Al Signur in dl'ort

 

 

AL SIGNUR IN DL’ORT

 

 

2013

Gabbiana – Goito – Pur – Pieve di Ledro – Molina di Ledro

 

Personaggi:

 

Quinto Madasi – Proprietario azienda agricola

Rinalda Bassi – Moglie di Quinto

Olivia Madasi – Sorella di Quinto

Bianchina Rossi – Vicina di casa

Riccardo Baroni – Vicino di casa

Adriano Mori – Direttore di banca

Rita Madasi – Zia di Quinto

Bigio Carnevali – Bifolco

 

L’eredità lasciata dal padre, mette in crisi la stabilità della famiglia Vareschi, agricoltori nella campagna mantovana degli anni settanta. Il lascito ha privilegiato quasi esclusivamente il figlio maschio, lasciando alla figlia solo l’orto situato dietro l’abitazione. L’anomalo testamento crea contrasti, anche con altre persone che in un qualche modo sono coinvolte nella vicenda. Un colpo di scena ribalta la situazione, con gravi ripercussioni economiche da superare. La soluzione sembra drasticamente irrisolvibile, quando . . .

PRIMO ATTO

Scena 1

Quinto – Rinalda - Olivia

(la scena è vuota poi dalla porta d’ingresso entrano Quinto, Rinalda e Olivia)

QUINTO – Oh ades se ca su püsè tranquil.

RINALDA – L’è sta brau tu padar, in dal testament al sé ricurdà da töti.

OLIVIA – Oh, as ved come al sè ricurdà da töti.

QUINTO – Parchè th’al mia lasà quel anca a te.

OLIVIA – Certu, a me al ma lasà l’ort, vuatar inveci la casa e la tèra!

RINALDA . Ben ma lu at sé cuma l’è, lu l’è n’om, cusa vulevat pretendar.

OLIVIA – A ma certu, pü te l’è mèi ch’at tasa che mè padar at sevi sul buna ad rufianal.

QUINTO – Cumincè mia ades né! Pü Olivia va cha t’è sentì cusa gh’era scret in dal testament, gh’è scret che te, visto ch’at sé mia spusada at pudrè sempar sta che in ca nostra, quindi sta mia fa tanti tragedi.

RINALDA – Che sfurtuna. (girandosi dall’altra parte)

OLIVIA – Ma valà! Mè padar puvret la fat na roba sbagliada, me sontia mia su fiöla cume te, parchè al fat na diferensa acse? Cusa vöt cha m’an faga me a dl’ort.

RINALDA – Varda che al de d’incö l’ort l’è indispensabile, ecome.

OLIVIA – Ben alura foma cambi, me av daghi l’ort e vuatar am de al sit.

RINALDA – Eh ma as pöl mia cambià li decisun dal pupà.

OLIVIA – Senti vè, ades al la ciam anca pupà, rufiana!

RINALDA – Parchè cusa gh’è? Pu te th’at sé gnanca spusada e at gh’è mia fiöi

OLIVIA – Parchè te th’agh né tanti di fiöi.

RINALDA – Ben as sa mai . . .

OLIVIA – As sa mai? Ma s’at gh’è quasi an pe in dla fosa.

RINALDA – Vè!

QUINTO – Ma dai Olivia.

RINALDA – E’t sentì cusa ma det tu surèla?

QUINTO – U sentì, e l’è ura ca laseghi le töti do! Va ben! L’è inotil rabis!

OLIVIA – Eh no! Inveci gh’hu töt al dirito da rabim! (esce dalla porta interna arrabbiata) Gh’hu al dirito va ben! Atar chè!

RINALDA – Ades con cla storia che gavroma na sulfra cuntinua in casa.

QUINTO – E cusa pos fagh, fin ades som sta insiem, e starom ancor insiem.

RINALDA – Se ma cun la fola a dl’eredità sèt mia cuma l’andrà adre, pudresla mia fas na camara in dl’ort?

QUINTO – Ma dai sta gnanca dili dli robi dal genar . . . però, sèt cla sares gnanca na bröta pensada. (ride)

RINALDA – Apunto, cusa tu det.

QUINTO – Na caslina cun camara da let, an cusinin, an bagn, atse dopu gh’è po discusiun. (suona il campanello d’ingresso ed entra la vicina di casa Bianchina)

Scena 2

Quinto – Rinalda - Bianchina

QUINTO – Avanti.

BIANCHINA – Permes, ciao. (anche loro la salutano) Alura cum’èla andada?

RINALDA – Che curiusa ch’at sé Bianchina.

QUINTO – Scumeti ch’at sevi dadre ad la stala aspetà cha gnesum a ca.

BIANCHINA – Ma no, cusa dit, se casu sevi da dre a la butulèra, po va ca su mia gnida  che par savì li vostri robi, su che però stamatina si andà par via a dl’eredità, è imagini sia andà töt ben no?

QUINTO – Certo cl’è andada ben.

RINALDA – Cuma vulevat cl’andes?

BIANCHINA – No parchè tu padar . . . al ma dseva sempar: Fa chestu, fa cl’atar, che quand a murarò am ricordarò da te. Me alura agh favi sempar di piaser, agh davi na man, po al si ben anca vuatar.

QUINTO – Ah ma al su, gh’hu idea ch’an n’abia ciavà a d’iatar cun cli prumesi le.

BIANCHINA – Vuresat di ch’al ma ciavà?

RINALDA – Varda te Bianchina, sal ta lasà gnint.

BIANCHINA – Ma propria gnint, gnanca l’ort?

QUINTO – No quel al la lasà a mè surèla.

RINALDA – E nuatar al sa lasà la casa e la tèra, töta l’azienda insoma.

BIANCHINA – Oh ma che diferensa cla fat, l’Olivia l’è restada sul cun an pögn ad tèra.

RINALDA – Va cl’è mia tant an pögn ad tèra, l’è an bèl toch, agh na sta šo di coli.

QUINTO – Pü mè padar al gh’ha lasà l’ort parchè al seva cuma le agh pias andagh a dre, sunmà, d’acquà, cata sö la vedura.

RINALDA – Par le l’è an divertiment, e l’è anca cuntenta.

BIANCHINA – Oh ades an parlè cume sl’es catà al Signur in dl’ort, rispet a quel chi eredità vuatar l’è gnint.

QUINTO – Oh ben, va che comunque l’è mia che ades la parom via, le la sta sempar che cun nuatar, me padar chestu al la specificà ben.

RINALDA – Insoma som sempar töta na famiglia.

BIANCHINA – Som töta na famiglia ma me u eredità gnint.

QUINTO – Ma te at sé mia dla famiglia.

BIANCHINA – Ma valà, su sempar che in ca vostra.

RINALDA – E alura völ di ca tsè dla famiglia? Am sa pütost che te at sia gnida sul par interes.

BIANCHINA – Eh no cara! Me su sempar gnida par amicisia, propria cuma sa fos öna dla famiglia e tu suocero gh’hu sempar fat di piaser, püsè che te ch’at sevi la nöra! E questa l’è la ricumpensa! (esce sbattendo la porta).

RINALDA – Ben ma èt vest?

QUINTO – Las rabes quand sagh dis la vrità in facia.

RINALDA – Cuma as fa a pretendar che tu padar agh lases quel.

QUINTO – Me padar l’era furb vè, cun cla scusa le, am piaser da un, an piaser da n’atar, tanti robi atseta agh ieva a giaba.

RINALDA – Al ià ciavà töti.  (suonano alla porta d’ingresso, Quinto va ad aprire)

Scena 3

Quinto – Rinalda – Riccardo

QUINTO – Vöt vedar cl’è an qualdun atar che gni a sentar li nuvità par al testament. (apre a Riccardo)

RICCARDO – Ciau.

QUINTO – Oh Riccardo, ve dentar, (poi rivolto a Rinalda) Chestu l’è natar vè da quei ciavà.

RINALDA – Ciau Ricardo.

RICCARDO – Vè ma quela che pena gni föra ad ca tua l’è partida in bicicleta cla pareva Bartali vè.

QUINTO – Ma lasla perdar ca le.

RICCARDO – Me pasavi dad che, e cuma sevi abituà cun tu padar, che sal gh’eva quel da sistemà, me al cuntentavi sempar sensa dmandagh gnint, talsè me am pias, e al faghi sensa interes.

QUINTO – Al so ch’at né fat di mesterulin.

RINALDA – Ah pruposit da mesterulin, l’è quasi mesdé l’è mei ca vaga a parcià da disnà, parchè tant mè cugnada ades las sarà serada sö in la su camara, at salot Ricardo. (esce dalla porta interna)

RICCARDO – Ciao Rinalda, ah l’Olivia la sé serada sö in camara?

QUINTO – Om pena fni da fa na discusiun. (si siedono)

RICCARDO – Magari par questiun d’eredità.

QUINTO – Brau, propria par quel.

RICCARDO – Su mia par cosa i discüs, ma par me tu surèla, visto cla sé gnanca spusada, la pöl ciamas fortunada a sta che cun vuatar, la propria catà al Signur in dl’ort.

QUINTO – Varda al Signur su mia, ma l’ort la la catà dabun.

RICCARDO – Parchè?

QUINTO – Parchè me padar al gh’ha lasà l’ort in eredità.

RICCARDO – Ah, al gh’ha lasà l’ort, l’è mia par casu ch’al m’abia numinà anca me in dal testament?

QUINTO – Se vè al th’a numinà anca te.

RICCARDO – Ah se! D’altronde cun töti i piaser ca gh’hu fat, talsè ch’am diševa sempar: quand a morarò am ricordarò da te.

QUINTO – Al sé ricurdà se.

RICARDO – E dim cusa m’al lasà?

QUINTO – Ma gnint al ta lasà.

RICCARDO – Come gnint!?

QUINTO – Al ta numinà in dal testament, al ta ringrasià, ma al ta mia lasà gnint.

RICCARDO – Ma pensa te, alura am sa ch’al ma ciavà.

QUINTO – Ma parchè? Te tè sempar det ch’at piaseva fa di lavursin, atse sensa interes.

RICCARDO – Se ma tanti volti am fagh anca pagà, tu padar inveci a gh’hu mai dmandà gnint.

QUINTO – Alura al ta ciavà.

RICCARDO – Me speravi che almen am lases in eredità la Bianchina.

