI – Ma pensa te.
GERARO – Ben quand dopu la fa par andà via, l’am vegn visin e l’am basa.
MARIA – Al sarà sta an basin in sla guancia.
GERARDO – Ma qual, ma na roba, la sera tacada cl’as distacava pö, anca parchè mudestamente me a basi an gran ben.
MARIA – Ah l’è vera.
LUIGI – Come l’è vera?
MARIA – No, no, am su sbagliada, a m’al su imaginà.
LUIGI – Ben cum’èla finida sta storia cun Gina Lollobrigida.
GERARDO – E’ sucès ch’as ved ca gh’era an futografu cal gh’ha stava adre, e la mia fat na futugrafia giösta intant ch’as basavum. Insoma l’è andà in sa töti i giurnai, av ricurdev mia?
LUIGI – Ma dai Gerardo, me u mai senti na roba acse.
MARIA – Gnanca me.
GERARDO – Ma no, l’è vera, in su giurnai di titulun: “L’amore mantovano di Gina Lollobrigida”, “Il misterioso amante della Lollobrigida”. Par furtuna che in dla futugrafia, me a sevi girà da schena e alura ma cunusì nisun, e lu mai det, anca parchè sa gneva savil mè muier.
MARIA – Ma che storia, la par fin vera.
GERARDO – L’è vera, l’è vera, e ades meti ca ripasa la Lollobrigida induva la porti ca gh’è pö gnanca an mur?
LUIGI – A ma at gh’è dli bèli speransi, ades dopu tanti ani la ripasa par te.
GERARDO – A ma me gh’hu sempar sperà, magari ades a breve, la vegn dentar da cla porta le. (Entra Graziella)
Scena 10
Gerardo – Luigi – Maria – Graziella
GRAZIELLA – Permes. (Saluta)
GERARDO – Ecu, èt vest! Gina alura at sé turnada!
GRAZIELLA – Ma qual Gina, a ghi dat da bevar la vostra grapa?
SELVINO – Eh magari fos par quel.
GERARDO – Ma th’at ricordat mia quand a soma andà sota al mur e dopu as som basà appassionatamente.
GRAZIELLA – Varda l’unica volta ca su andada sota an mur appassionatamente, l’è sta parchè la ma scapava.
GERARDO – Th’at ricordat mia c’at ghevi cal machinun.
GRAZIELLA – Machinun? A pruposit ades la in sla strada in fond induva gh’era al stradèl a gh’è an machinun ca sagueta andà sö e šo, gh’è sö na dona, u mia capì chi l’è la gh’ha i’uciai da sul.
GERARDO – Ah se, ma alura l’è la Gina! At sé mia te, l’è ca la! (Esce di corsa) A vagh subit prema cla vaga via!
MARIA – Che mat, vè al ta tolt par Gina Lollobrogida.
GRAZIELLA – Magari, atseta Selvino al sares gni insiem a me, inveci cl’è andà cun la Caterina.
LUIGI – Scultum me, l’è mèi atse.
MARIA – Ve via dad la valà cat meti sö an cafè Gina Lollobrigida. (Ironicamente)
LUIGI – Al bevi anca me. (Entrano nell’altra stanza, poco dopo dalla porta d’ingresso entrano Selvino, e Gino)
Scena 11
Gino – Selvino
SELVINO – Gino, alura tè vest né che pulisia ca gh’è in dla stala.
GINO – Ah sé, quasi quasi agh vegni sta anca me, parchè a fagh na fadiga a supurtà mè fiöl cal capes gnint e me nora cl’è ancora pes, te vest che dan ch’ia fat.
SELVINO – Sl’è par quel a gh’è al post anca par te in dla stala.
GINO – Sentat šo valà che ades li vachi iè a post.
SELVINO – A iè a post se, ecome sa iè a post. (Si siedono sorridendo)
GINO – Sculta, la Caterina alura ades èla cun te in dla stala?
SELVINO – Se, se, a stom propria ben. (All’improvviso entrano dalla porta interna Luigi, Maria e Graziella molto preoccupati)
Scena 12
Gino – Selvino – Luigi – Maria – Graziella
LUIGI – Ma i mia vest cus’è sucès?!