QUINTO – La Bianchina? Cusa centra la Bianchina, l’era mia ad mè padar. (ride)

RICCARDO – Sl’è mia vostra da chi vöt cla sia.

QUINTO – Ma cusa dit insoma? Cusa centra la Bianchina.

RICCARDO – La centra, la centra ecome, l’è atse na bèla vaca.

QUINTO – Vè quel at l’è det te nè, pü sl’at pias atse tant fat avanti e va digal.

RICCARDO – Eh se, fa anca al spiritus, tant urmai am la mia lasada.

QUINTO – Sculta pütost sa gh’hu ad bisogn da fa an qual mester a vet ancor?

RICCARDO – A vegni se, ma stavolta andoma a paga oraria.

QUINTO – Oh paga oraria, al masim at paghi in natura, an qual pumdor, an qual sigulot, an po ad salata . . . (in quel momento entra Olivia che ha sentito quel che ha detto il fratello e lo interrompe)

Scena 4

Quinto – Riccardo – Olivia

OLIVIA – Va ca tu sentì vè! Li verduri ad l’ort d’ora in avanti a gh’hu da savil me induva la va gh’hu sul l’ort ades, a vöt purtam via anca quel?

QUINTO – Ma l’era par Ricardo sal gneva a fas an qual mester.

OLIVIA – Sarà mèi cha th’al paga e ad bisaca tua.

RICCARDO – Se la gh’ha rašun, l’è mèi ca th’am paga s’at vö ch’at faga quèl.

QUINTO – Sinò eventualmente püdria ricurdat in dla mè eredità.

RICCARDO – Cus’èl? Mi bèla ciavà na volta, vöt ch’am faga ciavà n’atra volta.

OLIVIA – Lasè le ades da tirà man ancor l’eredità ch’am vegn al nervus.

RICCARDO – Te almen tu padar al ta lasà l’ort.

OLIVIA – Apunto parchè al ma lasà l’ort, cunfrunt a quel ch’al gh’ha lasà a mè fradèl.

QUINTO – Sta mia tacà a menà la pulenta ades, in dla vita bisogna esar bun da cuntentas.

RICCARDO – Me par esempi am sares cuntentà dla Bianchina.

OLIVIA – Cusa centra quela cun l’eredità ad me padar?

RICCARDO – Parchè tu padar al seva cl’am piaseva, e speravi cha mla lases a me, in sal cumudin a gh’hu fin la su futugrafia.

OLIVIA – Ma te at sé mia giöst, cuma fèt a di dli robi dal genar.

QUINTO – A glu det anca me, a su mia cusa al sé mes in testa.

RICCARDO – Se ades fè finta ad mia capì, ma ricordev che d’ora in avanti sa gavrì ad bisogn da quel bisogna pagal né.

QUINTO – Va ben, al pagarom.

RICCARDO – Arvedas, ciau. (lo salutano ed esce)

OLIVIA – Riccardo al gh’ha al servèl che dre perdar la strada.

QUINTO – A se, pü al gh’ha mia dat dla vaca anca a la Bianchina, second me da quand al sé cagà ados in mesa a la gent a la fera dli Grasi, l’è sta pö quel.

OLIVIA – L’è vera am ricordi, mai cha gh’es da vegnagh a tu muier an cagot dal genar.

QUINTO – Lasa sta la Rinalda par piaser.

OLIVIA – Parchè gontia da lasala sta, le ades l’as vanta e l’am tös in gir parchè al pupà al ma lasà sul l’ort. Va a fa na casa in dl’ort l’am dis.

QUINTO – Ma valà, va cla schersa vè.

OLIVIA – Se però sat fösi unest th’am daresi metà da quel ca tè eredità.

QUINTO – Eh no! (alzandosi) As pöl mia! Quel che scret in dal testament as pöl mia cambial, iè li decisun dal pupà.

OLIVIA – Valà at sé sul n’ingurd.

QUINTO – Va che me tu mia dmandà la metà ad l’ort.

OLIVIA – Che furb ch’at sé, certi discurs at gavresi gnanca da fai, th’am pari gnanca mè fradèl, d’altronde spusà cun cla farfaluna dla Rinalda at pudresi gnanca esar divers.

QUINTO – Ancor cun mè muier ta glè?

OLIVIA – Se, e a la tu farfaluna th’agh di anca cla meta pö pe in dl’ort, e che quand la gh’ha d’andà al cèsu la fa al gir da cl’atra banda dla barchesa, dad le la pasa pö, digal pör.

QUINTO – Oh töt ch’al gir le par andà al cèsu, ma dai.

OLIVIA – Li robi li sta acse ades. (suona il campanello d’ingresso)

QUINTO – Va a vedar chi gh’è valà.

OLIVIA – No caru, la casa l’è tua e at vè a versar te.

QUINTO – Oh anca quel. (Quinto apre alla zia Rita)

Scena 5

Quinto – Olivia – Rita

QUINTO – Sia, at sé rivada finalmente!

RITA – Permes, ciau pütèi. (entra con valigia e borse varie, la salutano) Scusèm, sontia in ritard par la funeral da mè fradèl?

QUINTO – Caru mio, atar che ritard, l’è ša an mes cl’om purtà via al pupa.

RITA – Scusè, scusem tant, su gnida al püsè prest pusibul, gh’evi tanti robi da sistemà prema da vegnar via, ma vuatar stè ben?

OLIVIA – Oh a stom benisim (ironicamente)

RITA – Meno male.

QUINTO – Quanta roba ch’at gh’è adrè.

RITA – Quel cha gh’hu cavà a purtà in sa, al rest al riva la smana quen.

QUINTO – Qual rest.

RITA – Ma al rest da töta la mè mubilia.

OLIVIA – E parchè portat in sa la mobilia sia?

RITA – Parchè a vegni sta che cun vuatar. (Olivia e Quinto si lasciano andare ad esclamazioni, colti di sorpresa da questa decisione presa dalla zia)

RITA – Ben cusa gh’è, va che al puvar mè fradèl, am diseva sempar che sal fos mort prema lu, al m’avres lasà la su camara da lèt, e visto che par furtuna . . . ciuè vulevi di che purtrop l’è mort, me esaudesi al su desideri, quel cla lasà scret in sal testament?

QUINTO – Varda che  in sal testament a gh’è scret gnint.

RITA – Se ma al su me comunque, e visto che propria du mes fa su anca andada in pensiun, cusa vot ca faga la da par me a Milan, par šunta gh’hu anca da pagà l’afet.

QUINTO – Quindi at gavresi gnanca intensiun da pagas l’afet.

RITA – Ma se dai, som sempar töta na famiglia.

OLIVIA – Oh n’atra vè, ca som töta na famiglia, ma te th’at le deta e a th’at tl’è fata.

RITA – Ma vardè ch’av pos dav na man che in casa, me par esempi am pias andà a dre l’ort e . . . (interrotta da Olivia)

OLIVIA – Quel th’al tochi gnanca par schers!

RITA – Oh, cusa gh’è, a tl’avrà mia lasà in eredità me fradèl. (ride)

OLIVIA – Gh’è mia tant da redar, parchè l’è propri acse.

QUINTO – Al pupà al gh’ha lasà l’ort.

RITA – Vedat, me inveci a bini la camara ad mè fradèl, ma scultem la Rinalda induv’èla? La sarà mia morta anca cale né?

OLIVIA – Ma magari.

QUINTO – No la gh’è la gh’è. (guardando male Olivia)

RITA – Che sfurtuna, no vulevi di che sla fos morta magari a gla cavavi a ciapà al su funeral, almen uno. . . (ride)

OLIVIA – Cha l’è la mor mia sia th’al digh me, ades cla eredità po, l’è fin ringiuvanida.

(entra Rinalda)

Scena 6

Quinto – Olivia – Rita – Rinalda

RINALDA – Ma sa gh’è la sia Rita.

RITA – Ciau Rinalda, l’è gnida bèla vècia atar che ringiuvanida.

RINALDA – Cus’èl?

QUINTO – Ma gnint, sta mia scultala.

RINALDA – Ben cume mai che Rita?

RITA – Su gnida par al funeral da mè fradèl, ma li ša purtà via.

RINALDA – Eh ma par forsa.

RITA – Al so, su me cha su in ritard.

OLIVIA – L’è in ritard e cun na bèla nuvità.

QUINTO – La sia la pensà da vegnar sta che in dla camera da mè padar.

RINALDA – Cosa?! Ma chi la det?

RITA – L’è sempar sta al desideri ad mè fradèl caru, e voi mia tradil.

RINALDA – Me am risulta mia na roba acse, parchè quand al parlava da te, al diseva töt atar.

RITA – Quand al ma scriveva am la diseva sempar, quindi me a voi mia andà a cuntra la su vuluntà.

RINALDA – Ma no, n’atra da supurtà in casa Quinto me la voi mia né!

OLIVIA – Alura sares me cl’atra bröta vilana?

QUINTO – Vè! Ades basta! Lasè le töti do cl’è mèi, parchè sa saguitè acse che as pöl pö vivar!

RITA – At gh’è rašun Quinto, me ades a vagh a metar la mè roba in dla camara.

OLIVIA – Ma sia . . . (interrotta da Rita)

RITA – No, no, ma sta mia disturbat, su induva gh’è la camara, fagh a la svelta atseta su šo giösta par disnà. (esce nella porta interna)

OLIVIA – Ben ma va che robi, l’è cum’è parlà an mur, la fa quel cl’agh na voia, non capisce niente!

RINALDA – Propria cume te, si töta na rasa.

OLIVIA – Ve! Va che me ti daghi du sciafun!

RINALDA – Prova s’at gh’è al curagiu!

QUINTO – Basta né! (dividendole, perché Olivia era andata verso Rinalda)  Andè d’acordi, vlu bèla det! Ades lasè le! Ma va che robi! Agh mancava sul me sia, cla gh’ha atar da fa che vegnar sta che, m’andè da via al cul töti! (entra nella porta interna)

RINALDA – Culpa tua vè!

OLIVIA – No l’è culpa tua!

RINALDA – Ma valà cara la mè Olivia, sares mèi ch’at gh’esi da catat al tu braccio di ferro, chisà cha th’at calma an po.

OLIVIA – Te at sé sul na stupiduna! Sul quel at sé! At gh’è sul da vergugnat. (esce dalla porta interna)

RINALDA – Ma va che tipo, ades l’è gelusa parchè la eredità sul l’ort, cusa vöt ch’agh faga me, par cla sia culpa mia. D’altronde su padar la pensà ben da lasà al sit al me om e a me, ca som cuma mandal avanti. (dalla porta d’ingresso entra il bifolco Bigio)

Scena 7

Rinalda – Bigio

BIGIO – (entrando) Permes, pos vegnar dentar.

RINALDA – Ve dentar Bigio.

BIGIO – Ciau, töt a post ? Töt tranquil Rinalda?

RINALDA – Oh varda gh’è mai sta na calma atse.

BIGIO – Mèi, mè talsè né cusa su gni a fa.

RINALDA – Certu ch’al so, cuma vöt ca faga a mia savil, ch’at gnevi che ancor da pütlet.

BIGIO – L’è vera me a vegni che a gratà al furmai su mia da quanti ani, sevi propria an pütin e me padar al fava al biulch che prema da me. Ma sèt che se na qual volta a gla cavi mia a vegnar  stagh fin mal e la not a dormi gnanca.

RINALDA – Alura prema ca ta staga mal a vagh a tö al furmai e la rašura.

BIGIO – Comunque töt a post né?  Töt tranquil?

RINALDA – Se, se. (esce dalla porta interna)

BIGIO – Se töt a post töt tranquil, ch’as senteva dli sbraiadi, ca pareva chi vules das a dli curtladi, i völ cuntamla a me, ohh su mia nasì ier vè. (rientra Rinalda con grattugia e formaggio)

RINALDA – To vè.

BIGIO – Grasie Rinalda, a ma stufarò mai da ringrasiatat.

RINALDA – A ma gninte, buna gratada.

BIGIO – Grasie, comunque töt a post, töt tranquil?

RINALDA – Se töt a post, e lasa le da dmandamal sclerotic.(esce dalla porta interna)

BIGIO – Eh me su sclerotic, va che da ca mia as sent  töt, atar che töt a post töt tranquil, a gh’è dli barofi sempar, ades po cun la facenda dl’eredità, ciao bambina. (si appresta a grattugiare, canticchiando) Grata grata al furmain, grata grata pian pianin e ogni tant an magni an tuclin.( dall’esterno si sente Rinalda)

RINALDA – Vè Bigio th’at sé lavà li man nè?

BIGIO – Vacca miseria, sa iu lavadi, stamatina prema da munšar.

RINALDA – E basta?

BIGIO – Ma valà, ogni dies minù am ia lavi.

RINALDA – Ah meno male.

BIGIO – Se, figurat se me am lavi li man ogni dies minù, oh ma schersom (canta). Grata grata al furmain, gratal gratal pian pianin, e ogni tant an magni an tuclin. . . (entra in scena Quinto)

Scena 8

Quinto – Bigio

QUINTO – Val che al nostar grataröl, at perdi gnanca an de né?

BIGIO – Li tradisiun bisogna mantengli Quinto.

QUINTO – Se, ma an qualdun al dis ch’at sé mat.

BIGIO – Ma las chi diga, sculta ma sèt cu cunusì tu sia, ben l’è propria simpatica.

QUINTO – Ma quand a l’èt cunusida?

BIGIO – Ma prema, l’è gnida in dla stala, la sé presentada, la ma dmandà chestu, cl’atar, la cuntà töti li vachi ca gh’è in dla stala.

QUINTO – Come la cuntà li vachi?

BIGIO – Se vè, la vulì cuntali, ansi ma sèt ca pensavi ch’agh fös 42 vachi, inveci iè 43,

QUINTO – Come 43?

BIGIO – Se vè, as ved che a Milan iè püsè brau a cuntà da nuatar.

QUINTO – Ma lasa le.

BIGIO – Comunque la ia cuntadi parchè la dis che ades l’è padruna anca le.

QUINTO – Ma quala padruna! La pöl andà a spusgnoli la sia Rita cla gh’ha gnint da ciucià. (si appresta ad uscire dalla porta interna)

BIGIO – L’impurtant Quinto le ca sia töt a post, töt tranquil.

QUINTO – Oh, töt a post e töt tranquil, qui si naviga in acque tranquille. (esce)

BIGIO – Se acque tranquille, ca gh’è an mar agità, cun dli gueri, ades po che rivà su sia, vöt ch’al sapia mia me. (torna a cantare) Grata grata al furmain, gratal gratal pian pianin, che ogni tant an magni an tuclin. . . l’è pran bun chal grana padano che, i dis ca su mat, an magni an bèl tuclin töti i de, che in n’an a farà almen vintisinch chili, a me su mat, lor vè iè mat. (canta) Grata grata, al furmain, gratal, gratal pian pianin, parchè ogni tant an magni an tuclin. . .

 

FINE PRIMO ATTO

 

* * *

 

SECONDO ATTO

 

Scena 1

Rita – Olivia

(La scena è vuota, subito dopo entra piano piano dalla porta d’ingresso la zia Rita con in mano dei pomodori, chiude piano la porta e camminando lentamente verso l’altra porta, ma dietro di lei improvvisamente si apre la porta d’ingresso e compare Olivia).

OLIVIA – Induva vèt?!

RITA – Ah? (spaventandosi)

OLIVIA – E’cu ch’im ciava i pumdor e dopu ti vè a magnà in camara da lèt.

RITA – Quai pumdor?

OLIVIA – Quei ch’at gh’è in man.

RITA – Oh cuma at sé, to i tu pumdor.

OLIVIA – Anca quei ch’at ghè in bisaca.

RITA – Ma quala bisaca? (guardandosi) Ah ma varda induva gh’ho na bisaca. To at darò anca questi.

OLIVIA – E sta pö insugnat da purtam via dal roba in dl’ort.

RITA – Varda ca fagh anca me part ad la famiglia ades.

OLIVIA – A parte sia che nisun a ta ciamà a vegnar a fa parte dla famiglia, e in ogni casu l’ort l’è sul mio.

RITA – Ben ma gontia mia dirito da vigh quel anca me, su sempar tu sia.

OLIVIA – Se ma sta mia pensà da vegnar che a fa la padruna.

RITA – L’è mia ca me sia gnida che a fa la padruna, però a gh’hu sempar a dli bèli pruposti, par esempi gh’hu ša det a Bigiu certi robi da fa in dla stala, e lu al ma anca ringrasià,  parchè lu al ma sculta, pu l’è anca n’om simpatich. (entra Quinto)

Scena 2

Rita – Olivia – Quinto

QUINTO – Vè sia, te l’è mei che in dla stala at meta pö pe, cusa at sèt insugnada da fa metar la musica in dla stala.

RITA – Ben ma al sèt mia che cun la musica li vachi li fa püsè lat.

QUINTO – Ma che stupidada èla chesta?

RITA – Va cl’è mia na stupidada, pü gh’hu det a Bigiu che quand al muns bisogna ch’agh parla a li vachi, che lor iè cuntenti e li fa püsè lat.

QUINTO – Se ades Bigiu al parla cun li vachi.

OLIVIA – E’li chesti li tu bèli pruposti?

QUINTO – Ma par piaser sia, lasa le da digh a dli robi atse al biulch che dopu lu al ia fa dabun.

OLIVIA – Alura sa fos vera, as pudria parlà a li galini, atseta li fa püsè ov.

RITA – Vuatar ach credarì mia, ma av n’acursarì che quel ca dighi l’è vera, va ch’av va mai ben gnint  né! Te Olivia at sé gnida bèla acida, al sèt?

OLIVIA – A ma sa th’la sé mia, in cla ca che it fa dventà.

QUINTO – Ades a tirat föra ancor la storia dl’ort?

RITA – Ah ma quel po, su andà tö suquanti pumdor, la ia vulì indre.

OLIVIA – Certo, l’èt gnamò capì che l’ort l’è mio! (esce)

RITA – Ma va cusa am toca sentar.

QUINTO – Cusa vöt ch’agh diga, l’ort la la eredità, l’è te cha tè eredità gninte e th’at sé impadrunìda dla camara da let da me padar, èl mia ura ch’at  turna a milan, che che dal casin a gnè ša sé.

RITA – Ma schersat, va sa turni a Milan, che me a stagh da papa che da vuatar. (entra Rinalda)

Scena 3

Quinto – Rinalda – Rita

RINALDA – A ma l’è comuda vè.

RITA – A vlu ša det, mè fradèl mal diseva sempar, l’è che vuatar a gli töti cun me, cusa ontia fat da mal ? . . . (si mette a singhiozzare uscendo dalla porta interna).

QUINTO – Le l’as met a sigà atseta l’at ciava a cla manera le.

RINALDA – Se ma sa ma stöfi varda ch’agh ciapi töta la su roba e a gla böti in curt. (suona il campanello d’ingresso e Quinto va ad aprire)

QUINTO – Valà che gh’è sul da purtà pasiensa.

Scena 4

Quinto – Rinalda – Bianchina

QUINTO – Oh Bianchina, ve dentar. (entra e saluta)

RINALDA – Speri cl’at sia pasada né, ch’at sé andada via rabida cl’atra volta ch’at sè gnida.

BIANCHINA – Par forsa cuma as fa a mia rabis cun te.

RINALDA – Oh, ades l’è culpa mia.

QUINTO – Vè Bianchina ma sèt ca gh’hu da dit na roba cha tha t’imagini gnanca.

BIANCHINA – Che magari tu padar al ma lasà quel?

QUINTO – Se at piasares, no l’è che gni Ricardo, th’al cunosi no?

BIANCHINA – Oh.

QUINTO – Ben, al sèt cha th’agh piasi.

BIANCHINA – Come?

QUINTO – Se vè, pensa ch’al vuleva che mè padar at lases in eredità a lu, ma l’è mat ch’al le.

BIANCHINA – Ah se, va ben che a tu padar gh’hu fat tanti piaser, però sevi mia at su proprietà, cusa gh’è saltà in testa a ch’al la.

QUINTO – Pü la det na roba, ma quela pos mia dital.

BIANCHINA – Oh cusa sarà mai, dimal .

QUINTO – No, no.

RINALDA – Se propria at vö savil, la det ch’at sé na vaca.