GINO – Cosa?
LUIGI – Ma gh’è töti li vachi in mes i camp!
SELVINO – Ah ma al som.
MARIA – E stè che sentà!
GINO – Certu.
LUIGI – Senti che robi.
GINO – Va che li vachi iè mai stadi atse ben.
SELVINO – Cari li mè vachini, cuma li sgod, incö li fa na bèla pasegiadina.
LUIGI – Ma dai andom ch’as de na man a purtali dentar, la smana quen li va al macèl.
GINO – Ma andè, andè vuatar.
MARIA – Ben ma alura fè aposta, chisà cuma ia fat a scapà dla stala.
SELVINO – Ma chisà.
LUIGI – Andom nuatar dai.
MARIA – Se, l’è mèi ch’as miscioma. (Escono Luigi e Maria)
GRAZIELLA – Te Selvino ch’at pias tant li vachi, at sé gnanca bun da das na man.
SELVINO – Apunto parchè am pias li vachi ca stagh che.
GRAZIELLA – Ma la sa le, pian ca vegni anca me a dav na man. (Esce)
SELVINO – Che prescia da binà li vachi chi gh’ha, pensà ca iè mai stadi atse ben, liberi cuma iè mai stadi in töta la vita.
GINO – At sicur, iè stadi sempar seradi in na stala, ligadi a la cadena, sfrutadi fin a l’os e pu li mandoma al macèl, almen li faga na giurnada liberi da movas cuma li gnà voia, ansi speri cli vaga pusè luntan pusibul a godas töta la libertà cli völ.
SELVINO – L’è vera, avres mai credì, èt vest cuma li saltava, cuma i’era cuntenti, ia fin cambià l’espresiun a d’ioch, cari li mè vachini, varda speri che na qualdona i la cata pö e la möra da vecchiaia.
GINO – Se, e ades ch’igh cora adre, chi capesa cusa völ di perdar quel, anca se i mè bei mur am ia porta po indre nisun. Parchè as gh’ha mia da capì che li pianti i’è impurtanti anca par la nostra salöt, anca par difendar al nostar teritorio, la nostra tèra. Varda cusa al ma fat mè fiöl, dim cuma as fa a sta ben?
SELVINO – At gh’è rasun, a glu det anca me a tu fiöl, ma sculta ma èl tu fiöl?
GINO – Se l’è mè fiöl, l’è mè fiöl, ma l’è mè nora la nedra dal šögh, quela l’è stada la disgrasia che mè rivà in casa. Quanti ricordi da chi mur le, am vegn in ment quand andavi da pütlet cun me madar a sfuià e druvà li foi par i cavaler, e quanti volti so e šo da cli pianti a šugà, sensa parlà da cla bel’ombra chi fava d’istà. Eh am sa che al mond che dre rivà caru al mè Selvino, al fa mia pö par me. Me i ma insegnà vivar in n’atra manera, cun tant rispet par la natura e quel cla da, rispet par la roba ch’as gh’ha, ades inveci i fa prest a bütà via, butà via a töti li maneri.
SELVINO – At gh’è pran rašun Gino, sèt che me par esempi u ša cambià tri manach dal rasch, e al legn a su andà a töl lunga al rival, quindi sé fat sensa cumpran uno nov.
GINO – Al so Selvino, al so c’at sé in gamba e tla pensi cume me, però at vedi cume dre andà li robi, e i gh’ha al curagiu anca da ciamal prugres.
SELVINO – E cuma as pudres ciamal alura?
GINO – As pudres ciamal in tanti modi: avidità? Ingordigia? Ignoranza? Stupidità? gh’han sares dli paroli par cuma ciamal.
SELVINO – Alura ades a sé restà pö gninte Gino?
GINO – Eh no, (Prendendo dalla tasca interna della giacca una foglia di gelso)
Varda, par an qualdun a vurà di gnint, ma par me la völ di tant, par quel ch’hu salvà cla foia che da mur, e la tegnarò par sempr cun me che in sal cör.
FINE