BIANCHINA – Cosa?

QUINTO – Però na bèla vaca.

BIANCHINA – A me? Ma ca la fat! Ades quand am capita a tir agh pensi me a lešagh al befèl. Pütost me su gnida a vedar sa püdevi tö an po ad salvia in dl’ort.

QUINTO – Sat vö andà in dl’ort è a tuo rischio e pericolo.

RINALDA – L’è mei ca ta gh’ha dmanda a l’Olivia, scultum me.

BIANCHINA – Che fola de. (suonano all’ingresso e Quinto va ad aprire a Riccardo)

Scena 4

Quinto – Rinalda – Bianchina

QUINTO – Ah la völ gnanca ca gh’andoma nuatar. Ciao Ricardo, brau ch’at sé che ca gh’è öna ca gh’ha da parlat.

RICCARDO – Oh chi gh’è ca völ parlam. (entrando)

BIANCHINA – Su me vè!

RINALDA – Ades Ricardo bisogna ca ta spiega parchè te det cha la Bianchina l’è na vaca.

BIANCHINA – Propria, quel a vöi savì.

RICCARDO – Certo cl’è na vaca, na gran bèla vaca,

BIANCHINA – Vè ma cuma th’at permetat!?

RICCARDO – Parchè? Ma va cl’è vera, ma i vest che pèt cla gh’ha, par me l’è la mèi vaca ca gh’è.

BIANCHINA – Ades at lasi le né da ufendum!

RICCARDO – Ma cusa centrat te?

BIANCHINA – Parchè me su mia na vaca èt capì.

BIANCHINA – Ah ben alura gninte, pensavi ca tha gl’esi cun me.

QUINTO – Alura l’è öna dli vachi ca gh’om in dla stala c’at vulevi che mè padar at lases in eredità?

RICCARDO – Certo, che culpa gontia me Bianchina se te at gh’è al n’om ad na vaca.

OLIVIA – Oh ades.

RINALDA – Vè Bianchina am par fin ch’at dispiasa da esar pö na bèla vaca.

BIANCHINA – Che stöpida ch’at sé.

QUINTO – Vè, me al nom ad li vachi cha gh’hu in dla stala i su gnanca, ch’ìèl chal seva ca gh’era öna ch’as ciamava acse.

RICCARDO – Basta cha ta gh’ha dmanda a Bigiu, me u sperà pran tant che tu padar am la lases in eredità cla vaca le, ma urmai al masim l’unica Bianchina ca gh’è restà l’è a do gambi. (ride)

BIANCHINA – Redi, redi, at fè tant al spiritus, che me digh ch’at sé mai sta cun na dona.

RICCARDO – Te alura at sé mai stada cun n’om.

QUINTO – A gh’ì l’ucasiun par cumincià alura.

BIANCHINA – Ma lasa le.

RINALDA – Ma dai cusa aspetè a metav insiem du bigulun.

BIANCHINA – Ma chi cun chal le.

RICCARDO – Ma chi cun cla le, (la guarda)  però varda, me stasera a vaghi a Casteldari a magnà an bèl risòt cun al puntèl, sat vö vegnar, a pasi a töt.

BIANCHINA – Ma cherasa, me a vegni a magnà al risòt cul puntèl cun te, ma valà . . . (mentre si appresta ad uscire) ta speti a li ot, e sta mia fam aspetà (esce)

RINALDA – Oh èt capì Ricardo?

RICCARDO – Ma . . . no, ma gontia d’andà a töla?

QUINTO – Ma se Ricardo ta gh’è ciapà cun la Bianchina, quindi sat pö mia vigh la vaca a quatar gambi, almen at gavrè quela a do. (ride)

RICCARDO – Vè ma ades a gh’hu ša al penser.

RINALDA – Oh ma cusa th’at preocupat, at duvresi esar cuntent.

QUINTO – Gontia d’acumpagnat caro?

RICCARDO – Ma valà gh’hu mia ad bisogn . . . però cuma as fa andà a tö na dona a ca sua?

QUINTO – Oh cuma as fa, ades a gh’è d’andà a scöla, ma insoma at vè davanti a casa, at ve šo dla machina e at suni al campanèl.

RICCARDO – At parla na roba facile? E se al campanèl al funsiuna mia.

RINALDA – Al campanèl ch’at gh’è in dla testa al funsiuna mia.

QUINTO – Dai Riccardo, dasmesiat, chisà cla sia la volta buna.

RINALDA – Cun dli tacadi dal genar, figuromas al dop sena, cha su mia cume al pöl esar.

RICCARDO – Ah par quel stè mia preocupav cha gh’hu an stomach ca digeresi töt.

QUINTO – Nuatar som dre parlà da n’atar dop cena.

RICCARDO – Ah su mia, second me fnì la sena, bevi an cafè, pagom e l’acumpagni a ca.

QUINTO – Brau, e se quand a tla porti a ca, le magari la ta dmanda d’andà in ca sua a bevar an digestivo?

RICCARDO – Ah ma agh digh da no, tu bèla det ca gh’hu an stomach da fèr, a digeresi töt.

RINALDA – Ma che furb ch’at sé, tè propria capì töt.

RICCARDO – Né.

QUINTO – Sculta Ricardo, metoma inveci che la Bianchina l’at ciama in ca parchè la fa fadiga a digerì e la gavres bisogn d’an masagin, te cusa fèt?

RICCARDO – Ben ma vuatar am metì davanti tanti da cli robi, cusa vöt ca faga, sa fös an fisioterapista pudria anca fagal an masigin.

QUINTO – As trata da atar masagin Ricardo, serca ad capì, as fa sensa esar fisioterapista.

RICCARDO – Ah ma th’al di te, quel at sé furb, meti ca sbaglia a metar la man, magari agh la meti pusè sö o püsè šo . . .

QUINTO – Ma l’è al sul bèl Ricardo, fidat da me, varda ch’at sé dabun an casu patologico.

RICCARDO – Vè mi ša stufà cun i vostar discurs, vuatar stè tranqui che me su bun da rangiam, atar chè, ciao as vedom prest. (esce salutato)

QUINTO – Prema a gh’ha mela prublemi, ades as rangia.

RINALDA – Varda second me agh pias püsè la Bianchina ca gh’è in dla stala.

QUINTO – At sicur, pu quela al gavres gnanca da purtala föra a sena. (ride)

RINALDA – Che imbambì.

QUINTO – Al sumiglia mia a me at sicur. (ride)

RINALDA – Sta mia tant redar ch’at durmevi ben anca te.

QUINTO – Eh me, alura th’at sé dismengata töt. (entra di corsa dalla porta interna Olivia)

Scena 5

Quinto – Rinalda – Olivia

QUINTO . Oh induv’èt at se ad cursa?

OLIVIA – Gh’è Ricardo cl’è dre ciavam i suchet. (ed esce veloce dalla porta d’ingresso)

RINALDA – Pensavi fos dre brušà l’ort.

QUINTO – Ricardo al sa mia cusa al va a cuntra a ciavà quèl in dl’ort. (avvicinandosi alla finestra per guardare).

RINALDA – Cun l’ort tu surèla l’è dventada an general.

QUINTO – Se, generale del cavolo.

RINALDA – Va che cl’atar de era gni la vècia piruna, cl’era sempar abituada a vegnar tö quèl, ben la la vesta e la gh’è cursa adre cun la sapa. (rientra Olivia con le zucchine)

OLIVIA – Ma varda che robi, i mia vest vuatar che Ricardo l’era in dl’ort.

RINALDA – Visto cl’è tuo, vardatal te al tu ort.

OLIVIA – Alura giösta par quel, tu bèla det ch’at gh’è da lasà le da pasà par al me ort quand at vè al cèsu.

RINALDA – Ancora at ve adre.

QUINTO – E’l mia ura cha tla fnesa.

OLIVIA – Ah ma la sares comuda, vuatar chi binà la casa e utanta biulchi ad tèra, me mè restà na pèsa ad tèra, a gh’hu mia al dirito da di la mè rašun? La dighi, ecome sal dighi (rientra)

RINALDA – Tlu det me che ades cla fola che la fnes pö.

QUINTO – Oh ma an certu punto cusa vöt ch’at diga, lasomla di e basta. (entra Bigio)

Scena 6

Quinto – Rinalda – Bigio

BIGIO – Permes, pos vegnar dentar.

QUINTO – Ve dentar dai. (si salutano tutti)

RINALDA – L’è prest par gratà al furmai.

BIGIO – No vè, l’è an bèl urari, ma che a gh’è töt a post, töt tranquil?

RINALDA – Certu ca gh’è töt a post.

BIGIO – Meno male.

RINALDA – Th’an daro a tö al furmai. (esce)

BIGIO – La gratarola anca né, am racumandi, ch’al grati mia cun li man.

RINALDA – Eh certu.

QUINTO – L’impurtant a l’è che li man a th’agh iabia lavadi, th’iè lavadi né?

BIGIO – Certu, tlu bèla det ancor.

QUINTO – No parchè sinò ch’al furmai gratà le th’al cunsi ben.  (Rinalda rientra)

RINALDA – E’cu che Bigio, buon divertimento.

BIGIO – (sedendosi) Grasie Rinalda par me l’è propria an divertimento.

QUINTO – Th’at diverti cun poch.

BIGIO – Par me invece l’è tant vè, cusa vöt ch’at diga. (suona il campanello d’ingresso)

QUINTO – Va a versar te valà. (Rinalda va ad aprire e si presenta un signore distinto con una valigetta)

Scena 7

Quinto – Rinalda – Bigio – Adriano

RINALDA – Buongiorno.

ADRIANO – Buongiorno, cercavo il signor Quinto Madasi.

RINALDA – A l’è che, al vegna dentar. (entra salutando tutti, presentandosi e dando la mano).

QUINTO – Su me.

ADRIANO – Signor Quinto devo parlare con lei di questioni economiche.

QUINTO – Ah se, ma ch’ièl lu?

ADRIANO – Sono il nuovo direttore della Banca Agricola del paese, e devo informarla sul conto del suo defunto padre.

QUINTO – Ah u capì, m’as senta. (accomodandogli premurosamente la sedia pensando di ereditare anche dei soldi)  Me padar al diseva poch e gnint, par quel me su gnanca cuma al sia mes sta cunt.

ADRIANO – Sono qui per questo, ma posso parlare in libertà, il signore è un vostro parente?

BIGIO -  (che già aveva iniziato a grattugiare il formaggio) Oh püsè d’an parent, mia da quei siur però.

QUINTO – Ma che parent a sèt te Bigio? Però al pöl parlà ca gh’è mia prublemi.

RINALDA – As vegn in ca da quand l’era pütlet.

BIGIO – E grati al furmai, e lu siur töt a post, töt tranquil?

ADRIANO – Come?

BIGIO – Oh ma l’è an po surd chal bancher che.

RINALDA – Agh faga mia casu.

ADRIANO – Scusate ma ci sono altri famigliari?

QUINTO – Se, gh’è mè surela e mè sia.

ADRIANO – Sarà meglio che le chiama, così diamo a tutti l’informazione.

QUINTO – Va ben, li ciamat te Rinalda?

RINALDA – Mal vulentera, ma ia ciami. (esce)

ADRIANO – Sta grattugiando grana padano?

BIGIO – Eh se, me comunque a grati töt né siur, grana padano, parmigiano reggiano, l’emental . . . (interrotto da Adriano).

ADRIANO – L’emental?

BIGIO – Se se, ansi na volta u fin pruvà a gratà al furmain verd.

ADRIANO – Il Gorgonzola?

BIGIO – No lu gratà che, mia a Gorgonzola.

ADRIANO – Una bella impresa.

BIGIO – Ah ma al su, u fat sö na pastruciada, an taculament.  (ride)

QUINTO – Quindi sta mia lamentat si dis ch’at sé mia giöst.

BIGIO – Ma valà. (rientra Rinalda con le altre due donne, Adriano si alza e le saluta presentandosi)

Scena 8

Quinto – Bigio – Adriano – Rinalda – Rita – Olivia

ADRIANO – Bene, allora adesso che ci siamo tutti, posso iniziare. . . (interrotto da Bigio)

BIGIO – Pian, e li vachi, li lasoma in dla stala Quinto?

QUINTO – Ma cusa dit Bigio, lasa le che chal siur che al gh’ha mia temp da perdar.

BIGIU – Va ben agh pensarò dopu me a digal.

ADRIANO – Non mi dirà che parla alle mucche?

BIGIO – Certo siur, am la insegnà le, digal anca te Rita, che quand a parli a li vachi li fa püsè lat.

RITA – Se l’è vera, presta as tucarà a tö a d’iatar bidun.

ADRIANO – Veramente?

BIGIO – Se vè, ansi ades che ch’iatar bulch iè gni a savil, im copia töti.

QUINTO – Ades basta Bigiu cun cla storia che e sentom cusa al gh’ha da di chal siur che.

ADRIANO – Interessante però, comunque veniamo a noi, come ho già detto al signor Quinto, sono qui per informarvi sui beni del suo povero padre. (Estraendo dei fogli dalla sua valigetta)

RITA – Mè fradèl!

RINALDA – Mè suocero!

OLIVIA – Mè padar!

BIGIO – Al mè padrun!

ADRIANO – Bene, allora adesso vi illustrerò sulla sua situazione bancaria. (Adriano a questo punto si ferma e continua a ticchettare sulla tavola, guardando seriamente  tutti presenti)

BIGIO – Al sè incantà vè?

ADRIANO – No, eh che mi trovo un po in imbarazzo, e stavo pensando come potervelo dire, sapete il povero Luigi era molto riservato riguardo la sua situazione bancaria.

QUINTO – Ah ma al su, lu al fava li robi sensa dim gninte.

RITA – Ades su curiusa da savì che patrimoni gh’è, parchè ad precis a sé mai savì.

ADRIANO – Be non è che abbia delle belle notizie da darvi, immagino non sappiate che sull’abitazione e sul fondo agricolo c’è un’ipoteca? (silenzio assoluto, dopo aver sentito quello che Adriano ha appena detto, mentre Bigio continua a grattare guardando tutti cercando di capire perché sono rimasti ammutoliti)

BIGIO – E’l mèi ch’am ferma da gratà?

QUINTO – Ma  . . . ma, come?

RINALDA – N’ipoteca?

ADRIANO – Suo padre aveva chiesto tempo fa un grosso prestito, ipotecando la proprietà, ad oggi questo prestito non è stato restituito e di fatto tutta l’azienda è di proprietà della banca.

QUINTO – Dla . . . banca? Ma töt?

ADRIANO – (guardando le carte che ha in mano) Si, si, la casa, i campi, la stalla. . .

BIGIO – Lu det me cha gh’era da ciamà anca li vachi.

QUINTO – Ma dai.

ADRIANO – Però c’è una parte dietro la casa, mi sembra sia l’orto, quello non rientra nell’ipoteca, quindi rimane di vostra proprietà.

OLIVIA – Ciuè mio!! To vè!

RINALDA – Ma cum’è pusibul?

RITA – Ma cuma as fa a mia savì gnint Quinto? Vuatar a durmì ben in cla ca che.

BIGIO – Eh l’è vera.

QUINTO – Va che tu fradèl al ma mai det gnint, e in banca al gh’andava sul lu, la mai vulì ca gh’andes me.

ADRIANO – In pratica l’azienda è della banca agricola, almeno fino a quando non sarà restituito tutto il prestito dovuto.

RINALDA – Ma quanti soldi saresi?

ADRIANO – Sarebbero, anzi sono sessanta milioni. (Tutti fanno esclamazioni di sorpresa e disappunto)

QUINTO – Sesanta miliun  . . .

OLIVIA – Che magunsin da mandà šo vè.

ADRIANO – Pertanto vi invito a restituire il debito contratto da vostro padre, perché altrimenti la banca per recuperare i soldi potrebbe vendere l’azienda.

BIGIO – Al ma scusa siur, a gh’è l’iputeca anca in sal biulch?

ADRIANO – No, cosa dice, questo non è possibile. (raccogliendo le sue carte) Vi lascio questo documento che descrive tutta la vostra situazione, vedrò fra qualche giorno di portarvi l’eventuale programma mensile di pagamento per restituire il debito.

QUINTO – Ma varda che robi, pensavi da binà ad iatar bèsi inveci . . .

BIGIO – Inveci tè binà na pesa da redar.

QUINTO – Su mia cume me padar la püdì fa an mester dal genar, sensa dim gninte, pu chi soldi le cusa ial druvà da fa, induva èi andà a fni?

ADRIANO – Lo so, però conoscendo suo padre non c’è neanche da meravigliarsi per quello che ha fatto, chiedo scusa ma adesso devo andare, vi saluto, arrivederci. (tutti lo salutano, rimanendo poi silenziosi e preoccupati)

BIGIO – Pos andà avanti a gratà al furmai Quinto?

QUINTO – Ma cusa vöt ca m’interesa al furmai! Et mia sentì cusa la det chal la, e te ta ma dmandi da cuntinua a gratà al furmai!

RINALDA – Alura ades a gh’om pö gnint parchè  l’è töt ad la banca.

BIGIO – E me am pagarà la banca?

QUINTO – Ma dai Bigio, pütost ades bisogna che sercoma töti insiem da risolvar ch’al prublema che.

RITA – Ah ma cuiombrici.

OLIVIA – Varda me gh’hu gnint da risolvar, tè sentì cusa la det ch’al la, me a gh’hu al mè ort e quel am la porta via nisun, gh’è sö nisuna ipoteca, par al rest av rangiarì vuatar, a se, a voi vedar ades. (esce)

RINALDA – Che solidarietà tu surèla.

QUINTO – Te sia, vistu ch’at sé che in ca nostra, th’as darè na man né?

RITA – Varda propria stamatina a pensavi, che magari . . . sav dagh fastidi, su gnida che cun tanti pretesi, alura avria pensà par fav an piaser e turnà a Milan, ansi ades a vagh subit a fa la valis. (esce)

RINALDA – Ma sia. . .

QUINTO – Ma varda che furba de.

RINALDA – Gh’è sta la ritirada, l’è na mandula sul nostra da risolvar Quinto.

BIGIO – Sculta Quinto, ma la tredicesima am la det ancor?

QUINTO – Bigiu lasa le! In an mument atse, te ta ma dmandi s’at dagh ancor la tredicesima, ma va da via al cul!. (esce)

RINALDA – Ah ma at sé propria dur né Bigio, at capesi gnint! (esce)

BIGIO – Come capesi gnint? Va se me capesi gnint, im cunus mia chi le. L’è mèi ca fnesa da gratà al furmai. (canticchia e poco dopo entra Rita intenzionata a tornare a Milano, con alcune cose da portare via)

BIGIO – Vè Rita at vurè mia turnà a Milan dabun?

RITA – Ma certu cusa cusa vöt ca staga che  a fa, (avvicinandosi) che gh’è aria da strin.

BIGIO – Da strin? (annusando) Me senti gnint.

RITA – Ma no serca ad capì Bigio, che gh’è da tirà föra di besi, alura l’è mèi ca turna a Milan.

BIGIO – Ma valà, induva vöt andà, ma ve a sta a ca mia, su da par me, cusa vöt andà a Milan, ve a sta cun me.

RITA – A sta cun te?

BIGIO – Cun me se, dai ve via. (alzandosi)

RITA – Ma, chisà cusa i dirà dopu.

BIGIO – Ben ma las chi diga, cus vöt scultà quel ca dis la gent.

RITA – Va ben, alura pruvom.

BIGIO – Andom alura dai, at vedrè che da me gh’è töt a post e töt tranquil.

RITA – Ah se, staroma a vedar. (l’aiuta nelle cose che aveva, ed escono)

 

FINE SECONDO ATTO

 

* * *

TERZO ATTO

 

Scena 1

Quinto a seguire Rinalda e Riccardo

(Quinto cammina pensieroso avanti e indietro per la stanza poi entra Rinalda)

RINALDA – Dai lasa le Quinto da pensagh.

QUINTO – Cuma as fa, quand at casca ados na roba dal genar.

RINALDA – Al so ben, ma dai l’è mia na bröta malatia.

QUINTO – Eh e alura, sa pensi po che mè sia l’è andada sta cun al biulch, e mè surèla l’è dre fas an bargot, par andà a sta in dl’ort, ia fat atse a la svelta andà via töti, fin Ricardo as fa pö vedar.

RINALDA – Ah ma quel, as rangiarà, cusa s’interesa nuatar. (suona il campanello d’ingresso e Rinalda va ad aprire a Riccardo)

RINALDA – Varda gh’evum paura ch’as fos pö vedar, inveci.

QUINTO – Oh at capirè.

Vrinalda – Ve dentar Ricardo. (Riccardo entra e saluta)

QUINTO – L’è an po ch’at vedom mia Ricardo, imagini cha t’avrè sentì anche te cusa sé sucès?

RICCARDO – Certu clu sentì, e ades cusa fev?

QUINTO – Cusa vöt ca foma, ades gh’oma da tirà föra sesanta miliun.

RICCARDO – Vaca miseria! A gh’è da gratas in testa mia poch.

RINALDA – Eh, e töt in sli nostri spali.

QUINTO – Però cuma dis mè muier a vöi lasà le da pensagh, dim pütost, sèt andà po föra cun la Bianchina?

RICCARDO – Certu ch’agh su andà, ecome, e te Quinto ta t’imaginerè gnanca che quel ca ta m’evi det l’è sucès dabun.

QUINTO – Ah se.

RICCARDO – Se, se, ma töt precis identich, uguale a cume t’evi det te.

RINALDA – Alura cuntas.

RICCARDO – Om fnì da magnà al risot cun al puntèl, tra l’altro l’era propria bun, va che la Bianchina in du e du quatar la na fat föra du piat!

QUINTO – Alura at gh’evi interes a purtà a sena la Bianchina ca gh’è in dla stala.

RICCARDO – Ben pu som gni via, e quand som rivà davanti a casa sua la fa: a vegnat dentar a bevar an digestivo? Me gh’hu det: No vè, a gh’hu an stomach da fèr me, a gh’hu mia ad bisogn. Alura le la dis: Me inveci farò fadiga a digerì, vet a fam an qual masagin. No, gh’u det, a voi andà a metar li man dla banda sbagliada.

RINALDA – Oh ma chisà.

RICCARDO – Alura gnint dopu a speti cla vaga šö ad la machina, aspeti an po, ma che la va mia šo, aspeti n’atar po, ma che gnint, ma scultum te cusa avresat fat?

QUINTO – At sicur andavi a bevar al digestivo.

RICCARDO –  Ben me alura gh’hu det: Ma vèt mia šo? Le la fa: No aspeti che an qualdun am daga an basin. An basin!  A gh’hu det, ma chi vöt ch’agh sia ca pasa st’ura, l’è ša tardi, che ades a pasa nisun a dat an basin. Alura sèt cusa la fat?

QUINTO – Am l’imagini.

RICCARDO – L’è andada šo a dla machina sbatendo la purtèla e l’è andada in ca sensa salutam.

QUINTO – Agh credi ben, am par ch’at vegna da natar mond.

RICCARDO – Ma qual atar mond, lu mia ufesa, cus’ontia fat da mal?

RINALDO – Sat capesi mia cli robi che Ricardo, l’è inotil ca stoma che a parlà.

RICCARDO – Va che me capesi, ecome sa capesi, vè ma sèt clu pö vesta, li vesta vuatar?

RINALDA – No le l’è an po cl’as fa pö vedar né Quinto?

QUINTO – La gira al largo anca le. (suona il campanello d’ingresso) Oh chi gh’è? A Vöi vedar nisun, par fin chi faga a posta a vegnar in ca mia.

RINALDA – Ma dai, almen as cambia discurs e par an po at lasi le da pensà. (va ad aprire a Bianchina)

Scena 2

Quinto – Rinalda – Rinalda – Bianchina

RINALDA – A ma l’è la Bianchina, ve dentar. (Bianchina entra e saluta poi quando si accorge di Riccardo)

BIANCHINA – Oh va chi gh’è vè, Alen Delon.

RICCARDO – Chi?

RINALDA – Dai Ricardo fat avanti.

BIANCHINA – Ma qual avanti, sa sevi cl’era che a gnevi gnanca.

QUINTO – Vè rangev vuatar par li vostri robi, me agh nu ša bastansa da pensà, ve via Rinalda.

RINALDA – Se dabun, va cusa as toca ad fa. (i due escono e Bianchina e Riccardo rimangono soli)

BIANCHINA – Am lasev che da par me?

RICCARDO – Ma at sé mia da par te, ach su anca me. (Bianchina non risponde facendo finta di non sentire, allora Riccardo ripete quello che ha detto) Agh su anca mè Bianchina m’èt mia vest?

BIANCHINA – Me u vest sul n’och.

RICCARDO – Ah ma alura tè sentì, at sé mia surda.

BIANCHINA – No caru, a su mia surda e pü agh vedi ben.

RICCARDO – Ma sa ta m’evi det ch’at ghevi bisogn da metat i’uciai, parchè th’agh vedi poch.

BIANCHINA – Par vedar la tu facia da stöpid l’è ša bastansa.

RICCARDO – Oh ma sèt ancor rabida, cusa tontia fat insoma? Va ca tu mia fat gninte.

BIANCHINA – Gnint, apunto par quel.

RICCARDO – Va ca tu anca pagà la sena.

BIANCHINA – E cusa völ di, pütost sèt cusa gh’è da di, che te at pias püsè la Bianchina ca gh’ è in dla stala.

RICCARDO – Ma chi? Ma no, ben . . . però, pos mia gnanca dat tort.

BIANCHINA – E’cu al sevi me! Alura sèt cusa at dighi: Va da via al cul te e la tu vaca! (esce arrabbiata)

RICCARDO – Oh cuma at sé, Bianchina turna indre, va ca schersavi. Ma varda cla mè scapada ancor! Su pö cusa pensà, che pü l’am pias anca . . . stom mia esagerà però, certo mia cume la Bianchina ca gh’è in dla stala nè, quela insoma . . . (rientrano Quinto e Rinalda)

Scena 3

Riccardo – Quinto – Rinalda

QUINTO – Vè Riccardo t’èla scapada n’atra volta?

RINALDA – Cusa gh’èt fat stavolta?

RICCARDO – Ma gnint, l’è andada via sbatendu anca la porta.

RINALDA – Sé anca sentì.

RICCARDO – Sul parchè mè scapà da di ch’am pias püsè la Bianchina ca gh’ì in dla stala.

QUINTO – Ah ma th’agh l’è propria in dla pansa cla vaca le.

RICCARDO – Ah, sl’am pias de, l’è na gran bèla vaca.

RINALDA – Cuma as fa a digh na roba dal genar Ricardo?

QUINTO – Sculta Ricardo, cambiandu discurs, vulevum dmandat . . . (interrotto da Riccardo)

RICCARDO – No vè! Sta mia dmandam di bèsi.

QUINTO – Vacca miseria, ta mè gnanca fat finì al discurs, alura pos gnanca dmandati?

RICCARDO – Tu ša rispost prema ch’at faga la dmanda.

RINALDA – Va ca ti doma indre né, at pö fidat.

RICCARDO – Ah ma me am fidi, van daghi mia, al masim pos cumprà la Bianchina, quela ch’at gh’è in dla stala né.

QUINTO – Ah ma tla vendaria, ma pos mia, l’è ad la banca.

RICCARDO – Se ma la banca la sa mia quanti vachi at gh’è in dla stala, pu ades varda a vaghi a vedla.

QUINTO – Atseta th’hat löstri i’och.

RINALDA – Pu quela la ta sbat mia la porta in facia.

RICCARDO – At sicur, ciau. (esce salutato)

QUINTO – Quel lè propria mia giöst.

RINALDA – Sculta Quinto ma par pagà al debit nuatar püdresum mia dmandà an prestit a n’atra banca?

QUINTO – Sculta Rinalda, a lasat le da di dli stüpidadi, a sentar certa gent ca vegn che in ca nostra te pian pianin th’agh vè adre anca te, am fagh da i bèsi ad na banca par dai a n’atra, dopu gh’hu sempar al debit, quel al cambia mia.

RINALDA – Alura andom da n’atra banca.

QUINTO – Ades föma pasà töti li banchi d’italia!  Ma capesat mia che al debit al resta sempar. Ohh ma al capesat u no? Va se mè padar al gh’ha da vi fat na balusada dal genar, sensa mai dim gninte, as pöl? Pu i bèsi induva eì andà a fni?

RINALDA – Ah questo po, tu padar as nascundeva quel ad sicur.

QUINTO – Sl’è par via ad nascondar me padar l’era la su mania, però a voi gnanca pensà ch’al i’abia nascost.

RINALDA – Ah saresum a post, vai a catà te. (dalla porta interna entra con dei sacchetti pieni Olivia canticchiando)

Scena 4

Quinto – Rinalda – Olivia

OLIVIA – Ma che mu, ma che mu, ma che musica maestro . . .

QUINTO – Questa inveci la canta, va che penser cla gh’ha.

RINALDA – Ah la gh’ha mia tanti preucupasiun le, ades induva vèt cun cla roba le?

OLIVIA – Su dre fa patini cara, parchè la caslina l’è fnida.

QUINTO – Am piasares propria vedar cuma at fè a sta in cla caslina le.

OLIVIA – Ma va ca gh’u töt vè: an cusinin, an camarin da lèt, an ripustiglio, al bagn, pü mè restà anca an bèl toc d’ort, e da la mè caslina an para via nisun. Vuatar inveci i ša cumincià a pagà al debit?

QUINTO – As töt anca in gir.

OLIVIA – Me no, l’è tu muier cl’am tuleva in gir parchè me al püpà al meva lasà sul l’ort, e va a fat na casa in dl’ort, che chal le l’è al tu post, ben la casa in dl’ort lu fata.

RINALDA – Ben ma schersavi, me tu mai tolt in gir.

OLIVIA – Ben ades av rangiarì, me a vagh a fni da fa patini. (esce)

QUINTO – Se fa patini, ch’at sé furba, va s’as pöl andà a sta in dl’ort.

RINALDA – Però le la catà dabun al Signur in dl’ort.

QUINTO – Ah dabun, nuatar inveci i sa abandunà töti.”Gli amici si vedono nel momento del bisogno”, as ved quanti amich e parent a sé restà.

RINALDA – Iè andà töti via tant fort.

QUINTO – Ben as faroma sö li manghi, e pian pianin speroma da rivà a pagà sta debit.

RINALDA – Agh völ na speransa lunga da che fin a Mantua. (entrano Rita e Bigio)

Scena 5

Quinto – Rinalda – Bigio – Rita

RITA – Permes?

RINALDA – Avanti.

RITA – Scusè né, ve via dai . . . (rivolta a Bigio titubante ad entrare in casa, poi entrano e si salutano)

QUINTO – Cusa vulì ades vuatar du?

RINALDA – Par chi faga töti aposta a vegnar che par redar a li nostri spali.

RITA – Su gnida cun Bigio.

QUINTO – U vest sia ch’at sé cun Bigio, al su anca ch’at sé scapada a ca sua, par mia vigh gninte a che fa cun nuatar. Quand at sé rivada, sperando ch’at rigules ados quel a dl’eredità ad mè padar th’at sé piasada in dla su camara da let, dopu quand è saltà föra la storia dal debit, at sé scapada a gambi alvadi talment fort che in curt a gh’è ancor la polvar ca tè alvà.

BIGIO – Ma no agh né mia dla polvar in curt.

RITA – Oh, va ca sua mia scapada via par quel, l’è che tra me e Bigio è nasì na certa simpatia. . .

RINALDA – Che genar da simpatia?

RITA – Insoma talsè cuma va li robi, gh’hu sempar vi an debul par Bigio, ša da la prema volta cha lu vest, e dopu na parola tira cl’atra e . . .

BIGIO – (interrompendola) Andom a let insiem!

RITA – Ma cusa dit. . .

QUINTO – Ma le.

RINALDA – Anca questa a gh’om  da sentar.

RITA – Oh cusa gh’è? Fom mia gnit da mal.Però nuatar sevum gni parchè da quand al vegn pö a gratà al furmai, la fat an po d’esauriment.

QUINTO – Alura cusa agh fom nuatar, püdoma po permetas al furmai, te Bigio bisogna ca ta th’al töga sö at ca tua atse dopu at pö gratal.

RITA – Se ma loma anca tolt sö, (mostrando un sacchetto) però bisogna ch’al la grata che cuma la sempar fat.

RINALDA – U bèla vesta ch’am toca d’andà a tö la grataröla, ma che robi . . . (esce)

RITA – Grasie Rinalda.

QUINTO – Vè Bigio, certu ca ta stè mal cun poch, pensa a  me cun quel ca me cascà ados, cus aduvres fa?

BIGIO – Ah ma la Rita la dis sempar ca gh’i da rangiav.

RITA – Ma tasi.

QUINTO – Ah, grasie, l’è mia na nuvità, me la not a dormi gnanca.

BIGIO – Vè Quinto, anca me dli volti a dormi mia, alura sèt cusa faghi? Am meti in boca al ciuciu e alura m’indurmensi. Però va che cun chal fat che, mè gni an dispiaser ca fagh fin fadiga a munšar.

QUINTO – Alura cuma fèt?

RITA – Ah ma al iöti me.

QUINTO – Te th’al iöti a munsar?

RITA – Certu.

BIGIO – Ah ma l’è brava vè, a gh’hu insegnà.

QUINTO – Ma pensa te. (rientra Rinalda)

RINALDA – E’cu la grataröla.

BIGIO – Oh grasie Rinalda, te th’am fè rinasar. (si appresta a grattugiare)

RITA – Alura Bigio, intant che te at grati al furmai, me a vagh a fni an mester né, e grat ben, ciao. (esce salutata)

QUINTO – Nuatar Rinalda èl mia mèi ch’andoma a parcià quèl par incö.

RINALDA – Eh certu, tant Bigio al gh’ha mia ad bisogn da nuatar.

BIGIO – No, no, andè pör, comunque töt a post né, töt tranquil?

QUINTO – Oh varda a pustisim, andoma da Diu. (escono e Bigio come è di suo solito inizia a canticchiare e ogni tanto mangia qualche pezzettino di formaggio. Poi suonano alla porta di ingresso e rientra Quinto per andare ad aprire).

Scena 6

Quinto – Bigio – Adriano a seguire Rinalda

QUINTO – Ma ai mia sunà a la porta?

BIGIO – A su trop cuncentrà che, a senti gninte. (Quinto apre ad Adriano)

QUINTO – Mamma cara, oh Signur.

ADRIANO – Buongiorno (entrando) non si spaventi.

QUINTO – Ah am al dis ben lu, ma quand al vedi, am vegn li scalmani anca sa su n’om.

ADRIANO – No, ma non si preoccupi, non c’è nulla di nuovo rispetto a quello che le avevo già detto, se mi da un minuto le spiego alcune cose.

QUINTO – Al diga pör, as senta.

ADRIANO – Grazie.

BIGIO – Buongiorno siur, lu al capita sempar quand a su che, agh porti propria furtuna a Quinto.

QUINTO – Ca ta cagà vè!

ADRIANO – Lei è sempre qua a grattugiare il formaggio?

BIGIO – Eh certu, grattugio a mano libera.

ADRIANO – (estraendo documenti dalla valigetta nel frattempo entra anche Rinalda che saluta) Allora signor Quinto questa è la prima rata che dovrebbe versare, per cercare di venirle incontro le abbiamo fatto un piano economico il meno pesante possibile, una rata mensile di duecentocinquanta mila lire.

QUINTO – Dušentsinquanta mela franch! Ma cuma faghi a pagai?

ADRIANO – Capisco che non sarà facile, guardi che le stiamo venendo incontro e in questo modo in vent’anni anni salda il suo debito. (porgendogli il documento) Questa è la prima rata, li c’è la scadenza, mi auguro che lei riesca a pagare.

RINALDA – Che ades bisogna ca taioma suquanti robi.

QUINTO – Am sa püsè da suquanti.

BIGIO – Eh sé Quinto bisogna cah t’elima, bisogna ch’at taia.

QUINTO – E se, am sa ca bisogna ca taia anca al biulch.

BIGIO – Eh certu . . . no  Quinto quel no! Su me al biulch!

QUINTO – At pararesi an dormidari, ma quand it toca in sal viv th’at dismesci ah?

BIGIO – Ma chi?

ADRIANO – Allora veda di riuscire a pagare signor Quinto altrimenti saremo costretti a mettere l’azienda all’asta.

QUINTO – Ades se ca a su in disgrasia.

RINALDA – As pol mia fa in n’atar modo?

ADRIANO – No signora queste sono le nostre condizioni, che sono già molto agevolate nei vostri confronti, la banca ha già avuto fin troppa pazienza.

BIGIO – Al ma scusa ancora siur, ma dopu al mè stipendi la paga la banca agricula?

ADRIANO – Per quello rimane tutto come prima, il suo stipendio lo pagherà il signor Quinto.

BIGIO – Ah, èt capì Quinto?

QUINTO – U capì, quanti volti sèt restà sensa stipendi? Vulevi dmandagh na roba, parchè me am par . . . che . . . . cla sia talment föra dal mond cla roba che, ma . . . èl sicur cl’è n’iputeca? Cla sia mia magari . . .  n’ipotesi . . .?

BIGIO – Eh n’ipotesi?

ADRIANO – (alzandosi) No, vorrà scherzare, capisco le sue perplessità, ma questa è proprio un’ipoteca, altrimenti non sarei qua non crede?  Adesso vi ho dato le ultime indicazioni della banca, quindi tolgo il disturbo . . .

BIGIO – No ma al disturba mia, ansi al vegna a catas ancor.

RINALDA – (Rinalda e Quinto fanno gesti di insofferenza verso Bigio) Bigiu!

ADRIANO – Grazie signor Bigio, vi saluto tutti e vi auguro una buona giornata.

QUINTO – A vardarom sla sarà na bèla giurnada. (Adriano esce salutato e Quinto e Rinalda guardano male Bigio)

BIGIO – Ontia det quèl ca va mia ben . . .?

QUINTO –  Ma gh’èvat atar da di! Ch’al le al völ di bèsi, e tanti. L’è mèi ca staga a ca sua!

RINALDA – Te at fè prest te a parlà, ma i bèsi dopu a gh’ioma da tirà föra nuatar!

QUINTO – Nuatar a gh’oma di strolich e te at gh’è dal buntemp vè, varda che la nostra casa la püdres fa li gambi al sèt u no?! La fa li gambi e la va via. (escono dalla porta interna, con Bigio che ci rimane male)

BIGIO – La ca la fa li gambi . . . ? Ma cuma fala la ca a fa li gambi, bo, l’è mèi ca vaga avanti a gratà al furmai valà. (riprende a grattugiare e cantare, poi entra Rita)

Scena 7

Bigio  - Rita

RITA – (apre la porta e guarda chi c’è, poi vede Bigio e lo chiama) Bigio.

BIGIO – Oh.

RITA –E’i dad la? (entra)

BIGIO – Se.

RITA – U vest, quel dla banca che gni che, cusa gh’al det? A gh’è na qual nuvità? Ahh?

BIGIO – (dopo un attimo di pausa) Töt a post, töt tranquil.

RITA – Cosa?

BIGIO – Se, i gh’ha sul da tirà föra dušentcinquanta mela franch al mes.

RITA – Dušentcinquanta mela franch!?

BIGIO – Se vè par vint an.

RITA – Meno male ca su gnida  a sta cun te, sinò im fava tirà föra di besi anca  a me.

BIGIO – Propria, le vè, u ša fni da gratà al furmai. (alzandosi)

RITA – Andom alura.

BIGIO – E al furmai?

RITA – Al furmai l’è nostar e al purtom a ca.

BIGIO – Va ben, però sares mèi lasagal a lor, igh na mia, però cuma as fa, an biulch ca gh’ha al furmai e al padrun no.

RITA – Va ben, forsi l’è mèi. (Bigio lascia sul tavolo il formaggio grattugiato ed entrambi escono, poco dopo entra Olivia)

Scena 8

Olivia a seguire Rinalda e Quinto

OLIVIA – (entrando) Le vè anca al cušinin l’è a post. A gh’hu na caslina cl’è an spetacul, mèi d’atsé. (poi vede il formaggio grattugiato sulla tavola) To varda induva a gh’è al furmai gratà da Bigiu, forsi l’è mèi ch’al bina prema ch’al vaga da mal, as sa mai. (quindi prende il formaggio ed esce. Poco dopo entrano Rinalda e Quinto mentre mangiano un panino con il salame)

QUINTO – L’è fin chal salam che né?

RINALDA – Ah l’è fin se, però l’è anca l’ultim ca sé restà.

QUINTO – Ben  ades cuntentomas da quel ca gh’è, bisogna c’as resta i bèsi par pagà al debit.

RINALDA – L’è propria acse, tö vè, Bigiu la gratà al furmai a snà gnanca lasà an po.

QUINTO – Gnanca la grosta a gh’è restà.

RINALDA – Da quand à sta cun tu sia, l’è cambià ben. (entra in casa agitata ed entusiasta Olivia con una cassetta in mano)

Scena 9

Quinto – Rinalda - Olivia

OLIVIA – Vardè! Vardè cus’u catà!

QUINTO – Cus’èt catà?

OLIVIA – Talsè che le ad banda ad la caslina cu fat in dl’ort a gh’era dla tera muvida.

RINALDA – Eh, elura?

OLIVIA – Ier cun l’acqua chè gni è saltà föra an spigul da quèl, ades mè gni voia da vardà , e vardè cusa gh’era.

QUINTO – Na caseta, cusa gh’è dentar?

OLIVIA – Cusa gh’è dentar? Ma l’è piena ad bèsi!

RINALDA – Ma Diu!

QUINTO – Cuma fa esagh di bèsi le dentar? E sutrà in dl’ort po.

OLIVIA – Però i gh’è, e iè tanti!

RINALDA – Ma quanti èi?

OLIVIA – Varda u fat a la svelta a cuntai, iè töti pactin da sentmela franch, e iè giöst sesanta miliun! (li mostra)

QUINTO – Ma iè giöst quel ch’as servares par pagà al nostar debit!

RINALDA – L’è vera, magari chi le iè i bèsi che vostar padar l’eva dmandà in prestat.

OLIVIA – Pian, calma, chi soldi che iù catà in dl’ort, in sla mè tèra, quindi iè miu!

QUINTO – Ohh, ma as iötat mia?

RINALDA – At sé propria ingurda.

OLIVIA – E visto ca iè miu, decidi me cusa fa cun chi soldi che.

QUINTO – Ma cusa faret cun töti chi soldi le?

RINALDA – Invece d’an bargot las farà na vila in dl’ort.

QUINTO – No, nunustante töt l’è stada la prema roba cu pensà, l’è mei che chi soldi che i druvoma par pagà al debit cun la banca. (dopo aver detto questo sia Quinto che Rinalda la ringraziano, e si abbracciano felici)

QUINTO – Che sulievo.

OLIVIA –  Second me, a pensi da mia sbagliam, chesti iè verament i soldi dal pupà, quei cl’e andà a tö in prestit in banca.

QUINTO – Ma l’avrà mia fat na roba dal genar, a s’iè fat prestà da la banca e pü a gl’ià sutrà in dl’ort?

RINALDA – Ma che sensu gh’ha.

OLIVIA – Ch’ièl ca la sa, però al som cuma l’era, th’at ricordat mia che in sal testament a gh’era scret che me am dava l’ort e pü al diseva “vanga, vanga a fond”, parchè al vuleva fa capì questu. Quindi al pupà al ma mia dismengà lasandum sul l’ort, ansi.

QUINTO – Sèt cha gh’hu idea ch’at gabia rašun, anca parchè th’at ricordat ch’as nascundeva sempar li manci quand a sevum pütlet e pu as mandava a sercà, e forsi cun al fat cl’è mort a l’impruvisa, la mia püdi dis gnint.

OLIVIA – Se, se, l’è propria andada acse. Ades alura al debit a sal paga töt in an culp, che gh’è töti i bèsi.

QUINTO – Alura gh’hu da dit ca th’at sè cumpurtada mèi te da me, e chestu mal dismengaro pö.

RINALDA – L’è vera Olivia, ades püdom sul andà d’acordi.

OLIVIA – Chisà, forsi al püpà la vulì metas a la prova, e nuatar pensi ca l’oma superada, u no?

QUINTO – Certu, mèi d’adse, però dišomal pör, sl’è vera la fat na roba da mat. (entrano Rita e Bigio)

Scena 10

Quinto – Rinalda – Olivia – Bigio – Rita

RITA – Permes.

BIGIO – Vè Quinto ma cus’è sucès? As senteva sbraià fin da ca mia. Töt a post nè? Töt tranquil?

QUINTO – Se vè, a soma mai sta atse tranquii.

RINALDA – A gh’oma na nutisia propria bèla.

RITA – Cus’è sucès?

BIGIO – E’ mort quel dla banca?

OLIVIA – Ma no, varda cus’ù catà in dl’ort, in cla caseta che gh’era sesanta miliun, giöst par pagà al debit cun la banca.

RITA – Ohh, ma che furtuna!

BIGIO – Alura Olivia ades püdom mia sbaglias, te tè catà dabun al Signur in dl’ort!

OLIVIA – Propria Bigio.

BIGIO – Oh quanti bèsi.

QUINTO – E’t vest Bigiu.

RITA – Che bèl.

RINALDA – Varda am par gnanca vera.

OLIVIA – Vè ades andoma subit in banca, prema cha gira la vus in gir e an qualdun agh vegna voia da vegnum a catà e atseta i metom šo subit.

QUINTO – E as tirom via anca al penser.

RINALDA – Se se, andom. (i tre entrano nella porta interna con la cassetta)

QUINTO – Oh meno male atse i türà ancor al furmai e gh’avrò mia da purtal da casa, pü chi pöl savil, magari im cres anca al stipendi e dopu a staroma mèi.

RITA - (allontanandosi da lui) Ta starè mèi te.

BIGIO – Come me? Parchè te no?

RITA – U pensà ca turni a sta cun mè fradèl.

BIGIO – Ma come? Ades ca cuminciaum a sta ben insiem.

RITA – A staresum mèi sat gh’esi da lavat da pö.

BIGIO – Ma s’am lavi la facia matina e sera.

RITA – E al rest?

BIGIO – Dopu fagh al bagn töti i sabat, dapö cusa vöt ca faga.

RITA – Da pö. Second te èl bastansa? Va che a Milan is lava töti i de.

BIGIO – Töti i de? Ma i ströscia töta cl’acqua le, ma va mia ben lavas acse.

RITA – Töti foli, sat vö ca resta cun te, bisogna ca th’at lava dapartöt ben töti i de.

BIGIO – Oh ma che robi, ades parchè a Milan is lava töti i de, anca me gh’hu da lavam cume i milanes, ma l’è töta fadiga par gninte.

RITA – Come par gninte, che pü te at vè anca in dla stala, quindi prendere o lasciare.

BIGIO – Cus’èl?

RITA – Gh’ha stèt u gh’ha stèt mia?

BIGIO – Eh . . . gh’ha starò . . . a gontia anca at cavam šo quand am lavi?

RITA – Che dumandi fèt!?

BIGIO – Eh va ben farò an sfors, ma am pias mia tant dventà cume i milanes, me su mantuan. (rientrano vestiti in un altro modo per andare in banca Rinalda Quinto e Olivia)

Scena 11

Quinto – Rinalda – Olivia – Rita – Bigio

QUINTO – Alura nuatar andom in banca né.

OLIVIA – Vet anca te sia?

RITA – Ma se dai.

RINALDA – In fond at sé sempar a dla famiglia.

QUINTO – Te stet che Bigio?

BIGIO – Va ben, ma cusa fagh che da parme?

RITA – Cumincia andà a fa an bèl bagn.

BIGIO – O pardiu subit ades.

OLIVIA – As vedom dopu. (si salutano escono, rimane solo Bigio)

BIGIO – Va se ades gh’hu da lavam e cambiam töti i de, ma va che i milanes iè mia giöst, varda quasi quasi l’era mèi ch’andes a l’asta, magari capitavi mèi. Comunque su cuntent par lor parchè ià risolt i su prublemi, i sé mes d’acordi e l’Olivia cla pareva atse na carogna inveci la fat an bèl gest atarchè. L’è propria al casu da di cla catà al Signur in l’ort, mia tant par i bèsi, ma par cuma la sé cumpurtada cun su fradèl. Al puvar Luigi al la pensada giösta, e ades as pöl propria di che in cla ca che gh’è töt a post töt tranquil. (non fa in tempo a dire così che entrano Bianchina seguita da Riccardo)

Scena 12

Bigio – Riccardo – Bianchina

BIANCHINA – No tu det da lasà le!

RICCARDO – Ma dai Bianchina, cusa at costa?

BIANCHINA – Tu ša det da no!

RICCARDO – Oh cuma at sé, prova almen.

BIANCHINA – No me al vers a dla vaca al faghi mia, va ben!

RICCARDO – Ma dai.

BIANCHINA – Tu det da no! E’t sentì Bigiu al völ ca faga al vers a dla vaca.

BIGIO – Vöt dimal a me ch’agh parli a li vachi, sat vö t’insegni.

BIANCHINA – Ma lasa le, induv’è la Rinalda?

BIGIO – A ma iè andà töti via.

BIANCHINA – Alura vagh via anca me! Su stöfa da scultà dli robi dal genar. (esce)

RICCARDO – Ma induva vèt?  Va che cla dona le l’am fa vegnar mat vè.

BIGIO – Anca te t’adventi mat, alura gh’è mia pö tanti ch’as salva.  (poi si accorge che Riccardo lo guarda)

RICCARDO – Ma sèt che . . .

BIGIO – Vè cuša ghèt da vardàm? Va che me al vers dla vaca al faghi mia né!

RICCARDO – Varda cha tu mia det gnint.

BIGIO – (uscendo) L’è mèi sempar metar li robi in ciar.

RICCARDO – Se però li vachi te a t’ia cunosi ben, at sé ben cuma li fa . . .

BIGIO – Se ma sta mia pensà ch’am meta ades a smergulà, parchè t’è ša sbaglià büs.

RICCARDO –  Oh dai. (andandogli dietro, ed  escono discutendo)

FINE

Al signur in dl'ort.docx
Documento Microsoft Word [74.6 KB]
Stampa | Mappa del sito
© 1995 - 2025 Franco Zaffanella - Gabbiana di Marcaria - Mantova - Italy